Mukteda es-Sadr kimdir?

Irak'ta siyasi gerilim artıyor. Sadr Hareketi'nin kurucusu Mukteda es-Sadr'ın siyaseti bırakması da bu gerilim de etkili olan unsurlar arasında. Geçtiğimiz günlerde ABD'nin işgali sonrası Irak siyasetinde yer alan tüm figürlerin istifa etmesini talep eden Mukteda, 29 Ağustos'ta siyaseti bıraktığını açıkladı. Bu gelişmeden sonra Sadr'ın destekçileri Cumhurbaşkanlığı Sarayını basarak hükümet yanlısı güçlerle çatışmaya girdi. Peki, Mukteda es-Sadr kimdir ve kaç yaşındadır? İşte, Büyük Ayetullah'ın oğlu Mukteda es-Sadr'ın biyografisi!

MUKTEDA ES-SADR'IN BİYOGRAFİSİ

Mukteda es-Sadr 4 Ağustos 1974'te Irak'ın Necef kentinde dünyaya geldi. 48 yaşındadır. Şii inancına sahiptir. Babası Şii dünyasında 'Büyük Ayetullah' olarak da tanınan dini lideri Muhammet Sadık es-Sadr'dır.

Babası ve abilerinin şüpheli ölümünden sonra ailenin başına geçen Mukteda, 2003 yılından bu yana Sadr Hareketi'ni yönetiyordu. Fakat siyasi kariyerini Ağustos 2022'de noktaladı.

Kayınbabası da 1980'de Irak'ın eski lideri Saddam Hüseyin tarafından idam edilen Muhammed Bekir es-Sadr'dır. Tıpkı abileri Mustafa ve Muammile gibi Bekir es-Sadr'ın kızı ile evlenmiştir.

Necef'te kök salan Sadr ailesinin ferdi Mukteda, küçük yaşlardan itibaren dini eğitime tabi tutuldu. Fakat eğitim-öğretim hayatı, siyasi hayatı kadar başarılı değildi. Babası Büyük Ayetullah da Mukteda ve küçük oğlu Murteza'yı 'halef' olarak görmüyordu.

Video oyunlara olan düşkünlüğünden ötürü hocaları Mukteda'ya 'Molla Atari' diye sesleniyordu. Ancak bu lakap, babasının ve abilerinin suikasta uğradığı 1999'dan sonra unutulup gitti.

O ana kadar Sadr ailesinin varisi olarak görülmeyen Mukteda, bir anda babası ve abilerinin şüpheli ölümüyle yeni lider seçilmişti. Saddam Hüseyin de Büyük Ayetullah'ın ölümüne ilişkin sırrı ortadan kaldırmış; bir nevi Şiilerin ayaklanmasına engel olmak istemişti.

Mukteda, Necef'teki ilk günlerinde bir mektup kaleme aldı ve Saddam'a teşekkür etti. Bu mektup Saddam'a yakın kaynaklar tarafından basına sızdırıldı. Bir nevi itibar suikastına maruz kalıyordu.

2003'teki ABD İşgali sonrasında da es-Sadr daha farklı bir profil çizdi. Kendi kurduğu milis birliklerle Amerikan askerlerine karşı 'Kurtarılmış Bölge' olarak nitelendirdiği Sadr kentinde savaştı. Sadr kentindeki insanlara temiz su, ilaç; yiyecek-içecek ve yakacak yardımı sağladı.

2008'de Sadr Hareketi'ne yönelik ülke genelinde baskının artmasından ötürü soluğu İran'ın Kum kentinde aldı. Üç yılını burada geçirdi. 2011'deki olumlu seçim sonuçlarının akabinde yeniden Irak'a döndü.

Sadr Hareketi, 2009'daki seçimle beraber her dönemde meclisten koltuk alma başarısı gösterdi. 10 Ekim 2021'de de partinin sandalye sayısı 54'ten 70'e çıkmıştı. Fakat Sadr'a devredilen hükümet kurma görevi sonuçsuz kaldı. Devam eden günlerde Sadr Hareketinin parlamentodaki vekilleri görevlerinden istifa etti. 

Şii lider Sadr siyaseti bıraktı

Mukteda es-Sadr da 29 Ağustos Pazartesi günü siyasi kariyerini noktaladığını açıkladı. Bu veda ülke genelinde olaylara neden oldu. Sadrcılar, Şiiler ve hükümet güçleri arasında silahlı çatışma yaşandı. Sadr da çatışmalardan ötürü açlık grevine girdiğini belirtip, çatışmalar dinene kadar grevi sürdüreceğini duyurdu.