Soy ağacından sonra deprem sorgulama

En son 1996 yılında hazırlanan Türkiye’nin deprem tehlike haritası güncellenerek önceki gün Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. AFAD’ın koordinasyonunda ODTÜ, Boğaziçi, Akdeniz, Çukurova, Sakarya Üniversiteleri ve Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü ile birlikte hazırlanan yeni haritayla, risk değerlendirmesi sadece fay hattına göre değil, zemin yapısı da göz önünde bulundurularak yapıldı. Riski belirtmek için kullanılan 1., 2. derece şeklindeki sistem kalktı, yerini Avrupa ve Amerika’da yıllardır uygulanan “ivme” yöntemi aldı.

İstanbul’da kırmızı alan arttı

Haritada İstanbul’da tehlikeli yerleri gösteren kırmızı alanlardaki artış dikkat çekti. AFAD Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Orhan Tatar, “Yeni haritada artık yerel zemin koşulları da dikkate alınıyor. Kadıköy, Çamlıca, Beykoz civarında zemin sağlam, çünkü ana kayalar var zemininde ama biraz daha kuzeye çıkılınca Şile civarında daha dayanıksız zeminler söz konusu. Fay hattıyla beraber zemin koşulları da dikkate alındığı zaman renklerde bazı değişiklikler yaşandı” dedi. İstanbul’da 1999 yılında yaşanan depremden sonra, adaların içinden kırılmamış bir hat kaldığına dikkat çeken Tatar, bu hatta en yakın kıyı şeridinin koyu kırmızı renkte gösterildiğini ifade etti.

Mahalle mahalle değerlendirme

Yeni deprem haritası dijital ortama taşındı. Mahalle mahalle risk değerlendirmesi yapılmasına imkân tanıyan “Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması” oluşturuldu. Test aşamasındaki uygulamayı kullanmak için ana sayfanın sol üst bölümünde yer alan “raporlama” butonuna tıklamak yeterli. Gereken koordinat bilgileri girildikten sonra, o yerin deprem riski görülebilecek.

Hesaplamalar otomatik olacak

Yeni deprem haritası ile inşaat mühendislerinin işlerinin kolaylaşacağını belirterek, “Eskiden mühendisler hesaplamaları kendileri yapıyordu. Örneğin 1. ve 2. bölge arasında kalan yerleşim yerlerinde, 1’i baz alınca farklı değerler ortaya çıkıyor, bina maliyetleri artıyordu. Artık hesaplamayı program otomatik olarak yapacak ve tartışmaya yer kalmayacak” dedi. Tatar, yeni düzenleme ile 5 farklı zemin türü ve 4 farklı “ivme değeri” baz alınarak hesaplama yapıldığını vurgulayarak, “Sadece mevcut durum değil, fay hattı aktif mi değil mi, en son ne zaman hasar yapıcı deprem üretmiş, üzerinden ne kadar zaman geçmiş, kayma hızı ne kadar, bütün parametreler üst üste konularak daha sağlıklı hesaplama yapılacak. Yeni harita 3-4 yıllık bir çalışmanın ürünü” diye konuştu.

Yüksek binalar izlenecek

Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği de güncellendi. Yönetmelik, 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecek. AFAD, gerekli gördüğü durumlarda, kuvvetli deprem hareketlerinin ölçülmesi amacıyla binalara veya açık alanlara “ivme kayıtçıları” yerleştirebilecek. Yüksekliği 105 metre ve daha fazla olan binalara, “Yapı Sağlığı İzleme Sistemi” kurulması zorunlu hale getirilecek. Gerçek zamanlı kayıt yapacak izleme sisteminin bakımından ve korunmasından yapı sahipleri sorumlu olacak.