İmamoğlu bile kıskanır:Bu da Mansur Yavaş’ın inşaat marifetleri!PORTAŞ’ta akıl almaz israf

• Haber7 - ÖZEL

Cumhuriyet Halk Partisi’nin ele geçirdiği belediyelerde en büyük vurgunların inşaat işlerinde gerçekleştiğine yönelik mahkemelere yansıyan davalar, gözlerin Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne çevrilmesine neden oldu.

Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin inşaat işlerini yürüten iştiraki PORTAŞ’ta baş döndüren usulsüzlükler yaşandığı belgelendi.

PORTAŞ’taki fahiş fiyatlandırma sarmalı ve kamu zararına yol açan kanunsuz uygulamalar en derin ayrıntılarıyla Sayıştay raporuna yansıdı.

CHP’li Mansur Yavaş’ın emrindeki en kritik şirket olarak öne çıkan PORTAŞ’taki mali disiplinsizliğin ve yasal prosedürlerin hiçe sayılmasının milyonlarca liralık zarara kapı araladığı kayıtlara geçti. PORTAŞ’ta, piyasa rayicinin on katına varan fiyatlarla mal ve hizmet alımları yapıldığı tespitleri, kamusal kaynakların akıl almaz israfla kullanıldığını ortaya çıkardı.

HER YERDE ZARAR, HER İŞLEMDE İSRAF

Sayıştay’ın 2024 denetim raporuna yansıyan PORTAŞ alımları derinlemesine incelendiğinde, alımların mevcut rayiçlerin çok üzerinde fiyatlarla yapıldığı tespitine varıldı.

• Hazır beton alımlarında piyasa rayicinin yaklaşık yüzde 85'i üzerinde fiyatlarla alım yapıldığı ve aracı firmalar kullanılarak şirketin zarara uğratıldığı belirlendi.

• İnşaat malzemelerinde fahiş fiyatlar ödendi. Tuğla için resmi analizlerin yaklaşık 5 katı ödeme yapıldı. Bazalt taşı resmi birim fiyatın yaklaşık 7 katı bedelle satın alındı.

• Hizmet alımlarındaki fiyat farkları da dudak uçuklattı. Delgi makinesi (ankraj) kiralama işi, piyasa rayicinin 10 katından fazla birim fiyatla ihale edildi. PORTAŞ metresi 750 TL’ye yapılabilecek delgi işine 7 bin 950 TL ödedi.

• Kule vinç kiralama işinde rayicin yaklaşık yüzde 50 üzerinde para saçıldı. 4 aylık kiralama bedelinde KDV dahil 2.2 milyon TL fark oluştu.

• Aynı iş makinesinin farklı teknik şartnamelerle, birkaç ay arayla yüzde 130’a varan oranda daha pahalıya kiralandığı ortaya çıktı.

İşte 2024 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu’nda PORTAŞ Proje İnşaat Taahhüt Asfalt Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi hakkında satır satır yer verilen ayrıntılar...

650 LİRALIK İŞE 7 BİN 950 LİRA ÖDEDİLER

Ankraj (delgi) makinesi kiralama hizmetinde piyasa rayiçleri resmen on kat ezildi. Metresi 650 ila 750 TL olan delgi işlemi için PORTAŞ 7 bin 950 TL ödeme yaptı.

Oysa söz konusu iş için Ankara Ticaret Odası’nın bildirdiği piyasa rayiç bedeli sadece “650 TL” olarak kayıtlara geçti.

Bilgi istenen diğer firma tarafından gönderilen cevabi yazıda ise işin metre fiyatı olarak “750 TL” fiyat belirtildi.

PORTAŞ’ın ise bu iki rakamı yok sayıp 10 kat fazla bedelle delgi işlemini ihale ettiği belirlendi.

Böylelikle PORTAŞ’ın 5 bin 496 metrelik delme işlemi için KDV hariç 43 milyon 639 bin 200 TL tutarında sözleşme imzaladığı belirlendi.

VİNÇ İÇİN FAZLADAN 2 MİLYON SAÇILDI

Benzer durum kule vinç kiralamasında da kaydedildi.

Piyasa rayicinin yaklaşık yüzde 50 üzerinde ödeme yapıldığı ve bunun 1.8 milyon TL’den fazla kamu zararına işaret ettiği kaydedildi.

Sayıştay raporuna göre PORTAŞ, 4734 sayılı kanunun istisna hükümlerinden faydalanarak ilansız ve davet usulüyle 4 aylığına kule vinç kiraladı. PORTAŞ, bu kiralama için yükleniciye KDV hariç aylık 1 milyon 412 bin 500 TL, toplamda 5 milyon 650 bin TL ödedi.

