Üçlü zirve sonrası Stoltenberg'den açıklama: Türkiye-İsveç-NATO mutabakata vardı

Litvanya'daki NATO Zirvesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson iki kez görüştü. Görüşme sonra bir basın açıklaması yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, üçlü zirveden mutabakat çıktığını açıkladı.

Stoltenberg, görüşmeler sonrasında İsveç'in, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbestisi dahil Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine aktif destek vereceği bildirildi. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ise Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İsveç'e onay kararını Meclis'e götüreceğini açıkladı. Öte yandan üçlü zirvenin ardından NATO’dan 7 maddelik bir mutabakat metni yayımlandı.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Türkiye-İsveç ve NATO arasındaki görüşmeler sonrası basın mensuplarının karşısında geçti.

"Türkiye-İsveç NATO-mutabakata vardı" diyen Stoltenberg sözlerini şöyle sürdürdü:

Sayın Erdoğan, Sayın Kristersson ile bir bildiriye imza atmış bulunuyoruz. Erdoğan, İsveç'e onay kararını Meclis'e götürecek. Bu terörle mücadelemize bir katkıdır. Türkiye'nin güvenliğine bir katkıdır. Madrid'deki anlaşmamızdan bu yana ülkeler birbirleriyle daha yakın çalışmışlardır. İsveç, kanun değişikliği yapmış ve Türkiye'ye silah ihracatını serbest bırakmıştır. İsveç'in işbirliği NATO'ya üye olduktan sonra da devam edecektir. İlk defa NATO'da terörle mücadele için özel koordinatör atanacaktır. İsveç'in üyeliğinin tamamlanması tarihi bir adımdır.

"ERDOĞAN VE KRİSTERSSON ORTAK BİR ZEMİN BULDULAR"

Bütün konsept burada Sayın Erdoğan ve Sayın Kristersson fikirlerini değiştirmediler. Burada ortak bir zemin buldular, bundan sonrasına devam edebilmek için. Metne baktığımızda bundan sonra da adımlar atılacak. İsveç tam üye oluyor NATO'ya. Bundan sonrasına daha güçlü şekilde devam edeceğiz. Bu tarihi bir gün. Açık bir taahhüt var Türkiye tarafından. Onay belgelerinin TBMM'ye sunulmasıyla ilgili. İsveç'in de taahhütü net bir şekilde ortaya konuldu. Farklı siyasi kurumlar var Türkiye Cumhuriyeti içerisinde. Sayın Cumhurbaşkanı Meclis'e sunacak, sonraki iş TBMM'ye düşüyor. Tam bir tarih veremem ama en kısa zamanda bunun olacağının taahhütünü verdi Sayın Cumhurbaşkanı. Macaristan, 'En son onaylayan biz olamayacağız' demişti. Türkiye'nin onayı, Macaristan'ı da o yola götürecek. İki ülke müttefik olarak işbirliği yapacaklar. Bir yol haritası belirlenecek. Ortak güvenlik endişeleri konusunda bir araya gelecekler. İsveç tarafının da önerdiği bir konuydu, Türkiye bunu kabul etti. Terörle mücadele, NATO'nun temel sorumluluklarından bir tanesi. Şimdi bir koordinatörümüz olacak. Bu sayede daha güçlü terörle mücadelemiz olacağını düşünüyoruz. Bizim çalışmalarımızı güçlendireceği gibi Türkiye için de aynı şey olacak.

"İSVEÇ, TÜRKİYE'YE AB ÜYELİĞİ KONUSUNDA DESTEKLEYECEK"

AB üyesi olarak İsveç'in almış olduğu karar şu, Türkiye'nin üyeliğiyle ilgili süreçte İsveç elinden geleni yapacak. Vize serbestisi ve gümrük birliği konularında mutabık kaldı Türkiye ve İsveç. NATO bu sürecin bir parçası değil. İsveç, AB üyesi olduğu için NATO müttefiki olarak Türkiye'yi bu sürecinde destekleyecektir. Bu bir NATO kararı değil. Türkiye, İsveç ve NATO'nun bir beyannamesi. Ben burada bir şey söylüyorsam NATO adına söylüyorum. NATO kararı değil Türkiye ve İsveç'in aldığı kararlar bunlar. AB'nin genişlemesi AB'nin kendi meselesidir.

MUTABAKAT METNİ YAYINLANDI

Üçlü zirvenin ardından NATO'dan yayınlanan 7 maddelik mutabakat metninde şu ifadeler yer aldı:

10 Temmuz 2023 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Vilnius’ta düzenlenen NATO Zirvesi’nde bir araya geldi.

Son NATO Zirvesi’nden bu yana İsveç ve Türkiye, Türkiye’nin meşru güvenlik kaygılarını gidermek üzere yakın işbirliği içinde çalışmışlardır. Bu sürecin bir parçası olarak İsveç anayasasını değiştirdi, yasalarını değiştirdi, PKK’ya karşı terörle mücadele işbirliğini önemli ölçüde genişletti ve Türkiye’ye silah ihracatını yeniden başlattı; tüm bu adımlar 2022’de kabul edilen Üçlü Memorandum’da belirtilmişti.

İsveç ve Türkiye bugün hem 2022 Madrid NATO Zirvesi’nde kurulan Üçlü Daimi Ortak Mekanizma hem de her yıl bakanlar düzeyinde toplanacak ve gerektiğinde çalışma grupları oluşturacak yeni bir ikili Güvenlik Mutabakatı çerçevesinde işbirliklerini sürdürme konusunda mutabık kalmışlardır. Bu Güvenlik Mutabakatının ilk toplantısında İsveç, 4. madde de dâhil olmak üzere Üçlü Mutabakatın tüm unsurlarının tam olarak uygulanmasına yönelik olarak, terörizmin tüm şekil ve tezahürlerine karşı sürdürdüğü mücadelenin temeli olarak bir yol haritası sunacaktır. İsveç, YPG/PYD’ye ve Türkiye’de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek vermeyeceğini bir kez daha yineler.

Hem İsveç hem de Türkiye terörle mücadelede işbirliğinin İsveç’in NATO üyeliğinden sonra da devam edecek uzun vadeli bir çaba olduğu konusunda mutabık kalmışlardır. Genel Sekreter Stoltenberg ayrıca NATO’nun terörizmin tüm şekil ve tezahürlerini kategorik olarak kınadığını bir kez daha teyit etti. NATO, Genel Sekreter’in NATO’da ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörlüğü’nü kurması da dahil olmak üzere, bu alandaki çalışmalarını önemli ölçüde hızlandıracaktır.

Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımına yönelik hiçbir kısıtlama, engel veya yaptırım olmaması gerektiği ilkesine bağlıyız. Bu tür engellerin ortadan kaldırılması için çalışacağız.

İsveç ve Türkiye ayrıca Türkiye-İsveç Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da mutabık kalmışlardır. Hem Türkiye hem de İsveç, ikili ticaret ve yatırımları artırmak için fırsatları azami düzeye çıkarmaya çalışacaktır. İsveç, AB-Türkiye Gümrük Birliği’nin modernizasyonu ve vize serbestisi de dâhil olmak üzere Türkiye’nin AB’ye katılım sürecini yeniden canlandırma çabalarını aktif olarak destekleyecektir.

Bu temelde ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılığı ve savunmasına ilişkin zorunluluklar göz önüne alındığında, Türkiye, İsveç’in Katılım Protokolünü TBMM’ye iletecek ve onaylanmasını sağlamak üzere Meclis ile yakın işbirliği içinde çalışacaktır.