Uzaya gidecek ilk Türk hangi eğitimleri alacak ve ne üzerine çalışacak? TÜBİTAK’a sorduk!

Türkiye, Cumhuriyet tarihinin 100’üncü yılında uzaya bir vatandaşını göndermeye hazırlanıyor. Bu doğrultuda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı kurumlardan Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK hummalı bir çalışma sürecine girmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, İnsanlı ilk Uzay Görevi gerçekleştirileceğini Kabine Toplantısı esnasında kamuoyu ile paylaşmıştı.

Adaylarda aranacak genel şartlar ve koşullar uzaya.gov.tr alan adına sahip sitede yayınlanırken görevin tanımı da aynı site üzerinden yapıldı. Bu sayede, Milli Uzay Programı kapsamındaki 10 görevden 1’i olarak bilinen Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Komisyonu projesi milyonlarca yurttaşa anlatıldı.

Proje kapsamında gerekli kriterleri sağlayan iki aday eğitim sürecine tabi tutulacak ve başarılı olan bir kişi Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderilecek. Bu noktada, TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü’nden Ömer Ataş'a; adaylara verilecek eğitimi; uzaya gidecek adayın Uluslararası Uzay İstasyonu’nda  yapacağı çalışmaları, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun statüsünü ve seçilecek kişinin 10 yıl süreyle istihdam edilmesini sorduk.

Başuzman Araştırmacı ve Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu projesinin yöneticisi Ömer Ataş da, vatandaşın merak ettiği noktaları cevaplandırdı. İşte, Ataş’ın açıklamalarından satır başlıkları…

TANIM

“Bu proje Sayın Cumhurbaşkanı’nın Milli Uzay Programı kapsamında tanıtımını yaptığı 10 hedef projeden biridir. Projenin temel hedefi bilim insanlarımıza Uluslararası Uzay İstasyonu’nda deney yapma imkanı sağlamaktır. Uluslararası Uzay İstasyonu yörüngede bir laboratuvardır.

Üniversite ve araştırma kurumlarındaki bilim insanlarının, bu laboratuvarda yapmak istedikleri deneyler hakkında önerilerini toplayacağız.”

EĞİTİM SÜRECİ

“Adayların görevini başarıyla gerçekleştirmeleri için uzun ve zorlu bir eğitimden geçmeleri gerekiyor. Öncelikle, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki bilgisayar sistemleri, haberleşme sistemleri, mürettebat sistemleri, çevresel koşulları ve yaşam destek sistemleri hakkında detaylı bir eğitim alacaklar.

Acil durumlar ve fırlatma aracı sistemleri hakkında adaylara eğitim verilecek. Adaylar görevi gerçekleştirecekleri süre içerisinde alışkın olmadıkları çevresel şartlara maruz kalacaklar. Bunlar; fırlatma sırasında oluşan yükler,  Uzay İstasyonu’ndaki yer çekimsiz ortam ve Dünya’ya geri dönüş sırasında, atmosfere girerken oluşacak çevresel etkilerdir.

Bunun için de adaylar hem santrifüj testlerinden* geçecek hem de 0-G (Zero-G) uçaklarıyla yer çekimsiz ortamı simüle edecekler. Adaylar bilim misyonu kapsamında gerçekleştirilecek  i deneyler için de, deneyleri hazırlayan bilim insanları tarafından Türkiye’de eğitilecektir.”

ÇALIŞMA

“Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bugüne kadar 20 ülke tarafından 3 bine yakın deney ve araştırma yapıldı. Bilim insanları da deneylerini uzay yolcumuza emanet edecek ve uzay yolcumuz da bu deneyleri 10 gün sürecek görevde gerçekleştirecek.

Çok yakın bir tarihte Uluslararası Uzay İstasyonu’nda gerçekleştireceğimiz deneylerle alakalı üniversitelerden ve araştırma kurumlarımızdan önerilerini sunmalarını isteyeceğiz.

Gelecek hafta içerisinde üniversitelere ve araştırma kurumlarına resmi bir yazı göndererek 10 günlük görevde, İstasyon’da gerçekleştirmek istedikleri deneyler için önerilerini iletmelerini talep edeceğiz.”

ADAY, NEREDEN UZAYA GÖNDERİLECEK?

“Milli Uzay Programı kapsamında fırlatma sistemleri üzerine çalışmalar ülkemizde yapılıyor. Ancak mevcut durumda insanlı bir fırlatmayı gerçekleştirecek fırlatma sistemlerine henüz sahip değiliz. O yüzden bu görevde fırlatma hizmetini uluslararası işbirliğiyle gerçekleştireceğiz.”

ULUSLARARASI UZAY İSTASYONU’NUN YAPISI VE STATÜSÜ

“Uluslararası Uzay İstasyonu’nun 5 partneri vardır. Bunlar Amerika Birleşik Devletleri; Avrupa Birliği, Rusya, Kanada ve Japonya’dır. Bu ülkelerin dışındaki ziyaretlerde bu 5 ülkenin onayının alınması gerekmektedir.”

10 YIL SÜREYLE İSTİHDAM EDİLECEK

“Bu görevi gerçekleştiren adaylar büyük bir tecrübe ve bilgiye sahip olacaklar. Haliyle görevi gerçekleştirdikten sonra bu bilgi ve tecrübelerini hem bizlere aktarmalarını hem de bundan sonra gerçekleştirilecek görevlerde kullanmaları isteriz bu nedenle 10 yıllık mecburi görev talebimiz bulunmaktadır.”

Santrifüj Testi*: Bir pilot adayının sıra dışı basınca nasıl tepki verdiğini öğrenebilmek için önceden yapılan test. Bu test simülasyon cihazı vasıtasıyla yapılır ve cihaz içerisindeki aday yüksek devirlerde döndürülür.