Durumu inceleyen Sayıştay denetçileri, kiralanan vincin teknik özelliklerini belirterek Ankara Sanayi Odası’ndan (ASO) rayiç fiyat çalışması istedi. ASO'nun cevabında, aynı özelliklerdeki bir vincin 4 aylık operatör, kurulum, söküm ve tüm diğer masraflar dahil toplam maliyetinin KDV hariç 3 milyon 812 bin 500 TL olması gerektiği belirtildi.

PORTAŞ’ın yaptığı ödeme ile ASO’nun belirlediği rayiç bedel arasında KDV hariç 1 milyon 837 bin 500 TL’lik fark bulunduğu tespit edildi. Bu farkın KDV dahil edildiğinde 2 milyon 205 bin TL’ye ulaştığı kaydedildi.

MAKİNE AYNI FİYAT FARKLI

Ankara Büyükşehir Belediyesi şirketi PORTAŞ’ın iş makinesi kiralamalarında ciddi usulsüzlükler tespit edildi.

PORTAŞ’ın aynı plakalı iş makinesini farklı tarihlerde, farklı teknik şartnamelerle ve birbirinden çok farklı fiyatlarla kiralandığı görüldü.

Sayıştay denetçileri tarafından yapılan incelemelerde, PORTAŞ’ın 2024 yılı içinde 7 defa iş makinesi kiraladığı ve bu alımlarda ciddi tutarsızlıklar olduğu belirlendi.

Örneğin, aynı iş makinesi bir kiralamada aylık 800 bin TL’ye kiralanırken, başka bir kiralamada bedelin 1 milyon 300 bin TL’ye çıktığı belgelendi.

AYNI İŞE DİĞER BELEDİYE BİRİMİNDEN FAHA FAZLA ÖDEMİŞLER

Sayıştay, bu kiralama bedellerini hem resmi rayiçlerle hem de Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin başka biriminin yaptığı benzer kiralamayla karşılaştırdı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 2024 yılı resmi birim fiyatlarına göre aracın aylık maliyetinin en fazla 564 bin 379 TL olması gerekirken, şirketin yüzde 130 daha pahalıya kiralama yaptığı hesaplandı.

Ayrıca, ABB Fen İşleri Daire Başkanlığı’nın benzer aracı operatör ve yakıt dahil aylık yaklaşık 540 bin 29 TL’ye mal ettiği, PORTAŞ’ın ise aynı iş için 1 milyon 300 bin TL ödediği belirtildi.

Bu durumda PORTAŞ’ın iki katından fazla ödeme yaptığı görüldü.

BETON DÖKÜMÜ İŞ BİLMEYEN FİRMAYA PASLANDI, ONLAR DA BAŞKASINA YAPTIRDI

Sayıştay'ın 2024 denetim raporuna göre, ABB iştiraki PORTAŞ, hafriyat nakli işlerini yetkisiz firmalara verdi. İşi alan bu firmaların, nakliyeyi yetkili başka şirketlere yaptırarak “aracı” konumuna düştü.

Sayıştay denetçileri, “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” gereği bu tür işleri yapacak firmaların ilgili belediyeden izin belgesi almasının zorunlu olduğunu hatırlattı. Raporda, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararıyla il içindeki hafriyat döküm sahalarının işletme ve denetim yetkisinin 10 yıllığına bir diğer belediye şirketi olan Anket AŞ’ye devredildiği ve hafriyat nakli yapacak firmaların bu şirket tarafından yetkilendirildiği bilgisine yer verildi.

Yapılan incelemede, PORTAŞ'ın ihaleye davet ettiği firmaların çok az bir kısmı dışında hiçbirinin Anket AŞ tarafından verilmiş yetkisinin bulunmadığı tespit edildi.

Rapor, durumu somut bir örnekle açıkladı. 2024/444525 ihale kayıt numaralı hafriyat nakli işi için davet edilen firmaların hiçbirinin hafriyat nakli yetkisi olmadığı, ihaleyi kazanan G… Ltd. Şti.'nin de yetkisi bulunmadığından işi, taşıma yetkisi olan A… AŞ'ye yaptırdığı vurgulandı.

YÜZDE 85’LİK ZARAR

Hazır beton alımlarına ilişkin incelemelerde, beton santrali olan ve bu işle iştigal eden firmaların teklif vermeye davet edilmediği, aracı firmaların işi aldıktan sonra beton firmaları ile anlaşarak işi gerçekleştirdikleri belirlendi.

