Tarım Bakanı açıkladı! Çiftçiler ne kadar destek alabileceğini görecek

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, 2024 yılını değerlendirerek 2025 yılı için Bakanlığın hedeflerini anlattığı açıklamasında 31 kurum ve birimle, merkez, il ve ilçe teşkilatlarıyla, toplam 160 bin personelle saha olduklarını ifade etti.

Yumaklı, "Tarımsal işletmelerimize bu yıl 417 milyar lira sübvansiyonlu kredi sağladık. Kredilerde yüzde 100'e varana kadar faiz indirimi uyguladık. 2024 yılında çeşitli kalemlerde toplam 91 milyar lira üreticilerimize doğrudan destek ödemesi yaptık" dedi.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, çiftçilerin bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünlerinde ne kadar destek alacağını görebileceği destekhesaplama.tarimorman.gov.tr adresini devreye aldıklarını duyurdu.

Bakan Yumaklı'ın açıklamalarından öne çıkanlar:

160 PERSONELLE SAHADAYIZ

Bakanlık olarak, bitkisel üretimden hayvancılığa, güvenilir gıdaya erişimden suya, ormancılıktan doğa korumaya kadar çok geniş bir yelpazede çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ana görevlerimizden biri, ülkemizin gıda arz güvenliğini sağlamaktır. Bu görevi; sürdürülebilir, kaliteli ve verimli üretimle, kendimize yeterliliğimizin de ötesine geçip, yeni ihracat fırsatlarıyla ülkemiz ekonomisine katkıda bulunarak gerçekleştiriyoruz.

Sadece tarımda ihtiyaç olan suyu değil, içme suyu ve enerji üretiminde gerekli olan suyu sağlamak Bakanlığımızın bir diğer ana görevi. Bir diğer asli görevimiz ise, nefesimiz olan ormanlarımızın güçlendirilmesi, çoğaltılması ve yangınlardan korunmasıdır. Tabiri caizse denizin dibindeki balıktan gökyüzündeki kuşa kadar ve bu ikisinin arasında ne varsa, Bakanlığımız sorumluluk alanına giriyor. Bu sorumluluğu layığıyla yerine getirebilmek için; 31 kurum ve birimle, merkez, il ve ilçe teşkilatlarımızla, toplam 160 bin personelimizle sürekli sahada olan bir Bakanlığız.

Bakanlık personellerimizi; bir tarlada çiftçimizin yanında, bir ağılda hayvancılık yapan bir üreticimizle, ormancılık yapan bir köylümüzle görebilirsiniz. Bir tarafta mühendislerimiz bir baraj inşa ederken, diğer taraftan ateş savaşçılarımız orman yangınıyla korkusuzca mücadele eder. Geride bırakmak üzere olduğumuz bu yıl içinde, çok çeşitli disiplinlerde yürüttüğümüz bu çalışmaları sizlere özetlemeye çalışacağım.

40 YILDIR KONUŞULAN UYGULAMA HAYATA GEÇİRİLDİ

2024 yılında, tarımda belki 40 yıldır konuşulan bir uygulamayı hayata geçirdik. Suyu merkeze alan, verimli ve kaliteli üretimi artırmayı amaçlayan üretim planlamasına bu yıl itibarıyla başladık. 13 stratejik ürün ve yem bitkileri ürün grubunu üretim planlaması kapsamına aldık. Planlamaya uygun üretim yapanlara ilave destekler vereceğiz.

Üretim planlaması kapsamında hayvancılıkta süt, besilik sığır ve kanatlı eti üretim bölgeleri belirledik. Bu bölgelerde üretim yapanlara çeşitli avantajlar sağlıyoruz. Su ürünlerinde de avcılık ve yetiştiricilikte üretim planlamasına başladık. Üretim planlamasının odağına hamsiyi koyarak, sürdürülebilirliği sağlamak için 400 bin ton kota getirdik. Üretim planlamasıyla uyumlu Yeni Destek Modelini hayata geçirdik. İlk defa destek tutarlarını üretim döneminden önce ve 3 yıllık olarak açıkladık.

