Türkiye ile Çin'den kritik maden işbirliği! Dev rezerv heyecanı

Türkiye, 2022 yılında Eskişehir Beylikova'da keşfettiği dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi (NTE) rezervi için düğmeye bastı. Türkiye bu kapsamda karşılıklı faydaya dayalı tüm uluslararası iş birliği fırsatlarını değerlendirmeye aldı.

TÜRKİYE 694 MİLYON TONLUK DEV REZERV İÇİN 6 BİN KİLOMETRE ÖTEDE DÜĞMEYE BASTI

Çin'in Tianjin kentinde Türkiye'nin madencilik alanındaki vizyonunu anlatan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Eskişehir'de keşfedilen 694 milyon tonluk nadir toprak elementleri rezervi için yıllık 570 bin ton nadir elementi saflaştıracak bir sanayi tesisi kurmayı hedeflediklerini söyledi.

Kritik minerallerin ülkelerin politikalarını şekillendirdiğine dikkat çeke Bakan Bayraktar, Çin'in Tianjin kentinde gerçekleşen Uluslararası Madencilik Konferansı'na katılarak "Bakanlar Forumu'nda ülkemizin madencilik alanındaki vizyonunu anlattık. İleri teknoloji ürünlerin vazgeçilmezi kritik mineraller, ülkelerin politikalarını şekillendiren önemli bir hammadde konumuna geldi. Bizim de enerji dönüşüm vizyonumuzda kritik minerallere ve nadir toprak elementlerine yatırım yapmak önemli bir rol oynuyor." dedi.

NTE İÇİN SANAYİ TESİSİ KURULACAK

Türkiye'nin Eskişehir'deki NTE rezervlerini işlemek için uluslararası işbirliklerini değerlendirdiğini söyleyen Bayraktar, "Bu kapsamda Eskişehir'de keşfettiğimiz dünyanın ikinci büyük nadir toprak elementi rezervini ekonomimize kazandırmak adına yıllık 570.000 ton nadir elementi saflaştıracak bir sanayi tesisi kurmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda karşılıklı faydaya dayalı tüm uluslararası iş birliği fırsatlarını değerlendiriyoruz." ifadelerini kullandı.

PİLOT TESİSİN AÇILIŞI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Türkiye, 2022 yılında Eskişehir'in Beylikova ilçesinde 694 milyon tonluk nadir toprak elementleri rezervi keşfetmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 Nisan'da Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri Pilot Tesisinin açılışını gerçekleştirdi. Türkiye bu tesis ile yıllık 1200 ton cevher işleyerek ekonomiye kazandırmayı hedefliyor. Endüstriyel tesis için de çalışmalar devam ediyor.



Tesiste, ilk etapta 7 nadir toprak elementinin üretimine odaklanılacak ve ilk defa bu elementlerin de oksitleri üretilecek.

ÇİN'DEN SONDA İKİNCİ SIRADA

Rezerv büyüklüğü bakımından 800 milyon tonluk rezervle dünyada ilk sırada yer alan Çin'deki Bayan Obo sahasından sonra 694 milyon ton nadir toprak elementi rezerviyle ikinci sırada Eskişehir'in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementi maden sahası yer alıyor.

Elde edilecek florit, barit, lantan, seryum, praseodimyum, samaryum, gadolinyum, evropiyum, neodimyum gibi nadir elementler ve diğer 17 nadir toprak elementi de tesiste üretime konu olabilecek. Tıpkı uranyum gibi bir nükleer yakıt ham maddesi olan toryum elementi de söz konusu tesiste işlenecek.

Tesiste işlenerek elde edilecek elementler, yüksek teknoloji ürünlerinde kullanılan yeşil enerji dönüşümünde, savunma sanayisinde, lazer güdüm sistemlerinde ve her türlü elektronik donanımda kullanılıyor. Ayrıca bu elementlerin ikamesinin de bu teknolojik düzeyde bulunmadığı belirtiliyor.

Pilot tesisten sonra endüstriyel tesise geçilerek yıllık 570 bin ton üretim yapılması ve ülkenin yıllık yaklaşık 220 milyon dolar gelir elde etmesi planlanıyor.

ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANI BAYRAKTAR ÇİN'DE TEMASLARDA BULUNDU

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerji ve madencilik alanında işbirliği olanaklarını ele almak üzere Çin'i ziyaret etti.

Tiencin şehrinde düzenlenen Uluslararası Madencilik Konferansı'na katılan Bakan Bayraktar, konferansın marjında Çin Tabii Kaynaklar Bakanı Vang Guanghua ile bir araya geldi.

İki bakanın görüşmesinde, Türkiye ile Çin arasında "Doğal Kaynaklar ve Madencilik Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı" imzalandı.

Mutabakat zaptı, iki ülke arasında madencilik ve doğal kaynaklar alanında işbirliğinin kolaylaştırılması, Türkiye, Çin ve üçüncü ülkelerde kritik mineraller alanında işbirliği fırsatlarının belirlenmesi ve madencilik teknolojileri ile dijitalleşme alanlarında işbirliğinin teşvik edilmesini öngörüyor.

