Nükleer tesislerin organizasyon yapısına ilişkin esaslar belirlendi

Nükleer Düzenleme Kurumu’nun (NDK) hazırladığı Nükleer Tesislerde Organizasyon Yapısı ve Personel Yönetmeliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelikte, nükleer tesis kurmak, işletmek veya işletmeden çıkarmak için NDK'ya niyet bildiriminde bulunan, onay almak veya yetkilendirilmek üzere başvuran ya da yetkilendirilen ve düzenleyici kontrol kapsamında bulunan Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına göre kurulmuş tüzel kişiler "Kuruluş" olarak tanımlandı.

Buna göre, Kuruluş, tüm personelinin yeterlilik koşullarına uygunluğunu belgelemek üzere asgari olarak personelin çalışacağı göreve uygun öğrenim belgesini, deneyimini gösteren belgeleri, görevle ilgili mevzuatın gereği olarak alınan sertifika, yetki veya yeterlilik belgelerini, görevle ilgili gerekli eğitimlerini başarıyla tamamlamış olduğunu gösteren belgeleri, yapacağı görevle uyumlu sağlık koşullarının karşılandığını gösteren güncel belgeleri kayıt altına alacak ve talep edildiğinde NDK'ya sunacak.

Kuruluş, tesisin üst yöneticisi ile tesisin veya nükleer santrallerde her bir ünitenin emniyetli bir şekilde kurulması ve işletilmesinden sorumlu yöneticilerinin kimlik ve iletişim bilgilerini NDK'ya bildirecek.

Tesisin nükleer güvenlikten, radyasyondan korunmadan, radyoaktif atık yönetiminden, bakım-onarımdan, emniyetten, nükleer madde sayım ve kontrol sisteminden ve acil durum müdahale sisteminden sorumlu yönetici veya yetkili personeli de bildirime tabi olacak ve bu görevlere getirilen kişilerin kimlik, iletişim, eğitim ve sertifika bilgileri NDK'ya iletilecek.

Kuruluş, tesisin bulunduğu aşamayı ve takip eden aşamaları dikkate alarak organizasyon yapısını, birimlerin ve pozisyonların görev, yetki ve sorumluluklarını, birimler ve pozisyonlar arasındaki iletişim ve karar alma süreçlerini belirleyecek ve yönetim sistemi içinde uygun belgelerle kayıt altına alacak. Bu kayıtlar talep edildiğinde NDK'ya sunulacak.

Kuruluş, tesise ilişkin faaliyetlerin güvenli ve emniyetli bir şekilde yürütülmesi için gerekli yetkinliğe sahip olacak biçimde yapılanacak. Bu kapsamda tesisin organizasyon yapısı, uygulama ve denetim işlevleri birbirlerinden bağımsız şekilde oluşturulacak ve tesisin bulunduğu aşamaya uygun olarak farklılaşabilecek.

Bu tesislerde personelin, hataları bir öğrenme fırsatı olarak görebilmelerini ve bireysel veya sistemsel hataları suçlanma korkusu olmadan amirlerine bildirebilmelerini sağlayacak mekanizmalar kurulacak.

Kuruluş tarafından üst yönetime karşı sorumlu bir komite veya birim kurulacak. Bu yapı, tesis konfigürasyonunun takibinden ve teknik, idari veya organizasyonel değişiklikler ile tesisin güvenli işletmesiyle ilişkili dokümanlardaki değişikliklerin güvenlik ve emniyet üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesinden sorumlu olacak.

Bu komite veya birimin personeli, değişikliklerin güvenlik üzerindeki etkilerini değerlendirebilecek yetkinlik ve yeterliliğe sahip kişiler arasından seçilecek. Komite veya birim, gerek gördüğü takdirde değerlendirmelerinde dış uzmanlardan yararlanabilecek.

Nükleer santrallerde ve araştırma reaktörlerinde görevli personelin teknik yeterliliğinin sağlanmasına yönelik olarak, bu personelin tesise özgü eğitim programları uyarınca eğitilmesi, sınavlar aracılığıyla yeterliliklerinin ölçülmesi ve belgelendirilmesi sağlanacak.

Kuruluş, yeterlilik sınavını başarıyla geçmiş olan işletici personel adayları için sınav tarihinden itibaren 6 ay içinde NDK'ya yetkilendirme başvurusunda bulunacak. Eğer bu süre içinde başvuru yapılmazsa adayın sınavı tekrarlanacak.

Yönetmelik uyarınca bildirime tabi olan personelden halihazırda görev yapanlar, bugünden itibaren 2 ay içinde NDK'ya bildirilecek. Ayrıca yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli durumdaki işletme şefi lisansları kıdemli operatör yetki belgesine, operatör lisansları ise reaktör operatörü yetki belgesine denk sayılacak ve bunların mevcut geçerlilik süreleri korunacak.