Hulki Aktunç hayata veda etti

Bir süredir kanser tedavisi gören ancak dün gece hayata gözlerini yuman Hulki Aktunç, edebiyatın her alanında eserler verdi. 1949 doğumlu yazarın "Büyük Argo Sözlüğü" alanındaki tek eserdi. Aktunç, bir dönem Reklamcılar Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı da yaptı.

Hulki Aktunç, 1949 yılında İstanbul’da doğdu. Selimiye Askeri Ortaokulu, Erzincan Askeri Lisesi (1963- 66) ve Haydarpaşa Lisesi’ni (1967) bitirdi. İÜ Hukuk Fakültesi ’ndeki öğrenimini yarıda bırakarak bir reklam ajansında metin yazarı ve yönetici olarak görev yaptı.

Manajans’ta metin yazarı olarak çalıştı, ortağı olduğu Yaratım Ajans’ın yönetimini üstlendi. Reklamcılar Derneği’nin başkanlığını yaptı. Edebiyata öyküyle giren (1969) Aktunç şiir, eleştiri, inceleme, roman da yayımlamıştır.

Öykü, eleştiri ve incelemeleri Soyut, Yeni Edebiyat, Yeni Dergi, Papirüs ve yönetimine de katıldığı Türkiye Defteri (1973- 75) dergilerinde çıktı. Yapıtlarında tekniğe ve yapıya özel bir önem veren Aktunç kendi kuşağını çevreleyen toplumsal sorunları konu edinirken simgelerle yüklü anlatımı, ayrıntıları ustaca kullanması ve biçim özellikleriyle farklılığını belirginleştirerek özgün bir üslup oluşturdu.

Duygusallığın ağır bastığı şiirlerinde özellikle sözcük seçimiyle dikkati çeken Aktunç öykü ve romanlarında kişilerin farklı zaman kesitlerindeki yaşamlarını işlemiş, olayları atlamalı kesitlerle, konuyu gizleyerek dolaylı biçimde veren bir üslubu yeğlemiştir.

İlk öykü kitabı olan Gidenler Dönmeyenler’de Sabahattin Ali ’nin gerçekçiliği ile Sait Faik’in avangardizminin bir bireşimini oluşturmaya çalışmıştır.

İlk romanı Bir Çağ Yangını, Füsun Akatlı ’nın ifadesiyle “bir özgürlük manifestosu” olarak karşılanmıştır. Güz Her Şeyi Bilir adlı öykü kitabında ise alışılmış anlamda öyküden bir kopuşu gerçekleştiren Aktunç, öykünün yapısına ilişkin saptamalarda bulunmuş ve bir anlamda öykü üzerine öykü yazmayı denemiştir.

Öykülerin hemen hemen hepsinin bir “iç monolog” öyküsü olduğu Güz Her Şeyi Bilir ile Aktunç, Güven Turan ’ın sözleriyle, “öyküyü meddah- halk hikâyesi- öykü çizgisinde kesiştirmiş” ve “girişi, gelişmesi olan, bir kişinin üzerine kurulmuş olan bir yapıdan, çok kişili ama kişiler arasında ayrımın olmadığı bir yapıya” ulaşmıştır.

Bu özellikleri nedeniyle Aktunç Güz Her Şeyi Bilir’i “kendi yazdığı hikâyeyle bir hesaplaşma kitabı” olarak değerlendirmiştir. Güven Turan, Sait Faik etkisinin Gidenler Dönmeyenler ’den itibaren sürdüğünün bir göstergesinin de Aktunç’un bütün kitaplarında rastlanan, ama en son Güz Her Şeyi Bilir’de yoğun olarak hissedilen “yiten bir İstanbul ’un yeniden yakalanması çabası” olduğunu belirtir.

“Yirmi dilin konuşulduğu bir yerde (Kadıköy ’de) büyüdüm ve dilin kendisi bana yazma isteği verdi” diyen ve yapıtlarında argoyu otantik bir şekilde kullanan Aktunç ’un dil üzerine çalışmalarının bir ürünü de Büyük Argo Sözlüğü olmuştur. Bu çalışmanın kendi edebiyat yaşamı içindeki yerini şöyle değerlendirir Aktunç: “Ben edebiyatta kendi kalbimin argosunu ortaya koymak istedim. O yüzden de hikâye yazdım, şiir yazdım, roman yazdım, sözlük yazdım, denemeler yazdım. Benim gördüğüm budur, çünkü edebiyat aslında kendisine yönelik bir argo.”

ESERLERİ

Şiir

Sır Kâtibi (1989), Islıkla Tarihçe (1989), Adresim Aynalar (1991), Şarkılar (1992), İnsan Aşklarının Külüdür (1993), Istıraplar Ansiklopedisi (1994), (Şiirlerinden bir seçme, şairin de katıldığı kolektif çeviri çalışmalarında, Theo Dorgan, Tony Curtis ve Orhan Koçak tarafından İngilizceye çevrildi: Twelfth Song, On İkinci Şarkı (1998), Bir Şeyin Varoluşu (1999), Firak (Toplu Şiirler, 2000).

Öykü

Gidenler Dönmeyenler (1976), Kurtarılmış Haziran (1977), Ten ve Gölge (1985), Bir Yer Göstericinin Hayatı (1989), Güz Her Şeyi Bilir (1998).

Roman

Bir Çağ Yangını (1981), Son İki Eylül (1987).

Deneme

Erotologya (2000), Aforistika (2001).

Sözlük

Büyük Argo Sözlüğü (1990).

(Sabah)