Depresyonda olan annelere tavsiyeler

Psikolog Fazilet Seyidoğlu'nun tespitleri

Depresyon geçiren annelerin durumu evde, çocukları da olumsuz yönde etkiler. Annenin çocuklarla bağı kopabilir, iletişimi kesilebilir ya da anne daha sert, öfkeli, tepkisel bir tavır sergileyebilir. Böyle bir durumda anne, eşinden ve ailesinden destek istemeli. Bu sayede tedavi sürecini daha kolay ve hasarsız atlatmış olursunuz.

Çocuklarını kimseye bırakmaya kıyamadığı için çok sevdiği mesleğini bırakmıştı. Ama şimdi ne oldu da çocuklarını bile görmek istemiyor? Onlara dokunamıyor, gözlerinin içine bakamıyor, kaçıyordu. Kendini odaya kapatıyor, saatlerce uyuyor, sonsuza dek uyumak istiyordu... Çocukları da saatlerce televizyon izliyorlardı. Yine böyle bir akşam yedi yaşındaki kızı yanına geldi; "Anne, sen artık bizimle hiç ilgilenmiyorsun! Bizi sevmiyorsun, bari bize çok oyuncak al da onlarla oyalanalım!" diye ağlayarak annesine sarılmak istedi...

Anne işte o zaman tedavi olmaya karar verdi. Kızına sarıldı, sonra ayağa kalktı ve kızının elini tutarak odadan dışarı çıktı.

Hayatı boyunca her beş anneden biri en az bir kez depresyon geçirir. Depresyon; sosyal geri çekilme, ilgi haz kaybı, konsantrasyon güçlüğü, kararsızlık, kendini suçlama, değersizlik hissi, hüzün, kaygı, uykusuzluk ve iştah kaybıyla kendini gösterir. Hüzün ve ilgi kaybından birinin olması şarttır tanı için.

Depresyondaki annelerin içinde bulundukları bu durum çocuklarıyla olan iletişimlerini, büyütme davranışlarını etkiler. Anneyle çocuk arasındaki iletişim bozulur ve ne yazık ki çocuğun ruh sağlığı olumsuz etkilenir. Hatta yapılan araştırmalar annenin depresyonu ile çocuğun depresyonu arasında sıkı bir bağ olduğunu göstermekte, genetik geçişten çok anne ile çocuk arasındaki ilişkide var olan sorunların üzerinde durmaktadır.

Annenin çocuğuna karşı davranışları değişir

Depresyonda olan anne daha az konuşur, daha az bakar, daha az dokunur, daha az şefkat gösterir. Kendini geri çeker, çocuklarıyla bağlarını tamamen koparabilir. Bazı annelerde de aksine aşırı ilgi, aşırı koruma kollama, çocuğun üzerine düşme davranışları artabilir. Bazı depresif anneler ise sert, tepkisel, cezalandırıcı ve öfkeli davranabilirler. Araştırmalar annesi depresyonda olan bebeklerin daha olumsuz ve daha az sayıda duygu ifade ettiğini göstermiştir. Anne ile güvenli ve sağlıklı bağ kurma ihtimalleri riskli ve düşüktür. Depresif annelerle yaşayan çocuklar da daha az gülümser, kızgın, üzgün dağınık ve stresli olurlar. İleri dönemlerde de saldırganlık, içe kapanma gibi davranış sorunları sergileyebilirler. Araştırmalar depresif annelerin çocuk büyütme davranışlarına dikkat ettiklerinde ve bu konuda eğitim aldıklarında çocuğun ruh sağlığı gelişiminin olumsuz etkilenmediğini göstermektedir.

Depresyonda olan annelere tavsiyeler

Çocuklarınıza muhakkak günde 20 dakika ayırın. Dokunarak temasta bulunup, göz kontağı kurarak onları dinleyin veya onların istedikleri oyunları oynayın. Zorlanıyorsanız en azından aynı ortamda bulunmaya çalışın.

Çocuk büyütme davranışlarınıza dikkat edin. Bu dönemde anne destek gruplarına, anne-çocuk eğitim programlarına veya seminerlerine katılmaya çalışın. Çünkü araştırmalar eğitimin depresyondaki annelerde duyarlı davranışların sıklığını artırabileceğini ve bunun sonucunda da bebeğin anneye sağlıklı ve güvenli bağlanabileceğini göstermiştir.

Sinir ve öfke anınızda çocuklarınızın yanından ayrılın. Davranışlarınıza dikkat edin, hassas olun.

Araştırmalar, depresyon tedavisinde düzenli fiziksel aktivitenin etkili olduğunu göstermiştir. Haftada 3 kez 20-40 dakikalık yürüyüş veya yüzme olabilir. Çocuklarınızı da fiziksel aktivitelerde yanınıza almak bu depresif süreçte onlarla olan birlikteliğinizi sizin için zevkli hale getirebilir. Birlikte yürüyüşe çıkmak, bisiklet sürmek gibi..

Geçmişte yaptığınız, yapmaktan hoşlandığınız ancak şu anda yapmayı bıraktığınız şeylerin listesini çıkartın ve bunların birinden başlayın.

Depresyonun nedeninde düşünceler yatar. Kişi kendini ve hayatını olumsuz görür. Yalnızlık, çaresizlik, umutsuzluk, kendini yetersiz görme ve kendini suçlama belirgindir. Hayata, çevrenize, kendinize ve çocuğunuza bakış açınızı gözden geçirin. Olumsuz düşüncelerinizi yakalamaya ve yerine daha gerçekçi olumlu düşünceler geliştirmeye çalışın. Olumsuz duygusal tepkinin bilişsel tepkisi azaldıkça depresyon da azalacaktır.

Antidepresan ilaçlar ve psikoterapi de depresif annenin davranışlarını birçok açıdan olumlu yönde etkileyebilir. Bu yüzden klinik destek alın.

Çocuklarınızla ilgilenme noktasında ailenizden, eşinizden destek isteyin.

ZAMAN