Fuat Sezgin kimdir ve nerelidir? Kaç yaşında öldü? Fuat Sezgin’in kısaca hayatı...

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TÜBİTAK ve TÜBA Bilim Ödülleri töreninde yeni burs programının detaylarını açıkladı. Rahmetli İslam alimi Profesör Doktor Fuat Sezgin adına burs verileceğini duyuran Cumhurbaşkanı, bilim tarihi alanında çalışma yapacak öğrencilere destek olunacağını açıkladı. Erdoğan’ın bu açıklamalarından sonra 2018 yılında hakkın rahmetine ulaşan Fuat Sezgin’in biyografisi araştırılmaya başlandı. Avrupa’daki doğu bilimcilerin (Oryantalist) kıskançlık duyduğu akademisyen olarak bilinen Sezgin, dirayeti; duruşu ve eserleriyle doğduğu kent Bitlis’in ötesine geçmeyi başardı. Peki, Fuat Sezgin kimdir? İşte, Sezgin’e dair merak edilen her şey…

Fuat Sezgin Kimdir?

Fuat Sezgin, 24 Ekim 1924’te Bitlis’te dünyaya geldi. 30 Haziran 2018 yılında da 93 yaşındayken vefat etti. 93 yıllık ömrüne onca eser, tez ve görüş sığdırdı. İslam tarihi, bilim ve teknoloji tarihi alanındaki çalışmalarıyla günümüze ışık tutan görüşlerin fikir babası oldu. Akademiye, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Enstitüsü’nde başladı. Burada, Alman oryantalist (doğu bilimci) Hellmut Ritter’in talebeliğini yaptı.

Fuat Sezgin’in Akademik Kariyeri

Yüksek lisans eğitiminin akabinde doktora sürecine geçti ve etkileri günümüze kadar uzanan bir tez yazdı. 1950 yılında Arap Dili ve Edebiyatı bölümünde “Buhari’nin Kaynakları” başlıklı doktora tezini tamamlayan Sezgin, aynı yıl bu dereceyi de tamamlamış oldu. Ancak, onun yazdığı bu eser; Avrupalı oryantalistler arasında huzursuzluğa yol açtı. 4 yıl sonra İslam Araştırmaları Enstitüsü’nde doçentlik unvanını alarak Zeki Velidi Togan’la çalışma fırsatına erişti. Tarih bilimi anlamında ortaya koyduğu mücadele, 1960 Darbesi ile sınırlandırılmak istendi. O dönem, 147’likler olarak belirtilen akademisyenlerden biri de Fuat Sezgin’di.

Sezgin’in Darbe Günleri: “Ben şuna inanmıştım artık…”

Rahmetli Sezgin, hiçbir gerekçe gösterilmeden darbeciler tarafından ülkeden kovuldu. O da Avrupa’ya göç etmek zorunda kaldı. Ancak, Avrupa’da da eserlerinden ötürü oryantalistlerin hedefindeydi. Sezgin, gurbet günlerinde o meşhur sözleri söyledi: “Ben şuna inanmıştım artık. Tüm musibetler karşısında sadece Allah’a inanacaksın, başka hiçbir şeye değil” Üstadın bu sözleri aradan geçen 70 yılda geçerliliğini koruyor.

Almanya’da Çalışmalarını Sürdürdü

Fuat Sezgin, 1 yıllık iş arayışlarından sonra 1961 yılında Frankfurt Üniversitesi’ne misafir doçent olarak kabul edildi. 1965 yılında aynı yerde hem kalıcı akademisyen oldu, hem de profesörlük unvanını aldı. Almanya’da 7-14. Yüzyıldaki İslam Edebiyatı Tarihi başlıklı çalışmasını sürdürdü. Bu külliyatın ilk cildini 1967 yılında, ikinci cildini 2000 yılında neşretti. Sadece tarih alanında değil, filoloji alanında da adından söz ettiren Fuat Hoca, 27 lisan biliyordu. Bu diller arasında Süryanice, Latince, İbranice gibi az kişi tarafından kullanılan diller de vardı.

Cenazesi Fatih Camii’nden Kaldırıldı

2018 yılında İstanbul’daki bir hastanede yaşamını yitiren Prof. Dr. Sezgin, geride 2 müze; onlarca eser ve Avrupa’da büyük yankı uyandıran tezler bıraktı. Cenazesi, İstanbul’un Fatih ilçesindeki tarihi Fatih Camii’nden kaldırıldı. Üstadın adı da, Gülhane Parkı’nda yer alan İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi’ne verildi.

Fuat Sezgin’in Eserleri

93 yaşında hayata gözlerini yuman Profesör Doktor Fuat Sezgin’in geride bıraktığı eserlerin listesi şu şekilde:

• Buhari’nin Kaynakları

• Bilim Tarihi Sohbetleri

• Astronomy Geography and Navigations in Islamic Civilization

• Piri Reis

• Amerika Kıtasının Müslüman Denizciler Tarafından Kolomb Öncesi Keşfi ve Piri Reis

• İslam Uygarlığında Mimari, Geometri, Fizik, Kimya, Tıp Saatler, Optik, Mineraller, Savaş Tekniği, Antik Objeler

• İslam Uygarlığında Astronomi, Coğrafya ve Denizcilik

• İstanbul İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi

• İslam Bilim Tarihi Üzerine Konferanslar

• İslam’da Bilim ve Teknik

Erdoğan’dan Öğrencilere Müjde

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugünkü TÜBİTAK programında Profesör Doktor Fuat Sezgin’in anısına yeni bir burs programının başlatıldığını duyurdu. Buna göre, yüksek lisans ve doktora kademesindeki öğrencilerden bilim tarihi alanında çalışma yapanlara burs verilecek.