Medya'nın Ramazan'a verdiği önem arttı

Belediyeler, yardım kuruluşları, gıda sektörü başta olmak üzere birçok alanda Ramazan'a özel düzenlemeler yapılıyor. Ramazan'ın gelmesiyle hummalı bir çalışma içine giren diğer bir sektörde Medya. Görsel ve yazılı medya organları, heryıl farklı programlarla Ramazan'da vatandaşın ilgisini çekmeye çalışıyor. Moral Dergisi tarafından yapılan araştırmada çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nin Süreli Yayınlar Arşivi'nden yararlanılarak Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Cumhuriyet gibi Türkiye'nin en eski gazetelerinin, yayınları dönemsel bir araştırmaya tabi tutuldu. Ramazan ayının yaz dönemine rastladığı 1945,1979 ve 2008 li yıllar baz alınarak yapılan bu incelemede gazetelerin yıllara göre Ramazan Ay'ına daha çok önem verdikleri dikkat çekiyor.Şu sıralar,görsel ve yazılı medya Ramazan'da izleyicilerine ve okurlarına en güzel programı ve sayfayı hazırlamak için yoğun bir faaliyet içindeler. Televizyonlar iftar ve sahur saatlerinde en güzel yayını yapabilmek için kimisi Sultanahmet'ten, kimisi Eyüp Sultan'dan canlı program yaparken bazı televizyon kanalları da Mekke'deki Ramazan heyecanını aktarmaya çalışıyor. Yazılı medya ise Ramazan'ın gelişi ile yayınlarını farklı bir formata soktu. Gazeteler, her gün yayınlayacakları Ramazan sayfalarında ünlü simalar aracılığıyla Ramazan hakkında envai çeşit bilgileri okuyucularına aktarmaya çalışıyor. Öyle ki bazı gazeteler Ramazan ayına özel ek bile çıkarıyor. Peki son yıllarda Türk Medyasında görülen bu ramazanlaşmayı araştıran Moral Dergisi ekibi, Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nin süreli yayınlar arşivinden yararlanılarak Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Cumhuriyet gazeteleri gibi Türkiye'nin en eski gazetelerinin, yayınları dönemsel bir araştırmaya tabi tuttu. Araştırmada, Ramazan ayının yaz dönemine rastladığı 1945,1979 ve 2008 li yıllar baz alınarak yapılan bu incelemede gazetelerin yıllara göre Ramazan Ay'ına daha çok önem verdikleri dikkat çekiyor.

HÜRRİYET 1950'DEKİ RAMAZAN'I TEK BİR HABERLE GEÇİRDİ

Araştırma kapsamında olan gazetelerden Akşam gazetesi, 1945 yılında Ramazan'la ilgili haberlere çok az bir yer ayırmış. Gazete Ramazan'ın gelişini 8 Ağustos arefe günü ikinci sayfadan "Camilerde Ramazan hazırlığı" başlığı altında küçük bir haber olarak duyururken gazetede Ramazan'la ilgili ikinci haber tam 27 gün sonra Kadir Gecesi münasebetiyle yayınlanmış. Gazetede bu bir iki küçük haber dışında Ramazan'la ilgili herhangi bir yazı veya makale yayınlanmamış. 1950 yılının Hürriyet Gazetesi'ndeki durum da Akşam Gazetesi'nden farklı değil. Hürriyet de Ramazan'la ilgili olarak 17 Haziran günü birinci sayfadan "Mübarek Ramazan Başladı" haberi yapmıştı ve tüm Ramazan boyunca yapılan tek haber buydu. Milliyet, 1945 ile 1950 yıllarında yayınlanan ve araştırmaya dahil olan bu dört gazete arasında Ramazan haberlerine ve Ramazan yazılarına en fazla yer ayıran gazete olduğu görüldü. Ancak burada sayfalarca yer verme gibi bir durum sözkonusu değil, sadece diğer gazetelere nazaran bir yoğunluk görülmüş okadar. Ayrıca gazetede her gün yayınlanan "Eski Ramazanlar" köşesiyle Ramazan'ın ibadet kısmının değil eğlence kısmının ön plana çıkarılmış olması da bu konuda dikkati çeken önemli bir unsur.

