27 Mayıs filmi insanlık dersi verecek!

Adnan Menderes ve iki arkadaşının idam edildiği 27 Mayıs darbesi, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin kara lekelerinden biri…  Darbeye uzanan yol ve yaşanan antidemokratik hadisenin ardında ise sayısız insan hikâyesi saklı. Yassıada’da yaşanan psikolojik eziyetler de onların en acı olanları…

Yönetmenliğini Emir Khalilzadeh’nin yaptığı “Elli Kelimelik Mektuplar” isimli film, işte bu dramatik hadiselere ışık tutuyor. Devrin bakanlarından Tevfik İleri’nin yaşadıklarını odağına alan eserde, kurmaca bir aşk hikâyesiyle darbe günleri beyazperdeye taşınıyor. Biz de 10 Eylül’de vizyona girmesi planlanan İstanbul Medya Akademisi ve TRT ortak yapımı filmin hikâyesini yönetmen Khalilzadeh’yle konuştuk…

“Elli Kelimelik Mektuplar”da Türkiye tarihinin kanlı darbelerinden 27 Mayıs’ı odağınıza alıyorsunuz. Ancak Türk sinemasında 27 Mayıs’ın izleri zayıf. Sizce niçin böyle oldu?

Artık sinemada tarihe ilgi büyük. 2000’lerle birlikte hareketlenen dizi ve sinema sektörü, konu ararken tarihimizin ne kadar zengin olduğunu fark etti. Ancak ben 27 Mayıs darbesinin sinemada çok yer bulmamasını kayıtların zayıf olmasına bağlıyorum. Mesela 1980 darbesinde ise her şey daha net. Başka bir bakış açısıyla düşünecek olursak, 27 Mayıs çok fazla dillendirmek istenmeyen bir darbe de olabilir.

KENDİMİ ONUN YERİNE KOYDUM

Peki, niçin darbeyi Adnan Menderes’in hayatı üzerinden değil de bakan Tevfik İleri’nin yaşadıkları ışığında anlatmak istediniz? Onu özel kılan şey neydi?

Tevfik İleri, vatan sevgisi ve dünyaya bakışıyla çok özel bir karakter. Hakkında usulsüzlük yaptığına dair iddialar atılıyor ama hiçbirinin doğru olmadığı anlaşılıyor. Kendisi darbe sonrasında büyük bir psikolojik baskıya maruz kalıyor. Bunlardan biri de ailesine yazdığı mektupların elli kelimeyle sınırlandırılması oluyor. Filmin ismi de buradan geliyor.

SEYİRCİ, YAŞANANLARI HİSSETSİN İSTEDİM

Filmi meydana getirirken nasıl bir yol izlediniz?

Acı durumları ele aldığımız film sürecinde İleri’nin hayatı üzerinde çok araştırma yaptık; çocuğu ve torunlarıyla görüştük. Tevfik İleri’yle bir yolculuk yaptığımız için kendimizi onun yerine koyduk.

Seyircide oluşturmak istediğiniz duygu tam olarak neydi?

Daha önce mini dizi olarak çekilmek isteyen bu eseri izlenebilir kılmak adına hikâyeye iki kurmaca karakter ekledim. Gazeteci ve avukat iki şahıs üzerinden paralel bir aşk hikâyesi kurguladım. Bir yönetmen olarak amacım, olabildiğince gerçek şekilde bu acıyı seyirciye hissettirmekti. Çünkü seyirci, belgesel tarzı bir yapımda yaşananları özdeşleştiremeyecekti.

Peki, 27 Mayıs darbesini yaklaşık 60 sene sonra hatırlamak seyirciye neler katacak?

Benim gözümde darbelerin meşruluğu yok. Açıkçası 27 Mayıs’ı, acılarıyla yâd etmek, bir daha böyle durumların yaşanmaması için faydalı olacaktır. Ben de yaptığım filmi, bir uyarı olarak görüyorum. Geçmişten ders almadıkça geleceğe yol alamayız diye düşünüyorum.

YASSIADA'NIN HER KOĞUŞUNDA AYRI BİR HİKAYE VAR

Yassıada koridorları daha anlatılmayı bekleyen yüzlerce hikâye barındırıyor galiba… Ne dersiniz?

Ülkeyi refaha kavuşturmak isteyen insanların bir gece içerisinde vatan haini sayılması, psikolojik şiddete maruz kalması ve üçünün idam edilmesi onlarca filme konu olabilir. Sadece bir koğuşta yaşananlar bile kitap konusu. 

Filminiz seyircinin yeniden sinemalara alışmaya başladığı günlerde vizyona geliyor. Seyirciden beklentiniz ne?

Sinemalardaki seyirci rakamları yükseliyor ama eski günlerdeki gibi değiliz henüz. İnsanlar bir çekinceyle sinemaya gidiyor. Ama tabii ki bunlar da geçecektir. Seyirciden isteğimiz salonlara sahip çıkmaları. Bu, yeni filmler için bir döngü demek.

Çekimleri İstanbul’un değişik semtlerinde yapılan “Elli Kelimelik Mektuplar” filminde sabık Bayındırlık Bakanı Ahmet Tevfik İleri’yi oyuncu Tekin Temel canlandırıyor. Sadık Yalsızuçanlar’ın “Vefa Apartmanı” kitabından sinemaya adapte edilen eserde Gizem Karaca, İlker Kızmaz, İlhan Şeşen, Derya Alabora ve Zafer Kırşan da rol alıyor. Karaca, Tevfik İleri’yi savunan idealist bir avukatı, Kızmaz ise cuntayı kızdıracak haberler yapan bir gazeteciyi canlandırıyor.