TİKA Makedonya meyveciliğini geliştirme projesi

Makedonya’nın güney doğusunda yer alan ve ılıman (Akdeniz) iklime sahip Valandova, Doyran ve Demir Kapıda Türkiye menşeli Hicaz narı yetiştiriciliği için gerekli şartların mevcudiyetinden hareketle, geleneksel nar yetiştiriciliği yerine, istikrar ve ekonomik refah getirebilecek bilimsel ve modern tekniklere dayalı kaliteli ve verimi yüksek üretime geçişin sağlanması hedefleniyor

Proje kapsamında, Türkiye’ye özgü Hicaz türü Nar fidanlarının dikimi için çevre ve iklim koşullarının uygun olduğu bölgelerden tespit edilen toplam 50 çiftçi aileye 120’şer fidan olmak üzere toplam 6.000 Hicaz türü nar fidanı dağıtımı TİKA tarafından gerçekleştirildi.

Törende konuşan TİKA Üsküp Koordinatörü Aytekin Ayden, söz konusu proje ile bölgede yaşayan ihtiyaç sahibi halkın gelir düzeyinin artırılması, bölgede işsizliğin azaltılması ve tarımsal alanda yerel ekonomiye önemli katkı sağlanmasının hedeflendiğini dile getirdi.

Valandova Belediye Başkanı Pero Konstandinov ise; bölgenin ekonomik kalkınması için tarım işletmelerinin kurulması ve desteklenmesi yönünde TİKA’nın yürüttüğü proje faaliyetleri ve sunduğu teknik yardımların bölge halkı için büyük bir önem ifade ettiğini belirtti.

Hicaz narı, toprağa uyumu yüksek, koyu kırmızı kabuk rengine sahip olmanın yanı sıra taşınma ve depolama dayanımı en yüksek nar çeşitlerinden birisi olma özelliğini taşıyor. Bu özelliği dolayısıyla gıda, meyve suyu endüstrisi için avantaj sağlıyor. Kabuklarındaki antioksidan özellikli maddeler sayesinde farmakolojik açıdan son yıllarda önem kazandı. Hicaz narı dikildikten iki üç yıl sonra meyve vermeye başlaması ve ekonomik getirisinin yüksek olması ile de rağbet görüyor.

Proje ile 50 aile işletmesi tarımsal üretime dahil olurken, projenin ilerleyen sürecinde sulama, gübreleme ve budama konusunda uzman desteği sağlanacak olup ayrıca, üretim ve pazarlama imkanları göz önüne alınarak nar meyvelerinin çekirdeğinden ayrılıp nar suyu ve nar ekşisi yapılabileceği nar işleme tesisi gibi tarımsal sanayi işletmelerinin kurulmalarına imkan sağlanacak.

Doğu Makedonya Meyveciliğinin Geliştirilmesi Projesi

Ekonomik açıdan ağır şartların hakim olduğu Makedonya’nın kırsal bölgelerinde, ekonominin canlanmasına vesile olacak projeler geliştirilerek bölgede kalkınmanın sağlanması hedefleniyor. Bu çerçevede TİKA tarafından, bölge çiftçilerini bir araya getirerek iletişimin sağlanabilmesi, çiftçilerin konusunda uzman ekipler tarafından eğitilebilmeleri, rekabet güçlerinin artırılabilmesi ve bu potansiyelin ekonomiye kazandırılabilmesi ile sağlıklı ve kaliteli gıda üretiminin sağlanabilmesi için bölgesel projeler geliştirmekte ve uygulanıyor.

2014 ve 2016 yıllarında TİKA tarafından desteklenen “Doğu Makedonya Meyveciliğinin Geliştirilmesi Projesi” kapsamında, kırsal alanlarda yaşayan dar gelirli aileler için alternatif geçim kaynağı oluşturarak, toplam 110 ailenin hayat standartlarının yükseltilmesine katkıda bulunmak amacıyla çevre ve iklim koşullarına uygun, verimi yüksek farklı çeşitlerde (çeviz, kiraz, erik, badem) fidan desteği sağlanmış ve başarılı sonuçlar elde edildi.

Daha önce küçük çapta (aile içi) ve bilinçsizce yapılan meyve yetiştiriciliği, verilen fidan ve uzman desteği ile daha profesyonel şekilde icra edilmeye başlanılmış olup, yıllık meyve üretimi artmış ve 2016 yılında tek meyve hasadı ile aile başı ortalama 1.500 Avro ek gelir elde edildi. Meyve fidanlarının çeşidine bağlı olarak, ekiminden en az dört yıl sonra tam randımanlı, ticari gelir getiren hasat alınmaya başlanılması ile projeden destek alan aile işletmelerinin daha yüksek gelir elde etmeleri öngörülüyor.