Zekat hesaplama nasıl yapılır? Zekat ne kadar verilir? Altının ve ticaret mallarının zekat oranı

İslamin 5 şartından biri olan zekat toplumlarda zengin ve fakir arasında ekonomik dengenin bozulmaması, zenginin daha zengin fakirin daha fakir olmaması adına yapılan ibadetlerden biri... 

'Artma', 'çoğalma' anlamına gelen zekat senede bir kez verilen bir mali ibadet türüdür. İslamiyet, zekat verilirken zenginlik ölçüsünce nisap miktarı belirlemiş ve Müslümanlar'a farz olarak kılmıştır. 

İslam'a gören 80 gram altından veya 80 gram altına denk gelen para veya ticaret malına sahip her Müslüman yılda bir kez olmak suretiyle, fakirlere en az nisap miktarınca zekat vermekle mükelleftir. Peki bunun hesaplama nasıl yapılır? İşte detaylar...

ALTIN VE GÜMÜŞÜN ZEKAT MİKTARI

Altın, gümüş, ziynet eşyası veya parasının 40'ta 1'i (%2,5) zekat olarak verilmek zorundadır. Zekat hesaplaması aşağıdaki örnekle daha iyi anlaşılabilir:

 Örnek 1.

Toplam para: 100 Bin TL 

Zekat Miktarı: 100.000/ 40= 2.500 TL

Örnek 2. 

Toplam para: 200 gram altın

Zekat Miktarı: 200/ 40= 5 gram altın

Örnek 3. 

Toplam para: 400 gram gümüş

Zekat Miktarı: 400/40= 10 gram gümüş

TİCARİ MALLARIN ZEKAT MİKTARI

Ticari mallar için de nisab miktarı 40'ta 1'i (%2,5) olarak belirlenmişti. Ticaret malının zekâtı verilirken, satıldığı takdirde elde edilecek kar dikkate alınmadan sanki malın bizzat kendisinden zekât veriyormuş gibi zekât hesaplama anındaki cari/güncel değeri göz önünde bulundurulur:

Örnek hesaplama:

Ticaret malının güncel değeri: 500 Bin TL

Verilmesi gereken zekat miktarı: 500/40 = 12.500 TL

HAYVANIN ZEKATI

Sığırlar ve koyunlar içinde zekat oranları farklılık göstermektedir. İki farklı başlık altında inceleyecek olursak:

Sığırlar ve mandalarda- En az 30 adet olmalıdır. Sayıları ise şöyle hesaplanmaktadır:

• 30 adet sığır- 2 yaşına basan 1 dana (erkek dişi fark etmez)

• 40 adet sığır- 3 yaşına basan 1 dana (erkek dizi fark etmez)

• 60 adet sığır- 2 yaşına basan 2 dana (erkek dizi fark etmez)

• 70 adet sığır- 3 yaşına basan 1 dana ile 2 yaşına basan 1 dana (erkek dizi fark etmez)

• 80 adet sığır- 3 yaşına basan 2 dana (erkek dizi fark etmez)

• 90 adet sığır- 2 yaşına basan 3 dana (erkek dizi fark etmez)

• 100 adet sığır- 2 yaşına basan 2 dana ile 3 yaşına basan ile 1 dana (erkek dizi fark etmez)

Koyunlar ve keçilerde-  Koyun ve keçilerde ise zekât miktarı 40 ile sınırlandırılmıştır. 40'tan daha az sayıdaki küçükbaş hayvana zekat düşmemektedir. Küçükbaş hayvanlardaki zekat hesaplaması ise şöyledir:

• 40 adet koyuna- 1 adet koyun

• 40/120 arası koyun- 1 adet koyun

• 2021-200 arası koyun- 2 adet koyun

• 201- 399 arası koyun- 3 adet koyun

• 400-500 arası koyun- 4 koyun

500'den sonraki  rakamlarda ise her 100 koyunda bir koyun zekat olarak verilmektedir. 

ZEKAT NE ZAMAN VERİLİR?

Zekatı Ramazan'da verme gibi bir şart bulunmamaktadır. Zekatta esas alınan husus paranın ya da ticaret malının üzerinden bir sene geçmiş olmasıdır. Mesela Ağustos 2023'te 100 gram altın alan birisi Ağustos 2024'e kadar zekatı vermekle hükümlüdür.

Ayrıca zekat, tek bir seferde verilmek zorunda değildir. Geçen bir yıl içinde taksit taksit olarak da planlanmak suretiyle verilebilir.