Söz konusu işlerde oluşan sözleşme birim fiyatlarının mevcut piyasa rayiçlerinin çok üzerinde olduğu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen 2024 yılı rayiçlerinin yaklaşık yüzde 75, 2025 yılı rayiçlerinin ise yaklaşık yüzde 45 üzerinde olduğu görüldü.

En çarpıcı örnek ise 2024/1729501 İhale Kayıt Numaralı alımda yaşandı. C 30/37 betonun metreküpü KDV hariç 3 milyon 850 bin TL’ye mâl edildi. Bu fiyat, 2024 yılı Yüksek Fen Kurulu (YFK) rayici olan 2 milyon 74 bin TL’nin yüzde 85'in üzerinde gerçekleşti.

ABB’de gizli saklı 20 milyar! Emlak zenginine sosyal yardım... Bütçede 10 milyarlık delik

TAŞA, TUĞLAYA FAHİŞ ÖDEME

İnşaat malzemelerinde de durum farklı değil.

Bahçelievler Buz Pateni Tesisi Tadilatı işinde bazalt taşının metrekaresi KDV hariç 1.970 TL’ye satın alındı. Sayıştay, bu fiyatın resmi 2024 yılı birim fiyatı olan 276 TL’nin yaklaşık 7 katı olduğunu ortaya koydu.

Aynı işte kullanılan tuğlanın adedine KDV hariç 77,50 TL ödendi. Raporda, resmi analizlere göre (işçilik hariç) 1 metrekare duvar için sadece tuğla maliyetinin 2 bin 15 TL’ye ulaştığı, bu durumun “içerisinde işçilik maliyetleri bile olmamasına rağmen resmi analizlerin yaklaşık 5 katı fiyata tuğla satın alındığı” tespitini beraberinde getirdiği belirtildi.

160 MİLYON TL’LİK İŞİ AÇIK İHALEDEN KAÇMAK İÇİN AYNI GÜN İKİYE BÖLME OPERASYONU

Şirketin, Kamu İhale Kanunu’nun rekabet ve şeffaflık ilkelerinden kaçınmak için alımları bölme yöntemine başvurduğu belirlendi

Yaklaşık maliyeti 160 milyon TL olan iş makinesi kiralama işi, istisna limitinin altında kalmak amacıyla aynı gün içinde iki ayrı ihaleye bölündü.

Sayıştay bulgusunda bu durum şöyle ifade edildi:

“Birebir aynı teknik şartnameye sahip olan 2024/1371677 ihale kayıt numaralı iş makinesi kiralama hizmet alımı ile 2024/1371947 ihale kayıt numaralı iş makinesi kiralama hizmet alımı, aynı tarihte kısımlara bölünerek istisna usulü ile temin edilmiştir”.

Sözleşme bedelleri KDV hariç 81 milyon 925 bin 200 TL ve 80 milyon 509 bin 200 TL olarak belirlendi ve ilan yapılmadan davet usulüyle temin edildi.

Sayıştay, bu uygulamanın yıllık planlanabilen ihtiyaçların kanuna açık aykırılık oluşturacak şekilde bölünmesi anlamına geldiğini vurguladı.

Mansur Yavaş'ın konser usulsüzlüğü resmi raporda! Sayıştay belgeledi: Önceden sızdırmışlar

70 GÜNLÜK İŞE 370 GÜN EK SÜRE

PORTAŞ’ta istisna usulü ile yapılan alımlarda, sözleşme sürelerinin çok üzerinde süre uzatımları verilmesi dikkat çekti.

Örnek tabloda, süresi 70 gün olan bir işte 370 gün süre uzatımı verildiği kayıtlara geçti.

Bir diğer işte süresi 90 gün olmasına rağmen 395 gün süre uzatımı verildiği belirlendi.

ÇİFT MAAŞLI YÖNETİCİLERE ÇİFTE VERGİ KIYAĞI

PORTAŞ yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur haklarında da usulsüzlük belirlendi.

Yönetim Kurulu üyeleri arasında Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde daire başkanı olarak görev yapan kişilerin bulunduğu halde, asgari ücrete isabet eden gelir vergisi indiriminin mükerrer olarak uygulandığı tespit edildi.

Sayıştay, bu durumun PORTAŞ’ın ödeyeceği verginin dolaylı olarak daha düşük gerçekleşmesine ve mali tabloların gerçeği yansıtmamasına sebep olduğunu belirtti.

PORTAŞ yöneticilerinin şirket dışında bir yerden ücret geliri elde edip etmediklerine yönelik bir kontrol mekanizması bulunmadığı kaydedildi.

Sanki yolsuzluk anıtı! İhalesi yok, fiyatları şişirme, kamu zararı 72 milyon