Emeklilikte yaşa takılma sorunu çözülecek mi? EYT Meclis'te kabul edildi mi?

İYİ Parti'nin önergesi MHP, CHP ve HDP’nin desteği ile sunulan EYT tasarısı Meclis Genel Kurulu'nda kabul edilmedi. TBMM Genel Kurulunda, İYİ Parti'nin, emeklilikte yaşa takılanların sorunlarının çözümü ve işsizliğin önüne geçilerek yeni istihdam olanaklarının yaratılması amacıyla verdiği Meclis araştırma önergesinin ön görüşmesi yapıldı. Meclis araştırma önergesinin öngörüşmesinde söz alan İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, bu meselenin partiler üstü olduğunu, sağcısı, solcusu, dindarı, herhangi bir görüşten insanının olmadığını söyledi. Peki EYT tasarısında son durum nedir?

‘’BÜTÜN PARTİLERE GÖREV DÜŞÜYOR’’

Meclis araştırma önergesinin öngörüşmesinde söz alan İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, bu meselenin partiler üstü olduğunu, sağcısı, solcusu, dindarı, herhangi bir görüşten insanının olmadığını söyledi.

Bunun bir mağduriyet sorunu olduğunu dile getiren Ergun, "Devletimiz adına siyaset kurumu, bu insanlarımızı mağdur etmiş, kanun geriye doğru yürümüştür. Onun için bunu hep birlikte çözelim, emeklilikte yaşa takılanları oy devşirme alanı görmeyelim, popülist yaklaşımlara kurban etmeyelim. AK Parti Grubuna sesleniyorum, bu komisyona 'evet' derseniz, vatandaştan en çok alkışı siz alacaksınız. Bu aynı zamanda Meclisimizin itibarına yönelik tarihi bir dönemeç." diye konuştu.

HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz, emeklilikte yaşa takılanların keyfiyete bağlı şekilde yapılan düzenlemeyle haklarının gasbedildiğini savundu.

Bu kişilerin ayrıcalık değil, haklarını, yıllarca yatırdıkları primlerini, alın terlerini istediklerini belirten İpekyüz, emeklilikte yaşa takılanların çocuklarının, ailelerinin mağdur olduğunu ifade etti. İpekyüz, bunun vicdani bir sorumluluk olduğunu dile getirdi.

CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, "Emeklilikte yaşa takılanlar yok; AKP'nin emeklilikte yaşa taktığı kişiler var. Hakkı, hukuku çiğnenen insanlarımızın sayısı kimilerine göre 3 milyon, kimilerine göre daha fazla. Maç oynanırken birileri çıkıyor, 'penaltıyı ya da golü kaldırdık' diyor. Emeklilikte yaşa taktıklarının sorunlarını çözmek için bütün partilere görev düşüyor." dedi.

‘’İKTİDARLA UZLAŞMA SAĞLANMADAN HAREKET ETMEK DOĞRU DEĞİL’’

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, ülkenin önemli sosyal ve ekonomik sorunlarından biri haline gelen emeklilikte yaşa takılanlar konusunun, uzun süredir kamuoyunu meşgul ettiğini söyledi.

Bu konuyu bazı partilerin istismar ve polemik aracı haline getirildiği belirten Akçay, TBMM'de ilgisi olmayan komisyonlarda, Genel Kurulda, her ortamda bu konu gündeme getirilerek, kamuoyunda adeta bir kutuplaşma yaratılmak istendiğini ifade etti.

Akçay, 24 Haziran 2018 milletvekili seçim beyannamesinde emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetinin giderilmesi taahhüdünde bulunduklarını anımsattı. Akçay, MHP milletvekillerinin bu mağduriyetin giderilmesi için kanun teklifi verdiklerini, bunlardan birinin de kendisi olduğunu anlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"MHP olarak taahhüdümüzün ve kanun tekliflerimizin arkasındayız ve takipçisiyiz. Bununla birlikte emeklilikte yaşa takılanlar sorununun gittikçe artan şekilde polemik konusu yapılmasına araç olmayacağız. Sosyal ve ekonomik sorunların çözümü, beklentilerin karşılanması, ülke gerçeklerinden kopuk şekilde ele alınamaz. Sistematik ve ekonomik saldırıya karşı millet olarak kenetlenmemiz, sağduyu içinde hareket etmemiz önemli. Ülkemizin itibar ve saygınlığını hedef alan para oyunları karşısında devletimizi ekonomik olarak ayakta tutmak hepimizin en önemli sorumluluklarımızdan biri. Devlet bütçesine büyük yükler getirecek uygulamalardan bir süre kaçınmamız gerekiyor. Siyasi rant peşinde değiliz. Emeklilikte yaşa takılanlar sorunu için bütçe ve ekonomiden sorumlu iktidarla uzlaşma sağlanmadan hareket ederek yürümek doğru değil. MHP sorumlu, doğru bir politika izliyor. Bu soruna ilişkin taahhüdümüz ve tekliflerimizin takipçisi olmakla birlikte, çözüm için ekonomik şartların, mali imkanların dikkate alınarak, bütçenin yönetimiyle görevli olan iktidarla uzlaşma sağlanması zorunluluk ve sorumlu siyasetin gereğidir. "

AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can, Turgut Özal'ın, 1987'de erken yaşta emekliliğin sigortalılığı batıracağından hareketle bir yasa çıkardığını, emeklilik için kadınlarda 55, erkeklerde 60 yaş sınırı getirildiğini anımsattı.

