Trafik lambası tartışması: Gerçekte önemli olan

Hür Demokrat Parti (FDP) elbette, ekonomiyi canlandırmaya yönelik önerileriyle partinin ekonomi politikası profilini keskinleştirmek istiyor. Ancak FDP talepleri konusunda ciddi ve bunlar sadece parti kongresi retoriği değil. İşte bu, büyük bir sorun haline gelebilir. FDP Genel Sekreteri Bijan Djir-Sarai beraberinde iki açıklamayla geldi ve Hür Demokratların yürütme kurulunun pazartesi günü -trafik lambası koalisyonundaki ortaklara bir meydan okuma gibi görünen- "Ekonomik dönüşü hızlandırmak için 12 madde" başlıklı bir belgeyi neden kabul ettiğini aktarmaya hazırdı.

Açıklamalardan biri içerikle ilgiliydi ve burada, “Dünya bugün, Sosyal Demokratlar ve Yeşiller ile koalisyon anlaşmasının müzakere edildiği zamankinden çok farklı bir yer” deniyordu. Sonrasında ise “Belge ülkemizdeki ekonomik zorluklar çok büyük olduğu için hazırlandı (…) Zayıf büyüme, rekabet gücü eksikliği, Almanya'nın uluslararası konum sıralamasında 2014'te altıncı sıradan 22. sıraya düşmesine neden olmuştur…” şeklinde bitiyordu.

Djir-Sarai, temel reformların Şansölye Angela Merkel yönetimindeki büyük koalisyon döneminde gerçekleştirilmiş olması gerektiği teşhisini koyarak, “şimdi mesele, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırı savaşı, devam eden enflasyon ve yükselen faiz oranları ışığında ülkedeki refahın nasıl korunacağı ve arttırılacağı" diyordu.

"BU FDP'NİN BİR PARTİ KONGRESİDİR, TRAFİK LAMBASI KOALİSYONUNUN BİR PARTİ KONGRESİ DEĞİL"

Yapılan ikinci açıklama ise siyasi takvimi göz önünde bulunduran bir açıklama oldu: Burada Liberallerin hafta sonu federal parti kongresine dikkat çekiliyor. “Sosyal Demokratlar ve Yeşiller nasıl parti konferanslarında gerekli gördükleri konuları tartıştılarsa, FDP de aynı şeyi yapacaktır” deniliyor. Kimsenin aklına SPD Genel Başkanı Saskia Esken'e fikirlerini FDP ile paylaşıp paylaşmadığını sormanın gelmeyeceğini söyleyen Djir-Sarai, partisinin koalisyon ortaklarını mümkün olduğunca kışkırtmak, hatta bir koalisyon kopuşunu hazırlamak isteyip istemediği yönündeki sorulara da yanıt verdi ve FDP'nin de kendi pozisyonunu belirleme hakkı olduğunu ifade etti. "Bu hafta sonu parti kongremiz var, bu FDP'nin parti kongresidir, Yeşiller'in, SPD'nin ve de trafik lambası koalisyonunun parti kongresi değil" diyen Djir-Sarai, açıklanan belgeyi Bild am Sonntag'da "trafik ışığı için boşanma belgesi" ilan eden CSU'lu Bavyera Bakanı Başkanı Markus Söder'in sevincinden açıkça rahatsız olmuştu.

Djir-Sarai, FDP'nin ülkenin ekonomik durumunu ve gerekli sonuçları tartışmasının "eşyanın tabiatına uygun" olduğunu söyledi. On iki maddeye dayanan temel bir önergeyle Liberallerin ekonomi politikası profilinin keskinleştirilmesi amaçlanıyor. Neticede belge ve süreç sadece bir parti kongresi söylemi değil. FDP lideri Christian Lindner gündem konusunda ciddi. Lindner, Stuttgart'taki Epiphany toplantısında, uzun zamandır "ekonomik geri dönüş" olarak bilinen "ekonomi için bir dinamizasyon paketi" çağrısında bulunmuştu. Lindner'in mantığına göre, eğer bir geri dönüş başarılı olmazsa, "trafik lambası" partilerinin hiçbiri 2025 Federal Meclis seçimlerinde ayakta kalamayacak. Ve en azından Maliye Bakanı, ekonomik verileri değerlendirirken Yeşiller'den Ekonomi Bakanı Robert Habeck ile büyük ölçüde hemfikir. Şansölye Yardımcısı verileri "dramatik derecede kötü" olarak nitelendirdi ve Lindner gibi federal hükümetin "büyüme ve ekonomik dinamizm" için daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi. Peki, Linder analizinde Olaf Scholz'la hemfikir mi?

