Dikkati çeken detay: Putin'in aklındaki plan ve Aliyev'e teklifi

Hürriyet gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi, Ukrayna saldırılarıyla boğuşan Putin'in Azerbaycan'a yaptığı ziyareti değerlendirdi. Köşe yazısında Selvi, iki ülke arasındaki yakınlaşmayı ve Putin'in planlarına dair görüşlerini sıraladı.

İşte Selvi'nin yazısının tamamı:

"Ukrayna ile Rusya kuvvetleri arasında Kursk’ta şiddetli çatışmaların olduğu bir dönemde Putin, Azerbaycan’ı ziyaret etti. Aliyev, Putin’i, Bakü’nün dışında Zagulba’daki rezidansında ağırladı. Batı’nın yaptırım uyguladığı Putin’i evinde ağırlamak ziyarete verilen önemin bir göstergesiydi.

BU KEZ FARKLIYDI

Putin, Bakü’de iki gün geçirdi. Daha önceki ziyaretlerinde önce Ermenistan’a gidip oradan Azerbaycan’a geçen Putin bu kez doğrudan Bakü’ye gitti. Aliyev’in Putin’i evinde ağırlaması, Putin’in doğrudan Bakü’ye gitmesi ziyarete verilen önemi ortaya koyuyor.

FARKLI GÜNDEM

Putin-Aliyev görüşmesinin gündemine ilişkin önemli başlıklar paylaşıldı. Onları tekrarlayacak değilim. Ama iki liderin müzakere ettiği önemli bir başlığı gündeme getirmek istiyorum. Ambargolar altında bunalan Putin ekonominin çarklarını çevirmek için sürekli olarak bir çaba içinde.

KUZEY-GÜNEY YOLU

Azerbaycanlılar ona, "Şimal-Cenup" yolu diyor. Ama uluslararası belgelerde "Kuzey-Güney Yolu" olarak geçiyor. İran’ın Körfez’deki en büyük ticaret limanı olan Bender Abbas’tan başlayıp, Azerbaycan üzerinden Rusya’ya ulaşıyor. Bender Abbas’a gelen konteynerlar Kuzey-Güney Yolu’nu oluşturan demiryolu hattından İran ve Azerbaycan topraklarını geçip Yalama sınır kapısından Rusya topraklarına giriyor. 4 bin 800 kilometrelik bir demiryolu hattından söz ediyorum.

KALKINMA YOLU

Bizim Irak’la aramızda kurmaya çalıştığımız Kalkınma Yolu, demiryolu ve otoban olarak iki alternatifli olarak planlanıyor. Türkiye’yi Basra Körfezi’ndeki Faw Limanı’na bağlayacak olan Kalkınma Yolu ise Çin ve Hindistan başta olmak üzere Uzak Asya’dan gelen malların Avrupa pazarlarına ulaşmasını sağlayacak.

PUTİN’İN PLANI

Ambargo nedeniyle ekonomisi zor bir dönemden geçen Putin ise Kuzey Güney Yolu’nun kapasitesini artırmak için harekete geçti. Kuzey Güney Ticaret Yolu Anlaşması 2000 yılında İran-Rusya ve Hindistan arasında yapılmıştı. Kuzey-Güney Koridoru, Hindistan’ın doğrudan Rusya’ya ulaşımını sağlayacak.

ÖNEMİ DAHA DA ARTTI

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle bu yolun önemi daha da arttı. Putin, Rusya’nın Hindistan başta olmak üzere Uzak Asya ile ticaretini sağlayan Kuzey-Güney Yolu’nun kapasitesini artırmayı planlıyor. Putin, Kuzey-Güney Yolu’nu yılda 20 milyon tonluk bir taşıma kapasitesi planlanıyor.

PUTİN’İN HEDEFİ

İran’ın Basra Körfezi’ndeki en büyük ticaret limanı olan Bender Abbas’tan başlayıp İran ve Azerbaycan’ı geçerek Rusya’ya ulaşan Kuzey-Güney koridorunda en büyük sorunu İran ve Azerbaycan’ın içindeki tek yönlü ve eski olan demiryolu hatları oluşturuyor.

20 MİLYON TON

Putin, Hindistan’dan gelip Rusya’ya ulaşacak bu yolun kapasitesini artırmak için çalışma başlattı. Hedef yıllık taşıma kapasitesini 20 milyon tona çıkarmak. Putin bunun için İran’ın içinde 160 kilometrelik bir demiryolu hattı  inşa etmeyi planlıyor. Bu hat İran Astara’sından Reşt şehrine kadar uzanan 160 kilometrelik tren yolu hattını oluşturuyor. Azerbaycan tarafında ise Bakü-Alat limanından İran Astara’sına kadar 190 kilometrelik çift hat olarak yeniden inşa edilmesini istiyor.

PUTİN’İN KREDİSİ

Putin’in Azerbaycan’a 2 günlük ziyaret sırasında görüşülen konulardan birini İran ve Azerbaycan’da yapılacak çift yönlü demiryolu hatları oluşturuyor. Putin’in bu demiryolları yapımı için İran ve Azerbaycan’a kredi vermeyi teklif ettiği söyleniyor.

TEKLİFE SICAK BAKILIYOR

İran ve Azerbaycan’ın Putin’in kredi önerisine sıcak baktığı ifade ediliyor. Azerbaycan’ın bu krediyi Kuzey-Güney Yolu’ndan yapılacak ticaretle ödemeyi önerdiği söyleniyor. İran’ın ise kredinin ödeme süresi ve faiz oranını müzakere edeceği ifade ediliyor. Ancak İran’da seçimlerden sonra henüz hükümet kurulamadığı için görüşmelere başlanılamadı.

YALAMA İSTASYONU

Bu arada Azerbaycan ile Rusya arasındaki sınır geçişi olan Yalama tren hattı ise Kolin İnşaat tarafından çift yönlü olarak çok modern bir şekilde inşa ediliyor. Proje kapsamında tren istasyonu sayısı 2’ye çıkarılıyor. Bender Abbas Limanı’ndan hareket eden tren Yalama üzerinden Rusya topraklarına giriyor.

SIRA KALKINMA YOLUNDA

Putin, Hindistan mallarını Rusya topraklarına ulaştıracak olan Kuzey-Güney hattının güçlendirilmesi için harekete geçti. Bakalım bizim Irak’la yapmayı planladığımız Kalkınma Yolu için ilk harç ne zaman konulacak?"