Bitkisel üretimde üreticilerimiz artık hangi ilçede, hangi ürüne, ne kadar destek alacağını bilecek ve ona göre ekim yapacak. Hayvancılıkta Yeni Destekleme Modelimiz ile aile işletmeleri, gençler ve kadın yetiştiricilere ilk defa ilave destekler vermeye başladık. Hayvancılıkta Üretimi Geliştirme Projesiyle, TİGEM çiftliklerini damızlık merkezi haline getiriyoruz. Buradan üreticilerimize uygun maliyetle hayvan vereceğiz, vatandaşımızın daha ucuza et tüketmesini sağlayacağız. Kırsal Kalkınma destek programlarımız kapsamında verdiğimiz hibe desteklerle kırsalı kalkındırıyor, kırsaldan kente göçün önlenmesine yardımcı oluyoruz.

Desteklerle tarımsal ürünlerimize katma değer sağlayan işleme paketleme ve depolama tesislerini artırıyoruz. Teknoloji yenileme ve modernizasyon niteliğindeki yatırımlara verdiğimiz hibe destekleriyle yeşil dönüşüme de katkı veriyoruz.

417 MİLYAR LİRA KREDİ SAĞLADIK

Kırsal kalkınma için önemli hibe programımız IPARD’ı 42 ilden 81 ilimizin tümüne yaygınlaştırdık. Diğer yandan, tarımsal işletmelerimize bu yıl 417 milyar lira sübvansiyonlu kredi sağladık. Kredilerde yüzde 100’e varana kadar faiz indirimi uyguladık. 2024 yılında çeşitli kalemlerde toplam 91 milyar lira üreticilerimize doğrudan destek ödemesi yaptık.

KİM NE KADAR DESTEK ALABİLECEĞİNİ HESAPLAYABİLECEK

Destek ödemeleriyle ilgili sahada üreticilerimizden “nerede ne ekersem ne kadar destek alırım” sorularını sık duyuyorduk. Buna dair üreticilerimize büyük kolaylık sağlayacak yeni bir uygulamayı daha bugün itibarıyla hizmete alıyoruz. Artık, çiftçimiz sadece bir tıkla, bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünlerinde ne kadar destek alacağını görmüş olacak. Çiftçilerimiz destekhesaplama.tarimorman.gov.tr adresine girecek. Bitkisel üretimde; yer, ürün, sulama durumu ve alan bilgisini girerek ne kadar destek alabileceğini kolay şekilde hesaplayacak. Aynı şekilde hayvancılık ve balıkçılıkta da gerekli bilgileri girerek, ne kadar destek alabileceğini görebilecek. Tarımcebimde’ye de entegre edeceğimiz bu yeni uygulamamız çiftçilerimize, üreticilerimize hayırlı olsun.

Uygun maliyetle tarım yapmak ve buna dayalı sanayimizi destekleyip geliştirmek üzere Organize Tarım Bölgeleri kuruyoruz. Şu ana kadar 14 OTB’mizin altyapı inşaatlarını tamamlayıp yatırımcıların hizmetine sunduk. Bunların 11’inde üretim başladı. 2024 yılında Elazığ Cevizdere ve Malatya Yazıhan OTB’lerimizi tamamladık ve yatırımcılarımızın hizmetine sunduk.

Bir karış bile toprağımızın boş kalmasına tahammülümüz yok dedik. Ve 2 yıl üst üste işlenmeyen tarım arazilerimizin tarımsal amaçlı kiraya verilmesi için çalışmalarımıza bu yıl içinde başladık. Tarım Sigortaları Havuzu TARSİM kapsamında, devlet olarak 10,5 milyar lira prim desteği sağladık ve üreticilerimize 12 milyar lira hasar tazminatı ödedik. Pancar üreticilerimizin yıllardır hasretle beklediği, ilk yerli ve milli pancar tohumu çeşitlerimiz “Türkşeker 2023” ve “Türkşeker 2053”ün hasadını yaptık.

Geçmişin mirasını, günümüzün teknolojisiyle buluşturduk. AR-GE faaliyetlerimiz kapsamında, bahçe bitkilerinde 20 yeni çeşidi, tarla bitkilerinde ise 51 yeni çeşidi tescil ederek Türk tarımına kazandırdık. Gelenekten geleceğe bir emanet olarak gördüğümüz tohumlarımızı koruyor, onlara gözümüz gibi bakıyoruz. Bu kapsamda tohum gen bankalarımızda tam 121.515 tohumu muhafaza ediyoruz.