Şansölye pazartesi günü Hannover ticaret fuarının salonlarında iyi bir ruh hali içerisindeydi - ve açıkça ruh halinin bozulmasına da izin vermemeye kararlıydı. Siemens standında kendisine yapay zeka ile donatılmış bir robot sunulurken, Scholz "ilerleme, yenilik ve modernleşme" hakkında övgüler yağdırdı. Bu bir bakıma, FDP'nin on iki maddelik belgesine ve sürekli olarak ekonomik bir geri dönüş çağrısına da cevap niteliğinde. Olaf Scholz'un hayal gücüne göre, ekonomik dönüşün rotası uzun zaman önce -ve büyük ölçüde kendisi tarafındanbelirlenmişti zaten. Scholz'un fuarın açılışında yaptığı konuşmada danışmanlık sektöründe çokça alıntılanan bir bilgeliği dile getirmesi önem arz ediyordu: "Algı gerçekliktir".

Bununla birlikte, hangi algının hakim olacağı SPD'nin gelecek seçimlerdeki performansı açısından belirleyici olacak gibi görünüyor. Scholz'a göre "ruh hali ve durum" "her zaman birbiriyle uyumlu olmayabilir". Ona göre durum, BDI başkanı Siegfried Russwurm gibi Alman ekonomisinin temsilcileri ya da FDP tarafından tasvir edildiği kadar kötü değil. Scholz Hannover'de "Almanya'yı zayıf değil, güçlü bir iş merkezi haline getirelim" çağrısında bulundu. Şansölye'nin algısına göre önemli göstergeler uzun zamandır yeniden yukarıya doğru işaret ediyor. Şansölye Scholz, doğal gaz ve elektrik toptan satış fiyatlarının kriz öncesi seviyelere ya da altına geri döndüğünü, yüzde 2,2'lik enflasyon oranının 36 aydır olduğundan daha düşük olduğunu ve istihdamın rekor seviyede olduğunu ifade etti. Bu arada, Ifo istihdam durum endeksi ve tüketici duyarlılığı gibi DAX da son aylarda önemli ölçüde yükseldi. Scholz bugünlerde adeta yorulmak bilmeyen bir motivasyon konuşmacısı gibi. Bu salı günü Bankacılar Günü'nde ve perşembe günü Wiesbaden'de Aile Girişimcileri Konferansı'nda da bu rolde görünmesi muhtemel. Bununla birlikte, Hükümet başkanının sözleri tek başına ekonomiyi canlandırmaya yetseydi, Almanya muhteşem bir patlamanın eşiğinde olurdu.

"FEDERAL KABİNE İÇİN TEKLİFLER YAZA KADAR HAZIR OLMALI"

Olaf Scholz'la karşılaşan herkes, onun yükselişe gerçekten inandığı izlenimini ediniyor - ve bu nedenle yakında bu yükselişin kime mal edileceği sorusuyla meşgul. Şansölye sırf bu nedenle, Lindner ve FDP'nin parti kongresinden önce yükselmesine izin verdikleri balonu patlatmaya çalışmalıdır. Ekonomi canlansın ya da durgunluk devam etsin, yorumlama egemenliği ve kimin haklı ya da kimin hatalı olduğu savaşı çoktan başladı. Lindner, Şansölye'nin ruhuna uygun olarak, Epiphany'de de bölgenin kötülenmesine karşı uyarıda bulunmuştu. Linder o sırada "çöküş eğilim ve gidişatının" yayıldığını ve Almanya'nın Avrupa'nın hasta adamı olarak anılmasına "dayanamadığını" söylemişti. Ancak Linder bu arada Habeck ile ekonomiye yeni bir ivme kazandırmak için öneriler hazırlama konusunda anlaştı. Ve tabii ki Başbakanlık da bu sürecin merkezinde yer alıyor. Plana göre yaza kadar en azından siyasi sonuçlar elde edilecek ve bu sonuçlar bütçe ile eş zamanlı olarak kabine tarafından onaylanabilecek. FDP Genel Sekreteri Djir-Sarai pazartesi günü yaptığı açıklamada koalisyon ortaklarını kendi önerilerine ikna etme sürecinin "iletişim yoğun" olacağını öngördü. Neticede diğerleri her fırsatta borç freninin reforme edilmesini ya da en azından askıya alınmasını ya da daha yüksek vergiler talep ediyor ki bunların hepsi FDP için tabu.

Lindner, koalisyonun ekonomik durum karşısında anlaşamadığı için hiçbir şey yapmamasını "akıl almaz" olarak nitelendiriyor. Bu tür nihai formülasyonlar diğerleri üzerindeki baskıyı arttırmayı amaçlıyor. Risk yüksek. Çünkü Lindner geçmişte Şansölye'nin ekonomik ve mali politika konularında kendi tarafında olduğunu bilse de, bu kez bundan hiçbir şekilde emin olamıyor.