40 yıldır böylesi görülmedi! Enflasyon karşısında neye uğradıklarını şaşırdılar

Dünya basınının son iki yıldır Covid-19 ile birlikte manşetlerinden düşürmediği yüksek enflasyon, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) ve Avrupa ülkelerinde hayatı zorlaştırmaya devam ediyor.

Tarihlerinin en yüksek yıllık enflasyon oranlarına ulaşan ülkeler, hayat pahalılığının önüne geçmek için peş peşe ekonomik paketler açıklıyor.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasından sonra bir de akaryakıt ve doğal gaz kriziyle karşı kaşıya kalan Batı ülkeleri, üretimin durmasından endişe ettiği için gıda krizi ve kıtlık uyarılarında bulunuyor. Akaryakıt ve doğal gaz kriziyle üretim ve verimin düşeceğini öngören sanayii devi ülkelerin, gıda krizi ve kıtlık konusunda önlemler almaya başladığı ifade ediliyor.

Her gün değişen fiyat etiketleri, ticari hayatta olumuz dalgalanmalara neden oluyor. Tüketiciler ise, bu durumdan bir hayli rahatsız. Bu durumla hayatlarında ilk defa karşılaşan binlerce vatandaş, ürün fiyatlarına ilişkin şikayetlerini sosyal medyada dile getiriyor.

Enflasyonun sonucunda fiyat arışlarına maruz kalan tüketicilerin, daha ucuz ürünlere ve süpermarketlerin kendi markalarına yöneldiği, benzinden tasarruf etmek için mağazalara araçlarıyla gitmediği ifade ediliyor.

ENFLASYON 40 YILIN ZİRVESİNDE

ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu, ülkedeki enflasyonun 2022 Şubat ayında son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaştığını açıkladı. Enflasyon oranını en fazla arttıran faktörler arasında gıda, elektrik ve barınma sektörlerindeki fiyat artışlarının yer aldığı belirtildi. Federal Rezerv Bankası'nın (FED) faiz arttırma konusunda dikkatli olması gerektiğini belirten ABD'li ekonomistler, hisse senedi ve tahvil piyasalarının çökebileceği ve ekonominin resesyona (durgunluk) girebileceği konusunda uyardı.

FAİZİ ARTIŞI ÇÖZÜM DEĞİL

Faiz artırımının çözüm olmayacağını kabul eden FED yetkilileri ise, enflasyondaki artışı pandemi sırasında ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasından sonra ortaya çıkan küresel tedarik zincirlerinde devam eden aksaklıklara bağlıyor.

Öte yandan, ABD'de çoğu şirket fiyatları yükseltirken işçiler daha yüksek ücret artışları istiyor. Uzmanlar bu artışların kısa vadede enflasyonu, daha yüksek seviyelere tırmandıracağına dair uyarılarda bulunuyor.

FATURALAR 2 BİN 800 STERLİNE ÇIKABİLİR

İngiltere'de de yıllık enflasyon 30 yılın rekorunu kırdı. Maliye Bakanı Rishi Sunak, parlamentoya sunduğu "Bahar Bütçe Planı" kapsamında dolaylı vergi indirimi taahhüt etti.

Son verilere göre İngiltere'de Şubat ayında doğal gaz fiyatı geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 30, elektrik fiyatı ise yaklaşık yüzde 20 arttı. İngiltere Merkez Bankası enflasyonun bu yıl çift haneli sayıları görebileceğini açıklamıştı.

İngiltere'de hanelerin gaz ve elektrik faturalarına koyulan üst sınır Nisan ayında artırılacak ve ortalama bir hanenin enerji faturalarında yıllık 700 sterlin civarında bir artış meydana gelecek. Bunun da enflasyonu daha da artırması bekleniyor.

Pandemi sonrası artan talep ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle gıda ve petrol ürünleri fiyatlarındaki artış, pek çok ülkede enflasyonun tarihi rekorlar kırmasına yol açmıştı.

İngiltere merkezli araştırma şirketi Kantar'ın yaptığı çalışmada, Nisan 2012'den bu yana görülmemiş bir şekilde fiyatların yükseldiği ifade ediliyor.