Can, 1990'lı yılların sonunda Sosyal Güvenlik Kurumunun, emeklilerin maaşını ödeyemez hale geldiğini, krizlerin birbirini takip ettiğini, dönemin hükümetinin 1999'da kademeli yaş sistemi getirdiğini, Anayasa Mahkemesince bunun iptal edildiğini, TBMM'nin ise mahkemenin iptal gerekçesini karşıladığını anlattı.

Ramazan Can, 38 ve 40 yaşında emekliliğin sistemi çökerttiğini, aktüeryal dengenin bozulduğunu, 1 emekliye 4 çalışanın olması gerektiğini, mevcut karşılama oranının ise sürdürülemez olduğunu söyledi.

Konuşmaların ardından yapılan oylama sonucunda CHP, HDP ve İYİ Parti'nin kabul oylarına karşılık Meclis araştırması açılmasına dair önerge kabul edilmedi.

BAŞKAN ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada "Erken emekliliği sosyal güvenlik sistemimizde tasvip etmiyoruz ama siyasette bu yol her zaman için açıktır. Dünyanın hiçbir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama yoktur." demişti.

Sosyal güvenlik mevzuatına göre emekli olabilmek için sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş olarak 3 ayrı hususa bakılması gerektiğine dikkati çeken Erdoğan, "Emeklilik için 1999 yılına kadar yalnızca hizmet süresi ve prim ödeme gün sayısı yeterliydi. Bu tarihte yapılan bir düzenlemeyle kademeli olarak yaş şartı da getirildi. Son günlerde emeklilikte yaşa takılanlar başlığı altında yürütülen kampanyanın özünde işte bu uygulama vardır." değerlendirmesinde bulunmuştu.

Dünyanın hiçbir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama olmadığını vurgulayan Erdoğan, "20 yıl çalışıp 38 yaşında emekli olacak bir kişi 40 yıl çalışmadan devletten maaş ve sağlık sigortası hizmeti alacaktır demektir. Böyle şey olur mu? Buna dünyanın hiçbir ülkesinin sosyal güvenlik sistemi dayanamaz. Zaten oralarda da böyle bir uygulama yok. Ortalama insan ömrünün 60 yaşı dahi bulmadığı dönemlerde 40'lı yaşlarda emekli olmanın belki bir izahı vardı ama bugün ülkemizde ortalama insan ömrü 78'i geride bıraktı" açıklamasını yapmıştı.

EYT SORUNU NEDİR?

08 Eylül 1999’da emeklilik yasasında değişiklik yapıldı. Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. 1999'dan önce işe girmiş olanlar için de kademeli geçiş hükümleri kabul edildi. Buna göre;

Örneğin, 1970 doğumlu olan ve ilk defa 1990 yılında çalışmaya başlayan bir erkek yaş şartı olmasa 25 yıllık sigortalılık süresinin dolduğu 2015 yılında emekli olabilecekken, yaş şartı nedeniyle 52 yaşında, yani 2022 yılında emekli olabiliyor ve emeklilikte yaşa takılıyor.

60 yaşını doldurmuş olması , 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile kısmı emekli olabileceklerdir.

ERKEN EMEKLİLİKTEN KİMLER YARARLANACAK?

Şu anki sisteme göre, primini dolduran bir emekli adayı, emeklilik yaşını beklemek zorunda. Bununla ilgili, şimdiye kadar 3 kıstas belirlenmişti. SSK'lı da 8 Eylül 1999'a kadar emeklilik için iki şart vardı.

Birincisi, sigorta süresi (kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl), ikincisi de 5000 gün prim sayısı. Sonra üçüncü bir prim şartı daha geldi. 8 Eylül 1999'dan önce işe girenler için kadınlarda 40 ile 58, erkeklerde 44 ile 60 yaş arasında yaş bekleme süresi getirildi. Memurlar ve Bağ-Kur'lular için de emeklilikte benzer şekilde yaş şartı konuldu.

Emeklilik için primi tamamlayıp yaşı bekleyenlere müjde niteliği taşıyan düzenleme, Genel Kurul'da kabul edilir ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanırsa, 8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanlar emeklilik şansını yakalayacak.