Bilgisayarın sebep olduğu hastalıklar

Gün içinde iş yerinde sürekli olarak kullandığımız bilgisayarlar, dikkat edilmediğinde göz sağlığına zarar verebiliyor. Göz hekimi Op. Dr. M. Erman Emre, bilgisayar başındayken göz sağlığını tehdit edebilecek pek çok etkenin bir araya geldiğini, bunların kalıcı rahatsızlıklara neden olabileceğini söyledi.

Emre, “Kullanımı hızla artan bilgisayarlar nedeniyle pek çok kişi göz yorgunluğu, gözlerde ağrı, yanma, batma, kuruluk, kaşıntı, kızarıklık, sulanma gibi şikayetlerde bulunuyor. Bazen de odaklama zorluğu, gözleri kısarak bakma, ışığa karşı duyarlılık, ışık saçılmaları ve baş ağrısı gibi problemler ortaya çıkabiliyor.” dedi.

Op. Dr. M. Erman Emre, iş yerinde göz sağlığını tehdit eden konuları ve yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: "İş yerinde, göz kırpmadan bilgisayara bakma, klimalar ve nemin azalması, kağıt tozları, kapalı alanlarda havada kalan mikroplar, makinelerin saldığı kimyasal maddeler, sürekli bilgisayara bakılarak çalışılması gözlerde olumsuz etkilere yol açabiliyor. Gözlerde kuruluk, bulanık görme, çift görme, ağrı, kızarıklık, yorgunluk gibi belirtiler ‘bilgisayara bakma sendromu’nun işaretçisi. Bilgisayara bakarak vakit geçirmek, gözlerin çok daha az aralıklarla kırpılmasına ve bu da göz kuruluğuna neden oluyor. Diğer bir neden ise monitörün tam karşıda duruyor olması. Normalde masa üstünde duran bir kitap ya da defter okunurken gözler biraz daha kısılmış oluyor. Aksine, bilgisayara bakış açısı genellikle direkt olarak kurulduğundan, gözlerin daha fazla açık tutulmasını gerektiriyor. Bu da gözün, açık olan bölgeleri yaş tutabilmesi için ekstra güç harcamasına neden oluyor. Daha büyük alanın daha uzun sürelerde açık kalması, gözyaşının daha çabuk buharlaşması anlamına geldiğinden göz kuruluğu kaçınılmaz bir hal alabiliyor. Göz yağ tabakası zayıf olan kişilerde ise bu rahatsızlıkların görülme oranı daha yüksek."

Op. Dr. Emre, bilgisayar kullanırken gözlerin daha fazla kırpılması gerektiğini belirtti. Emre, monitörü tam karşıya almak yerine, monitöre üstten bakabilecek şekilde kanması gerektiğini ifade ederek, "Çalıştığınız ortamı iyice havalandırın. Gözünüzü ardına kadar açmak yerine biraz daha kısarak bilgisayarına bakın. Belirli aralıklarla dinlenin, bu aralıklarda bilgisayardan uzaklaşın ve gözlerini daha fazla kırpın.” dedi.

Bilgisayar kullanırken oluşan şikayetlerin oluşmasında en önemli nedenlerden birinin göz kırpma sayısının azalması olduğunu ifade eden Emre, şöyle devam etti:

“Normalde dakikada ortalama 25 kere gözlerimizi kırparız. Göz kırptığımızda üst kapağımız dinlenir, gözyaşı ile gözümüz beslenir ve temizlenir, göz yüzeyi kayganlaştırılır ve düzgün bir yüzey oluşturularak net ve berrak görme sağlanır. Ekranlarla çalışırken bu sayı dakikada 10'un altına, hatta 5-6'ya düşer. Böyle olunca da gözyaşı buharlaşır, göz yüzeyi kurur, yanma, batma, kızarıklık gibi bir çok şikayete neden olur. Eğer kişide ayrıca, gözyaşı seviyesi normalden az ise bu şikayetler çok daha çabuk ve şiddetli olur. Ayrıca, bilgisayarda bazen iyi görebilmek için ya da konsantre olunduğunda gözleri iyice açarak bakanlar olabiliyor. Bu durum da sorunu artıran bir etkendir. İşte bütün bu nedenlerle, ekranla çalışırken bilinçli olarak sık göz kırpmak yararlı olur. Bazen de suni gözyaşı damlaları kullanmak gerekebilir.”

Şikayetlerin bir diğer kaynağının ise uygun oturuş ve duruşa dikkat etmemek olduğunu vurgulayan Emre, bu konu hakkında şunlara dikkat edilebileceğini belirtti: “Ekranın üst kenarı göz hizasında olmalı, ekrandan uzaklık ekrandakileri rahat görebilecek en uzak mesafe olmalıdır. Ayrıca, pencerelerle ekran açısı uygun olmalı, pencere ve diğer kaynaklardan gelen görüntüler ekran üzerine düşmemelidir. İri puntolu ve gözü yormayan karakterlerle yazmak, koyu renk zeminler üzerinde açık renk karakterlerle çalışmak, çalışırken 45-50 dakikada bir 5-10 dakika ara verip gözü dinlendirmek de göz sağlığı için çok önemlidir.”