CUMHURİYET RAMAZANI İLHAN SELÇUK'UN 'HOŞ GELDİ' YAZISIYLA DUYURDU

1945 ve 1950 yılındaki medyanın aksine 1979'da hem Ramazan'a ayrılan sayfalarda bir artış hem de Ramazan yazılarının muhtevasında bir değişim söz konusu oldu. Aradan geçen zaman içinde gazeteler de Ramazan'la ilgili yayınlarını arttırarak muhtevasını zenginleştirmiş. 1979'lara gelince medyada görülen değişim Milliyet gazetesinde de aynen yaşanıyordu. 1950 Ramazanında Ramazan ayının hep eğlence yönünü ön plana çıkaran Milliyet, arefe günü 8. sayfasının çeyreğini "Ramazan Yarın Başlıyor" başlığı altında Ramazan haberlerine ayırmış ve bir de imsakiye yayınlamıştı. Ramazan'ın ilk günü Abdülbaki Gölpınarlı'nın hazırladığı "Ramazan Boyunca" isimli bir köşe açan gazete burada okuyucularına Ramazan ve oruç hakkında fıkhî bilgilerin yanı sıra Ramazan'ın manevi boyutuna vurgu yapan yazılar yayınlar. 1979 Ramazan'ında Cumhuriyet'te de 1945'e nazaran Ramazan haberi ve yazılarında artış var ama bu artış aleyhte bir artış. Gazete, o dönemde Ramazan'ın maneviyatına değil siyasi boyutuna dikkat çekmiştir. İlhan Selçuk, "Hoş Geldi" başlığı ile kaleme aldığı köşe yazısında toplumun Ramazan anlayışını tenkit ederken Gazete, bayramı ise manşetten "Şeker Bayramınız kutlu olsun" diye kutlamış.

"2000'Lİ YILLAR 'EN İYİ RAMAZAN SAYFASI' YARIŞINA SAHNE OLDU"

2000'li yıllara gelindiğinde medya, "En iyi Ramazan sayfasını biz hazırlarız" yarışına girmişçesine bir içerik oluşturmaya başladı. Ramazan sayfalarının yanı sıra Ramazan ekleri ve kitapları vermeye başlayan gazeteler, Ramazan sayfalarını ve eklerini bu alanda en yetkili isimlere hazırlatıp, okuyucu Ramazan hakkında her yönüyle en iyi şekilde bilgilendirilmeye çalıştı. 2008 yılının Ramazan ayının Akşam gazetesi Ramazan'ın gelişini sürmanşetten duyururken Ramazan eki, Ramazan sayfası ve Hatim seti hediyesinin anonsları da buradan yapıldı. Akşam'ın verdiği Ramazan eki, Ramazan'la ilgili tüm bilgileri kapsarken sağlıktan, iftar mönüsüne, sanat dünyasının ünlüleriyle Ramazan'la ilgili yapılmış röportajlardan Ramazan'ın manevi yönünü anlatan yazılara kadar geniş bir yelpazede hazırlandı. Ramazan sayfasında sağlık, tefsir, kadın ve İslam köşeleri ile Ramazan'la ilgili çeşitli haberlere yer veren Milliyet, ilginç bir uygulamaya imza atarak "30 Gün 30 Yazar" ismi altında Ramazan boyunca 30 kişiye Ramazan hakkında yazılar yazdırdı. Bu yazarlar arasında Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu da vardı.

HÜRRİYET ESKİ RAMAZANLARI ANLATMAYA BAŞLADI

Hürriyet'in 2004 yılının Ramazan sayfasının da Akşam ve Milliyet'in Ramazan sayfalarından aşağı kalır yönü yoktu. Ramazan'ın gelişini sürmanşetten duyuran gazete, en renkli Ramazan sayfasını kendilerinin hazırladığı iddiasında bulunuyordu. "Murat Bardakçı ile Ramazan Çadırı" adını taşıyan Hürriyet'in Ramazan sayfasında Murat Bardakçı, eski Ramazanlarla ve tarihimizle ilgili ilginç ve güzel bilgilere yer verirken eski Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, Ramazan ve oruçla ilgili sorulara bir ay boyunca cevap verdi.

2000'li yıllarda Ramazanla ilgili haber ve yazılarının sayısını artıran bir diğer gazete de Cumhuriyet. Ancak gazete, 1979 yılında yaptığını devam ettirerek Ramazan aleyhinde yazı ve haberlerinin sayısını artırmıştı. Cumhuriyet, özelikle Dizi sayfasında hazırladığı dizilerde Ramazan ve Müslümanlar aleyhine haber ve yazılar yayınladı. Ramazan ayında "Eğitimde Geri Dönüş", "Siyasal İslam'ın Para ile Dansı" dizileri ile Müslümanlar hakkında olumsuz haberler yapan Cumhuriyet, Ramazan'ın gelişini ise küçük bir haber olarak verdi okuyucularına.

Görülüyor ki insandaki büyüme, gelişme ve olgunlaşmanın getirdiği dünyayı farklı algılama yeteneği medyada da kendini göstermiştir. Olgunlaşan medya , ramazana olan bakış açısını değiştirmekle nasıl bir amaç izlemiştir bilinnmez ama 1945'lerden bu yana gözlenen "manşet" değişikliği bile bu durumu ortaya koyuyor.

(CİHAN)