181 BİN DENETİM YAPTIK

Denizlerde kaçak avcılığın önlenmesi için denetimlerimiz artarak sürüyor. Bu kapsamda bu yıl 181 bin denetim yaptık. İstilacı bir tür olan 374 binden fazla balon balığını avlatarak hem balıkçılarımızı destekledik hem denizlerimizdeki biyoçeşitliliği koruduk. Tarımsal sulama, içme suyu ve enerji üretimi amaçlı SU yatırımlarımıza devam ettik. 115 milyar TL yatırımla 577 su ve sulama tesisini hizmete aldık. Deprem illerimizde barajlarımızın ve sulama tesislerimizin yenilenmesi çalışmalarımız aralıksız devam ediyor.

Deprem konutlarının içme ve kullanma suyu teminine yönelik 15,5 milyar lira harcama yaptık. 2 yıl içinde 30 milyar liralık daha yatırım yapacağız. Taşkınlara karşı ülke genelinde erken uyarı sistemlerini yaygınlaştırdık. Taşkın Erken Uyarı Sisteminde 322 olan sayıyı 533’e çıkardık.

1.4 MİLYAR LİRALIK CEZA

 Vatandaşımızın güvenilir gıdaya ulaşması için denetimlerimizi artırdık. Bu yıl 1.3 milyon denetim gerçekleştirdik. 1.4 milyar liraya yakın para cezası uyguladık. 570 adet savcılığa suç duyurusunda bulunduk. Sağlığı tehlikeye düşüren ve taklit-hileli ürünleri firma ve marka ismiyle anlık olarak yayınladığımız yeni bir sistemi uygulamaya aldık.

Gıda işletmelerinde karekod uygulamasını başlattık. Artık vatandaşlarımız cep telefonlarından karekod okutarak gıda üretimi ve satışı yapan işletmeler ile toplu tüketim yerlerinde Bakanlığımızın denetim bilgilerine ulaşabiliyor.

AB’den geri dönen ürünlere uygulanan resmi kontrolde yapılan değişiklikle, geri dönen ürünlerin iç gümrüklere doğrudan geçişine izin vermiyoruz. Uygunsuz ürünleri ülke girişine izin vermeden imha ediyoruz. Pestisit denetimlerimizi artırdık. Hasat öncesi üretim alanlarında, hasat sonrası gıda işletmelerinde ve ihracat öncesinde tüm gıda zincirinde, son 3 yılda 250 bin numune aldık. Denetimlerde olumsuzluk tespit edilenleri imha ediyoruz.

Akdeniz meyve sineği ve istilacı kahverengi kokarcaya karşı oluşturduğumuz eylem planlarını uygulamaya aldık. Vatandaşımızın sağlıklı ete ulaşması önceliklerimizden biri. Hayvan hastalıklarının önlenmesi için Erzurum, Elazığ, Ankara ve Kayseri’de Veteriner Yol Kontrol İstasyonları açtık. Şap hastalığı vaka sayısını yüzde 85 azalttık.

Sahte alkol nedeniyle yaşanan kayıpları ve kayıt dışılığı önlemek için alkol ticaretini elektronik takip sistemi ile takip ediyoruz. Bu kapsamda 18 etil alkol üretim tesisi ile 15 suma üretim tesisine teknik cihazlar yerleştirdik. Anadolu topraklarının biyoçeşitliliğini ve doğal yaşamını koruyor, geliştiriyoruz. 2024 yılında 2 milli park, 3 tabiat parkı, 1 tabiat anıtı ve 7 mahalli önemi haiz sulak alan ilan ettik. 2024 yılında korunan alanlarımız 66 milyon ziyaretçiyi ağırladı.

Üretim planlamasından sözleşmeli tarımın yaygınlaştırılmasına, işlenmeyen tarım arazilerinin etkinleştirilmesinden tarım sayımına kadar; devrim niteliğinde yaptığımız düzenlemelerle; 2024 yılı Türk tarımı için adeta bir milattır. Bu yeni düzenlemelerin sahaya yansımasını 2025 yılından itibaren görmeye başlayacağız.

"135 MİLYAR LİRA DESTEKLEME ÖDEMESİ YAPILACAK"

2025 yılında üreticilerimize desteklerimizi artırarak sürdüreceğiz ve 135 milyar lira destekleme ödemesi yapacağız. Kırsal kalkınma yatırımlarımıza destek programlarımıza da tüm hızıyla devam edeceğiz. 2025 yılında tarım sigortaları kapsamını genişlettik. Bu çerçevede, üretim planlaması ve sözleşmeli üretimde yüzde 10 ila 15 oranlarında prim indirimi yaptık. Ayrıca Verim, Gelir Koruma ve Büyükbaş Hayvan Sigortalarının kapsamında ve devlet desteği oranlarında artışlar sağladık.

