TBB Başkanı duyurdu: 782 milyar TL'ye ulaştı

Rusya-Ukrayna savaşının Türk ekonomisine etkisi ne? 2022 büyüme beklentisi kaç? Kur Korumalı Mevduatlarda son durum ne? Türkiye Bankalar Birliği Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, gündeme dair sorularını yanıtladı...

İşte Çakar'ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar;

- 2019 yılında zaten bir ekonomik kriz bütün dünyada vardı. 2019 normalleşmeye giderken Çin'de çıkan virüsle 2020 yılını pandemiyle geçirdik. Pandemi bütün ekonomik hayatı hepsini negatif etkiledi. Bütün ekonomi otoriteleri kendi ülkelerinin üretimini, istihdamını koruma kaygısıyla hareket ettiler.

- Bir çok mekanizma işletildi; buradaki temel kaygı üretimi, istihdamı ve genel ekonomik işleyişi korumaktı. Bunlara rağmen dünya ekonomisi 2020 yılında yüzde 3.1 oranında küçüldü. Ticaret hacmi yüzde 8 daraldı.

- Aşının bulunmasıyla ötelenmiş taleplerin devreye girmesiyle dünya ekonomisi büyüdü. Dünya ekonomisi 2021 yılında yüzde 6.1 civarında büyüdü; ticaret hacmi yüzde 10 civarında büyüdü. 2018 yılından sonraki en büyük büyüme gerçekleşti. Bu büyüme başka komplikasyonları beraberinde getirdi.

- Arz, her sektörde paralel bir şekilde ve istenen şekilde artmadı. Enerji fiyatları ve girdi maliyetlerinde ciddi farklılıklar oldu. Hatta 2019 yılında petrol fiyatı 45 dolardı şu anda 110 dolar; sürekli artış trendine girdi. Doğalgaz 10 dolarken şu an 96 dolara çıktı.

- Petrol ve doğalgazın fiyatının arttığı bir ortamda bütün girdi maliyetlerinde artış olur. Bu artışlar dünyada bir enflasyon doğurdu. ABD'de 40 yıl sonra bazı görülmedik enflasyonlar oluşmaya başladı.

- Enflasyon ciddi bir maliyet, enflasyonu sonucu petrolün fiyat artışı eşittir enflasyondur. Dünyanın bu enflasyon ortamına girmesi talep enflasyonunu etkiledi. 2020 yılına ertelenmiş taleplerin devreye girmesiyle hem maliyet hem talep enflasyonu oluştu.

- Enflasyon öyle bir şey ki, bir sefer gelip sürdükçe fiyat mekanizmasını bozuyor. Gerçek olmayan bir enflasyon doğuruyor. Beklenti enflasyonu her yerde benzer şekilde işler. Bizim ülkemizde biraz daha fazla işlediğini söyleyebilirim. Bütün dünyada ciddi bir maliyet enflasyonu var.

- 2. dünya savaşından sonraki en büyük krizi yaşadık. Üretimin tamamı durdu. Arz talep dengesi bozuldu. Enerji fiyatlarındaki artış ve arzın olmaması bütün süreci tartışmasız negatif etkiliyor. Araçlarda çip krizi hala devam ediyor.

- Şöyle bekliyorum; hiçbir kriz sonsuza dek sürmez, mutlaka çözülecektir. Dünyadaki enflasyon biraz daha sürecek. Rusya - Ukrayna savaşının nasıl şekilleneceği oradaki enerji fiyatlarının petrol ve doğalgaz fiyatlarının nasıl şekilleneceğini belirleyecektir. Savaş olmasaydı biz bu dönemde küresel düzeyde normalleşirdik.

- Ticaret hacminin normalleştiği tedarik zincirinin kısmen olağanlaştığı bir dönemde savaş çıktı. Savaş risk arttırır. Savaş güvensizlik yaratır. Savaş öngörülebilirliği azaltır. Savaş coğrafyası hem doğalgaz hem petrol açısından önemli bir tedarikçi. Kimyevi gübre konusunda en önemli tedarikçilerden.

- Avrupa'nın doğalgaz ve petrol ihtiyacının çoğu Rusya'dan sağlanıyor. Rusya'ya karşı petrol ithalatının ve ihracatının kısıtlanması söz konusu. Bunlar enerji fiyatlarını negatif etkileyecektir.

- Dünyada büyüme trendi 2022 için yüzde 4.4 olarak öngörülmüştü. Revize edildi, yüzde 3.6'ya çekildi. Savaşın doğurduğu bir sonuç.