Bakan Bayraktar, Vang ile görüşmesinde Çin ile Türkiye arasındaki enerji işbirliğinin üst düzeyde geliştiğini, çok sayıda Çinli şirketin Türkiye'de yatırımları bulunduğunu, buna ilave olarak madencilik alanında da son bir yıldaki üst düzey temaslarla yeni bir sayfanın açıldığını belirtti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in, temmuzda Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Liderler Zirvesi marjında yaptıkları görüşmede iki ülke arasında enerjinin yanında madencilikte de işbirliğinin geliştirilmesi yönünde irade ortaya koyduğunu aktaran Bayraktar, "Türkiye ve Çin'in doğal kaynaklar ve madencilik alanında imzaladığı bu mutabakat zaptının hukuki bir metin olarak madencilik alanındaki işbirliğini daha ileri götürmek için önemli bir dönüm noktası olacağına inanıyoruz." dedi.

KRİTİK MADENLERDE İŞBİRLİĞİ

Bayraktar, dünyanın iklim değişikliği ile mücadelede başarılı olabilmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için enerji dönüşümünün elzem olduğunu, bunun da yolunun bu dönüşüme katkı sağlayacak kritik madenlerin katma değerli olarak ekonomiye kazandırılmasından geçtiğini vurgulayarak, "Madenciliğin her alanında Çinli firmaları ülkemizde yatırım yapmaya, ülkemizdeki kaynakları birlikte aramaya, çıkarmaya ve ekonomiye kazandırmaya davet ediyoruz." ifadesini kullandı.

Türkiye'nin yakın tarihte çok önemli bir nadir toprak elementi ve kritik maden rezervini keşfettiği hatırlatan Bayraktar, burada partner olarak birlikte çalışabilecek, bu teknolojiyi birlikte geliştirebilecek ülkeleri ve şirketleri aradıklarını ve bu konuda bir karar aşamasına gelmek üzere olduklarını kaydetti.

Bayraktar, milli maden şirketi Eti Maden'in bu konuda bazı Çinli şirketlerle görüşmeleri olduğunu, iki ülkenin bu konuda ortak hareket edebileceğini düşündüklerini, ancak bu konuda artık bir karar aşamasına gelindiğini ve dolayısıyla hızlı adımlar atılması gerektiğini vurguladı.

Çinli Bakan Vang da madenciliğin Çin ile Türkiye arasında önemli işbirliği potansiyeli barındıran alanlardan biri olduğunu belirterek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile iki ülke liderinin vardığı görüş birliği doğrultusunda madencilik alanında karşılıklı yarara ve kazan-kazan olgusuna dayalı gerçekçi işbirliğini geliştirmeye gayret göstereceklerini ifade etti.

ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ VE KRİTİK MİNERALLER

Bakan Bayraktar, Tiencin'deki Uluslararası Madencilik Konferansı'nın bakanlar oturumuna katılarak burada bir konuşma yaptı.

Konuşmasında enerji dönüşümünde yenilenebilir enerji kaynaklarının yeri ve bu süreçte kritik minerallerin önemine dikkati çeken Bayraktar, kritik minerallerin ülkelerin ulusal güvenliği ve ekonomik büyümesi için olduğu kadar küresel iklim hedeflerine ulaşılması açısından kilit önemde olduğunu vurguladı.

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Paris İklim Anlaşması'nın hedeflerine ulaşılabilmesi için enerji dönüşümü açısından kritik önemdeki madenlere olan talebin 2040 yılına dek 4 kat artması gerektiğini belirttiğine işaret eden Bayraktar, başarılı bir enerji dönüşümü için bu alanda tutarlı, sorumlu ve akılcı politikalara ihtiyaç olduğuna dikkati çekti.

Kritik minerallerin ucuz ve erişilebilir olmasının önemini vurgulayan Bayraktar, "Ne yazık ki günümüzde çok sayıda kritik mineralde arz ve yatırım planları, güneş panelleri, rüzgar tribünleri ve elektrikli araçların giderek hızlanan gelişimi karşılayabilecek düzeyde değil. Meseleye bu açıdan baktığımızda bu alanda güçlü uluslararası ve bölgesel işbirliği büyük önem kazanıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Bayraktar, konferans marjında ayrıca Zimbabve, Kongo ve Tacikistan'ın madencilikten sorumlu bakanlarıyla da görüştü, bu ülkelerle Türkiye arasında işbirliği olanaklarını ele aldı.

TÜRKİYE'DEN NÜKLEER ENERJİ DİPLOMASİSİ

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Çin'in Devlet Elektrik Yatırım Firması (SPIC) yetkilileriyle Türkiye'nin nükleer ve yenilenebilir enerji planlarına ilişkin işbirliği imkanlarını görüştüklerini bildirdi.

Bayraktar, X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, Çin ziyareti kapsamında başkent Pekin'de SPIC Başkanı Liu Mingsheng ve heyeti ile bir araya geldiklerini belirtti.

Görüşmenin, nükleer ve yenilenebilir alanına yönelik olduğunu ifade eden Bayraktar, "Şirketin ülkemizde halihazırda devam eden yatırımları ile ülkemizin nükleer ve yenilenebilir enerji planlarına ilişkin işbirliği imkanlarını ele aldık." değerlendirmesinde bulundu.