Kadın barında yazma nasıl bağlanır

'Başındaki yazmayı da sarı ya mı boyadın, neden sarardın soldun da, sevdaya mı uğradın' gibi türklere de kaynaklık eden İç Anadolu kadınlarıın baş bağlama şekli folklor ekibince 'başörtüsü tartışmalırının' yaşandığı bir dönemde takılınca ortaya trajikomik bir manzara çıktı.

Kültür Kurumu İlköğretim Okulu folklor ekibi son gösterisini de başı açık olarak yaptı. Okul idaresi nedeninin soranlara, ‘kimseyle polemik yaşamamak istemedik’ savunmasını yaptı.

Erzurum’da yüzyıllardır kullanılan ‘kadın barı’ giysileri değiştirildi. Geleneklere göre saçlarını leçek (yazma) ile kapatması gereken kadın folklor ekibi, gösterilerine tamamen başı açık çıkmaya başladı. En son yerel bir gazetenin düzenlediği şiir yarışması öncesi sahneye çıkan Kültür Kurumu İlköğretim Okulu öğrencilerinden kurulan folklor ekibinin saçlarını açması izleyiciler tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Sivil toplum örgütleri yapılan uygulamayı eleştirirken, Atatürk Üniversitesi (AÜ) Kültür Sitesi Halk Oyunları Uzmanı Emrullah Öğ, “Kadın barlarında başörtüsü ne bayanın alnını kapamalı, ne de tamamen saçlar açık olmalı.” diyor.

19 Mayıs 2004 tarihinde Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları sırasında gösteri yapacak kız çocuklarından kurulu halkoyunları ekibi, başörtüsü engeline takılmıştı. Kadın barı ekibinin başındaki oyalı yazma nedeniyle gösteri yapılmasına izin verilmemişti.

Eski 9’uncu Kolordu Komutanı Korgeneral Şaban Recai Öztürk’ün, kadın bar ekibinin başlarındaki örtüyü ‘türban gibi bağladıkları’ gerekçesiyle ekibin törenlere alınmamasını istediği ileri sürülmüştü. Aradan geçen zaman sonrasında şehirdeki programlara erkek barı ekibi çıkarak gösteri yapmış, kadın barı ekibi ise gerginlik yaşanmaması için organizasyonlara fazla katılmamıştı. Kadın bar ekibi yaklaşık iki yıl aradan sonra tekrar sahneye çıktı.

Erzurum’da yerel bir gazetenin şiir yarışması öncesinde gösteri yapan kadın barı ekibinin saçlarının tamamen açılması katılımcılarda şaşkınlık yarattı. Kültür Kurumu İlköğretim Okulu öğrencilerinden oluşan ekibin geleneksel kıyafetleri çıkarması tepki ile karşılandı. Sivil toplum örgütleri yapılan uygulamayı eleştirdi.

Okul yönetiminin yöresel kıyafetleri değiştiremeyeceğini vurgulayan Girişimci Kadınlar Derneği Başkanı Zekiye Çomaklı, “Makam korkusu yüzünden kültür mirasımız değiştirilemez. Bu bir komedi.” dedi. Şiir yarışması jüri üyesi Cemal Almaz ise kadın barının kültür mirası olduğunu belirterek, yüz yıllık geleneğin değiştirilemeyeceğini söyledi. Kültür Kurumu İlköğretim Okulu yetkilileri ise polemik yaşanmaması için kıyafetleri değiştirdiklerini kaydetti.

Türk Kadınlar Birliği Erzurum Şubesi Onursal Başkanı Saffet Zengin, “Erzurum’da kadın barının kendine has başörtüsü bağlama şekli var. Önceki yıllarda yaşanan sorun türban şeklinde bağlandığından kaynaklanmıştı. Ancak o dönemde yaşananlardan dolayı saçların tamamen açılması yanlış.” ifadelerini kullandı. İl Milli Eğitim Müdürü Fevzi Budak ise program gününde şehir dışında olduğunu vurgulayarak konu hakkında bilgisinin olmadığını belirtti. Budak, konuyu araştıracağını söyledi.