TARIMA YATIRIM YAPACAKLAR İÇİN REHBER AÇIKLANACAK

Tarıma yatırım yapacak girişmcilerimiz için 81 ilin Tarımsal Yatırım Rehberlerini hazırladık, önümüzdeki günlerde yayınlayacağız. İşlenmeyen arazilerin kiralanmasına 2025 yılında başlayacağız.

9 YENİ ORGANİZE TARIM BÖLGESİ GELİYOR

9 adet Organize Tarım Bölgesinin daha altyapısını tamamlayarak yatırımcıların hizmetine sunacağız. Böylece ekonomiye kazandırdığımız OTB sayısı 23 olacak. Ayrıca 5 OTB’nin alt yapı inşaatlarına başlayacağız.

TARIM SAYIMI İÇİN SAHA ÇALIŞMASI YAPILACAK

Tarım sayımında Bakanlığımız sorumluluğundaki faaliyetleri 2025 yılı Mayıs ayı sonuna kadar tamamlayacağız. TÜİK tarafından ise 1 Temmuz-31 Aralık 2025 tarihlerinde saha çalışması yapılacak. 2026 yılı Haziran ayında ilk sonuçlar TÜİK tarafından kamuoyuyla paylaşılacak.

YAPAY ZEKA DESTEĞİYLE ÜRÜN DESENİ TESPİT EDİLECEK

Mevcut durumda ÇKS kayıtları için kullanılan uydu görüntüleri ve Coğrafi Bilgi Sistemi teknolojilerini, yapay zekaya dayalı yeni sistemlerle destekleyerek ülke genelinde ürün deseni tespitini hayata geçirmeyi planlıyoruz. Bunun için gerekli olan teknolojik altyapıyı tamamladık. Bu sistemi 2025 yılında uygulamaya alıyoruz. Tohumculukta TİGEM ve Özel Sektör işbirliğinde ortak üretim modeline geçeceğiz.

Glütensiz Ürünler Ar-Ge Merkezimizi tamamlayacak, özel tüketici gruplarına yönelik fonksiyonel gıdalar geliştireceğiz. İleri Meyve Sebze İşleme Teknolojileri Ar-Ge Merkezi ile de yenilikçi ürünler geliştirecek ve üreteceğiz.

Bir hayvanın damızlık değerini genetik yapısına bakarak tespit ettiğimiz Genomik Test Merkezimizi Ankara’da açacağız. Hayvan hareketlerini 7 gün 24 saat denetlemeyi yoğun şekilde sürdüreceğiz. 4 yeni Veteriner Yol Kontrol İstasyonunu daha hizmete alarak, istasyon sayısını 8’e çıkaracağız.

ARICILIK EYLEM PLANI

Brusella hastalığına karşı aşılama kapsamında, büyükbaş ve küçükbaşta toplam 27 milyon doz aşıyı uygulayacağız. Kesimhanelerde padok, kesim ünitesi ve işleme alanını gösterecek ve uzaktan erişim ile izlenebilecek kamera sistemi kurulmasını zorunlu hale getireceğiz.

Bu uygulamayla kayıt dışı hayvan kesiminin engellenmesini, hayvan kesimi ve işlemesinin hijyen kurallarına uygun yapılmasını ve kesimde hayvan refahı kurallarına uyulmasını amaçlıyoruz. Arıcılığın geliştirilmesini, verimlilik ve kalitenin artırılmasını amaçladığımız Arıcılık Eylem Planını uygulamaya alacağız.

Su ürünlerinde sözleşmeli üretim modelini güçlendirerek daha etkin hale getireceğiz. Yetiştiricilikte 3 bin ton olan sözleşmeli üretim miktarını 10 bin tona çıkaracağız. Avcılıkta da sözleşmeli üretim modelini başlatacağız. Denizlerimizi hayalet ağlardan temizlemeye devam edeceğiz. Temizlenen ağ miktarını 1.4 milyon m2‘den 2 milyon m2‘ye çıkaracağız.

Pestisit, yani tarım ilaçlarının kullanımın azaltılması ve alternatif mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması amacıyla, Kalıntı Eylem Planınını uyguladığımız ürün sayısını 14’e, il sayısını 17’ye çıkaracağız.

