Aliya İzzetbegoviç kimdir? 'Bilge Kral' Aliya İzzetbegoviç'in hayat hikayesi

Aliya İzzetbegoviç 8 Ağustos 1925'te Bosna Hersek'te dünyaya geldi. Aslen Boşnak'tır. 

İslamiyet'i kendine düstur edinmiş bir ailede büyüdü. İslam şuuru ile büyüyen Aliya İzzetbegoviç, okul yıllarından itibaren İslami kaygılarla ön plana çıktı ve buna yönelik akımlar başlattı. Onun bu özelliği, ileride, ardından 'Bilge Kral' olarak anılmasından neden olacaktı. 

Eğitim hayatına Saraybosna'da başladı. Birinci Erkek Lisesi'nde mezun olduktan sonra Ziraat Fakültesi'nde devam etti. 2 yılın ardından başladığı Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Asıl mesleği avukatlıktır. 

16 YAŞINDA 'MÜSLÜMAN GENÇLER KULÜBÜ'NÜ KURDU

Okul yıllarında, oldukça çalışkan ve disiplinli bir öğrenci olarak iz bırakan Aliya İzzetbegoviç henüz 16 yaşındayken Mladi Müslüman (Müslüman Gençler Kulübü) isimli kulübü kurdu. Bu kulüp aracılığı ile Doğu Bosna'dan gelen mültecilere yapılan yardımlara öncülük etti. Birçok hayır işi ile adından söz ettirdi. Kulüp, önemli faaliyetler kaydetti. 2. Dünya Savaşı sürecinde, önemli bir kurum haline geldi. 

Bosna Hersek, 1941'de kurulan Bağımsız Hırvatistan'ın bir parçası olunca çeşitli sorunlar meydana geldi. Bu sorunlar neticesinde Aliya İzzetbegoviç ve Müslüman Gençler Kulübü'ndeki yoldaşları El-Hidaye Topluluğu'nda aktif olarak çalışmaya başladı. 

İSLAMİ KİMLİĞİNDEN DOLAYI HAPSE GİRDİ

Bosna Hersek'in, Hırvatistan Cumhuriyeti'nin bir parçası haline gelmesini kabul etmeyen Aliya İzzetbegoviç, Hırvatlar tarafından askere alınmak istenince Saraybosna'dan Gradaçaç'a kaçtı. Saraybosna Hırvat hakimiyetinden kurtulduktan sonra Saraybosna'ya dönüş yaptı ancak bu kez de Sırp askerleri tarafından askere alındı.

Askerliğini bitirmek üzereyken Müslümanlar tutuklanmaya başlayınca Aliya İzzetgeviç de, yaptığı İslam faaliyetlerinden ötürü hapse mahkum edildi. Begoviç ve 14 arkadaşı 3 yıl hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı. Aliya İzzetbegoviç'in üniversite yılları da bu hapis sürecinden sonraki döneme denk gelmektedir. 

ÜNİVERSİTE YILLARI

 Aliya İzzetbegoviç üniversite döneminde de aktif olarak çalışmalar yürüttü. İslami bakış açısıyla gençlere öncülük etti ve çok sayıda yazı kaleme aldı. Bu dönem içinde birçok kitaba imza attı. İslam Deklarosyonu başlığıyla ülke çapında yayınlana bildiri siyasal baskıları da beraberinde getirdi. 

14 YIL HAPİS CEZASI VERİLDİ 

Yugoslavya Devlet Başkanı Tito'nun ölümünün ardından ülkedeki şartlar gittikçe ağırlaşmaya başladı. 1983'te ise yeniden Müslümanlar'a yönelik operasyonlar düzenlendi. 'Saraybosna Süreci' denilen bu dönemde Aliya İzzetbegoviç de içeri alındı. İsmini bile duymadığı örgüte liderlik etme suçundan hapis ceza ile cezalandırıldı. Müslüman aydın yasal düzeni yıkmakla suçlanıyordu. 

Mahkeme Aliya İzzetbegoviç'e 14 yıl hapis cezası verdi. Pişmanlık duyup af dilerse ve bir daha siyasal faaliyetlere girmeyeceğine söz verirse serbest kalacaktı. Ancak o, boyun eğmedi, af dilemedi. 1988'de ise İslam ülkelerinin baskısı neticesinde serbest bırakıldı. 

PARTİ KURDU

Hapisten çıktıktan sonra İslami kaygılarla ve hissettiği sorumluluklarla Genç Müslüman Akımı'ndan arkadaşları ile birlikte siyasi bir parti kurmaya karar verdi. 1990'da Demokratik Eylem Partisi'ni kurdu. 

Gayes, Boşnak ve Arnavut Müslümanları bir çatı altında toplamak ve onların geleceğine yön vermekti. Parti, kısa süre içinde büyük etkileşim aldı. 

BOSNA HERSEK'İN İLK CUMHURBAŞKANI OLDU

1 Mart 1992'de yapılan seçimlerde seçimi kazanan Aliya İzzetbegoviç Bosna Hersek'in de Cumurbaşkanı oldu. 1 Mart 1992'de Bosna Hersek'in bağımsızlığı ilan edildikten sonra ise Bağımsız Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı oldu. 

Sırplar'ın Bosna Hersek'e yaptığı zulüm karşısında, adil ve insani olarak savaşmayı tercih etti. Savaş'ın son bulması için 1996'da Dayton Antlaşması'nı, adil olmadığını düşünse de imzaladı. Daha sonra Boşnak, Hırvat ve Sırp temsilcilerinden oluşan üçlü Başkanlık Konseyi’nin Başkanlığı'nı yaptı. 

ALİYA İZZETBEGOVİÇ KİTAPLARI

• İslam Manifestosu

• İslam Deklarasyonu ve İslamî Yeniden Doğuşun Sorunları

• Doğu ve Batı Arasında İslam

• Tarihe Tanıklığım

• Özgürlüğe Kaçışım: Zindandan Notlar

• Konuşmalar

• Köle Olmayacağız

ALİYA İZZETBEGOVİÇ EŞİ

Aliya İzzetbegoviç Halida İzzetbegoviç ile dünya evine girdi. Bu evliliğinden Leyla, Bekir ve Sabina isimli çocukları dünyaya geldi. 

ALİYA İZZETBEGOVİÇ'İN VEFATI

Aliya İzzetbegoviç 19 Ekim 2003'te Bosna Hersek'de ebedi hayat göç etti. 78 yaşında hayatını kaybeden Begoviç'in cenaze törenine yaklaşık 150 bin kişi katıldı. 

Bilge Kral'ın kabri, Saraybosna'da şehitlerin yer aldığı Kovaçi Şehitliği'ndedir. (Vasiyeti İhtişamlı bir kabre defnedilmemekti.) 

ALİYA İZZETBEGOVİÇ NEDEN ÖLDÜ?

Aliya İzzetbegoviç kardiyovasküler hastalık yüzünden yaşamını yitirdi. 

ALİYA İZZETBEGOVİÇ'İN ERDOĞAN'A VASİYETİ

Aliya İzzetbegoviç'in vefatından önce görüştüğü son devlet adamı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu. İzzetgeoviç'in özel koruması Nurudin İmamovic'in verdiği bilgiye göre, Aliya İzzetbegoviç Bosna Hersek'i, kendisini hastanede ziyaret eden Recep Tayyip Erdoğan'a emanet etti. Bosna liderinin bu emaneti Erdoğan'ı gözyaşları içinde bıraktı. Aliya İzzetgeviç ise bu konuşmanın ertesi günü hayatını kaybetti.