İngiliz Bütçe Sorumluluğu Ofisi, fiyat üst sınırının Ekim ayında 830 sterlinlik bir artışla yüzde 42 daha yükseleceğini ve yıllık ortalama fatura bedelinin 2 bin 800 sterlinin üzerine çıkacağını tahmin ettiklerini söyledi.

AVRUPA'NIN DEV EKONOMİLERİ ENFLASYONLA BOĞUŞUYOR

Almanya'da enflasyon, 1990'daki Alman Yeniden Birleşmesi'nden bu yana rekor seviyeye sıçradı. Uzmanlar, dünyayı sarsan pandemi sonrasında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın, Avrupa'nın en büyük ekonomisini sert bir şekilde vuracağı ve büyümeyi negatif yönde etkileyeceği konusunda endişelerini dile getiriyor.

Almanya Federal İstatistik Kurumu'ndan (DESTATIS) yapılan açıklamada, "Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasından bu yana doğal gaz ve madeni yağ ürünlerinin fiyatları belirgin bir şekilde arttı ve yüksek enflasyon oranı üzerinde önemli bir etkisi oldu." ifadeleri kullanıldı.

Almanya Ekonomik Uzmanlar Konseyi'nden Monika Schnitzer ise Alman medya kuruluşu Deutsche Welle'ye (DW) verdiği demeçte, "Omikron varyantı yüzünden zaten kötü zamanlar geçiriyorduk ve şimdi işler daha da kasvetli bir hal aldı." dedi.

PİYASA TAHMİNLERİNİN ÇOK ÜSTÜNDE

Avro Bölgesi'nin en büyük ikinci ekonomisi Fransa'da da Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin etkisiyle enflasyon mart ayında yükselişini sürdürdü.

Fransa Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (INSEE) verilerine göre ülkedeki enflasyon, 2022 Mart ayında, 1997 yılından bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

Fiyat artışlarına enerji, gıda ve hizmet sektörü en büyük katkıyı verdi. Yaşam maliyetlerindeki artış, 2. kez seçilmek adına seçim kampanyasını başlatan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron için zorluk teşkil ediyor. Hükümet enflasyonla mücadelede elektrik ve doğal gaz yardımlarını da içeren 25 milyar avro değerinde bir paket açıklamıştı.

İŞÇİ ÇIKARTMAK YASAKLANDI

İspanya'da ise enflasyon, son 37 yılın en yüksek seviyesine çıktı. İspanya Ulusal İstatistik Enstitüsü (INE) verilerine göre, ülkede son bir yıldır artış kaydeden ve rekorlar kıran enflasyon Mayıs 1985'ten bu yana en yüksek oran olarak kayıtlara geçti.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bileşenlerinin çoğunda artışlar olurken, özellikle elektrik, akaryakıt, yakıtlar, gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki artışlar dikkati çekti.

Uzmanlar, enflasyonda mart ayındaki artışın, ikinci ayındaki Rusya-Ukrayna savaşının ülke ekonomisindeki etkisini gösterdiğini ifade ederek, fiyat artışlarında henüz zirveye ulaşılmadığı ve pahalılığının devam edeceği öngörüsünde bulundu.

Enflasyon rakamlarını değerlendiren sol koalisyon hükümeti de, "artışın yüzde 73'ünün Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin enerji ve işlenmemiş gıda fiyatları üzerindeki etkisinden kaynaklandığına" dikkati çekti.

Hükümet Bakanlar Kurulu'nda, 16 milyar avroluk yardım paketini içeren "Savaşın Ekonomik Sonuçlarına Ulusal Müdahale Planı"nı kabul etmiş ve bundan yararlanacak firmaların işçi çıkarmalarını yasaklamıştı.

AVRUPA MERKEZ BANKASI ÜZERİNDEKİ BASKI ARTIYOR

İtalya'da da yıllık enflasyon, artan enerji fiyatlarının etkisiyle Mart ayında 1991'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. İtalyan hükümeti, artan enerji maliyetlerinin hane halkı ve şirketler üzerindeki etkisini azaltmak için 16 milyar avrodan fazla harcadı.

Enflasyondaki yükseliş, Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) rekor düşük seviyelerdeki faizleri artırması için baskının artmasına neden oluyor. Uzmanlar bir veya daha fazla faiz artışı gerektiğini belirtirken, AMB Başkanı Christine Lagarde riskler nedeniyle kademeli faiz artışlarından yana olduğunu ifade ediyor.