Kimyasal kullanımını da azaltacak doğa dostu uygulamalar olan biyolojik ve biyoteknik mücadelede seferberlik başlattık. 2025 yılında araştırma enstitülerimiz tarafından en az 10 milyon faydalı böcek üretilerek doğaya salınacak.

KAREKOD ZORUNLU HALE GELECEK

Tüketicilerin güvenilir gıdaya ulaşması amacıyla gıda işletmelerinin denetim durumunu takip etmek için hayata geçirdiğimiz Gıda İşletmelerinde Karekod Uygulamasını zorunlu hale getireceğiz. Bu noktada Tarımcebimde uygulamamıza ayrı bir parantez açmak isterim. Tarımcebimde ile Bakanlığımızın bütün faaliyet alanlarını tek bir uygulamaya yükledik. Bitkisel üretimden hayvancılığa, arıcılıktan sulamaya, ormanlardan milli parklara kadar, birçok hizmete buradan vatandaşlarımız ulaşabilir. Hatta evcil hayvanlarınızın aşı bilgilerini bile burada görebilirsiniz.

İşte bu uygulamanın Gıda Kontrol sekmesinde; restoran, kafeterya, market gibi bir işletmenin ne zaman denetlendiğini karekodu okutarak görebileceksiniz. Su Vatandır anlayışıyla, 2025 yılında su ve sulama yatırımlarımıza devam edeceğiz. 307 tesisle 14 arazi toplulaştırma projesini tamamlayarak milletimizin hizmetine sunacağız.

Çiftçilerimizin pompajlı sulamada enerji bedellerini düşürmek için, güneş enerjisi santralleri yapacağız. Enerji Bakanlığı tarafından kapasite tahsisi uygun görülen 150 MW Kurulu güce sahip GES tesisleri için 2025 yılında çalışmaları başlatacağız. İlk adımı Şanlıurfa ve Edirne illerinde atacağız.

Kuraklık afetinden önce sektörlere yönelik uyarıların yapılması maksadıyla Kuraklık Tahmini ve Erken Uyarı Sistemini geliştiriyoruz. 2025 yılında ilk uyarıları vereceğiz.

Taşkınlarla mücadelemiz kapsamında 2025 yılında 162 taşkın kontrol tesisini daha hizmete alacağız. Taşkın afetinin olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı Sistemini 2025 yılında daha da yaygınlaştıracağız. Sistemin 2028 yılı sonuna kadar tüm ülkemize hizmet eder hale getirilmesini sağlayacağız. "Su Verimliliği Seferberliği" kapsamındaki faaliyetlerimizi ulusal ve uluslararası alanda artıracağız.

Su kaynaklarımızın projeksiyonuna ilişkin yapılan çalışmalarda Yerli ve Milli yazılımımız HİDROTÜRK Modelini kullanacağız. Hidroloji, su tahsisi, su yönetimi gibi konuları içeren bu modelle, yurtdışına olan lisans bağımlılığını ortadan kaldırarak veri güvenliğini sağlayacağız. Türkiye Su Atlası ile ülkenin en önemli su kaynaklarına ait bilgileri dijital ve basılı formatta vatandaşlarımızın istifadesine sunacağız.

Yeni ağaçlandırma, erozyon kontrolü, ormanların rehabilitasyonu kapsamında 500 milyon adet tohum ve fidanı toprakla buluşturacağız. Ormancılık faaliyetlerinde çalışacak olan orman köylümüze 35 milyar lira ödeme yapacağız. Orman köylülerine yüzde 20’si hibe, yüzde 80’i faizsiz krediden oluşan 2 milyar 250 milyon lira ORKÖY kapsamında destek vereceğiz.

90 adet orman parkı, 16 adet ekoturizm rotası ve 60 adet bal ormanı tesis edilerek, orman parkı sayısını 2017’ye, ekoturizm rotasını 140’a, bal ormanı sayısını 910’a çıkaracağız. Son olarak, tarım, orman ve su sektörlerimizin geleceği için önemli olarak gördüğümüz 4. Tarım Orman Şûrası’nı Nisan ayında düzenleyeceğiz.

 Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın “Güçlü Türkiye’nin yolu, güçlü tarımdan geçer” sözünü kendimize dustür edindik. Çalışmalarımızı da bu yönde yapıyoruz. Üretimi ve verimliliği artırmaya yönelik yeni projelerimiz yıl içinde hazır oldukça yine sizlerle paylaşacağız.