Hababam Sınıfı'nın ilk İnek Şaban'ı! Bir kadın...

Suzan Uztan her gece tiyatroya böyle geliyor...Küçük Sahne'nin uğuru mudur  nedir, her oyunda ya bir kadın oyuncu erkek oluyor, ya da bir erkek oyuncu kadın  rolü yapıyor... Geçen defa «Zabit Fatma'nın Kuzusu»nda Ulvi Uraz kadın  rolündeydi, bu defa da «Hababam Sınıfı»nda Suzan Uztan erkek rolüne çıkıyor ve  «sınıf»ın meşhur İnek Şaban'ı oluyor.

- «Nasıl erkek olmaktan memnun musunuz?» diye soruyorum.

- «Fena değil» diye cevap veriyor. «Fakat inanır mısınız, zaman zaman kendimi  erkek sanıyorum. Kuliste arkadaşların yanında 'Ulan' deyiveriyorum. Onlar da  beni alaya alıp 'Ne zaman sünnet olacaksın?' diyerek takılıyorlar. Tiyatroda  arkadaşlar arasında adım 'piç kurusu'na çıktı. 'Hababam Sınıfı'ndaki bütün  arkadaşlarımı seviyorum. Dikkat ediyorum, sahnede bile beni himaye eder gibi bir  halleri var»

- Seyircilerden memnun musunuz?»

- «Salon küçük olduğu için seyircilerden gelen lafları ister istemez duyuyorum.  Kimi 'Şu aptala bak' diyor, kimi 'Srata bak. Ne de sevimli' gibilerden laflar  ediyor. Geçen gün meşhur «O Belde» şiirini okurken seyircilerden biri 'Bravo...  Yaşa İnek' diye bağırmasın mı?»

... Sonra giysileri değiştirip, peruk ve makyajla erkek oluyor..- Sizin bir de  Ankara'da sanat hayatınız vardı. Bize başından itibaren kısaca anlatır mısınız?»

- «Ben Amasya'da doğmuşum. Ailenin iki oğlu, bir kızı varmış, annem oğlan  beklerken iki kız birden gelmez mi?... İkiz kardeşim Şükran benden yarım saat  sonra doğmuş. Amasya'da doğdum, ama Amasya'yı ancak kartpostallarından tanırım.  Babam PTT Müdürü idi, memuriyet dolayısıyla; Anadolu'yu karıs karış gezmişiz.  Merzifon, Kayseri derken Ankara'da yerleşmişiz. Ben küçük yaşta baleye başladım.  Küçük Tiyatro'da bale hocam Madam Margof'a gidip gelirken tiyatro ile de  ilgilendim. Çocuk Tiyatrosu'nda bir süre oynadıktan sonra I948'de imtihanla  Devlet Tiyatrosu'na geçtim, 1957'ye kadar birçok oyunda oynadım. 1957'de burs  alarak Almanya'ya gittim, Münih'te Rezidens Tiyatrosu'nda bir yıl staj gördüm.  Sonra tekrar Devlet Tiyatrosu'na döndüm.

«İstanbul'a gelişiniz nasıl oldu?»

- «Bir ara Devlet Tiyatrosu'ndan sonra Ankara'da Meydan Sahnesi'nde 'İndekiler'  oyununda rol almıştım. Madem özel bir tiyatroda oynamaya kararlıydım, bu işe  pekala İstanbul'da da devam edebileceğimi düşündüm, İstanbul'a geldim, İstanbul  Tiyatrosu, Bulvar Tiyatrosu, Karaca'nın 6 matineleri ve Arena Tiyatrosu'nda bir  süre çalıştım. Bu sezon başında Dormen'de misafir olarak 'Puntila Ağa'da sahneye 
çıktım ve sonra Küçük Sahne'ye girdim.»

(Röportaj: Melih Vassaf / Ses Dergisi - 12 Şubat 1966)

SUZAN USTAN KİMDİR?

1 Ocak 1940 yılında Amasya'da doğdu. İstanbul'da 23 Nisan 2006 yılında hayatını kaybetti. Berdel, Can evimden vurdular, Yavru ile Katip ve Ruhsar'da oynadı. 

iŞTE SUZAN UZTAN'IN 24 EYLÜ 2005'TE VERDİĞİ BİR RÖPORTAJ

(SABAH)

'Bizim Hababam bir başkaydı' 

Yıllardır izlemeye doyamadığımız 'Hababam Sınıfı'nın ilk sahnelenişinde 'İnek Şaban' karakterini canlandıran Suzan Ustan, gözlerden uzak sürdürdüğü hayatında şimdi anılarıyla yaşıyor. Tiyatroyu hâlâ çok seven Ustan, kimseye kırgın olmasa da "Bizim Hababam bir başkaydı" diyor. 

Suzan Ustan yıllarını tiyatroya vermiş bir sanatçı. Bir zamanlar İstanbul Tiyatrosu'nun yıldızı olmuş, yüzlerce kişinin ayakta alkışladığı bir usta. Oysa şimdi kedileri, dostları ve fotoğraflarıyla evinde, anılarını taze tutmaya çalışıyor. Çok az insanın hatırladığı gerçek ise, yüzünü fotoğraflarda gösteriyor: 'Hababam Sınıfı'nın Kemal Sunal'la özdeşleşmiş karakteri 'İnek Şaban', ilk kez Suzan Ustan'la hayat bulmuş ve oyun, sahnelendiği dönemde kapalı gişe oynamıştı. 

'KADINDAN İNEK ŞABAN OLMAZ' 

Suzan Ustan tiyatroya 1948 yılında başladı ve başarılarıyla kısa sürede aranılan oyuncular arasına girdi. 'Hababam Sınıfı'nı sahneye koyma projesi doğduğunda ise yönetmen Ulvi Uraz hiç düşünmeden İnek Şaban rolünü Ustan'a verdi. Ancak iki kişi bu karara sıcak bakmadı. Bunlardan biri ölümsüz eserin sahibi Rıfat Ilgaz, diğeri ise Ustan'ın kendisiydi. Suzan Ustan, sahnede bir erkeği canlandırmanın ne kadar zor ve riskli olduğunu biliyor ve korkuyordu. Ustan, rolüne adapte olmak için saçlarını bir erkek çocuğu gibi kısacık kestirdi. Her akşam tiyatroya gelip kısa pantolonunu altına çekiyor, yüzüne makyajla çiller yapıyor, gözlerine de kalın çerçeveli gözlüğünü geçiriyordu. Oyun sahnelendikçe, Ustan da dahil herkesin endişeleri yok olup gitti. Çünkü başarılı tiyatrocu İnek Şaban rolünü o kadar iyi oynuyordu ki, tanımayanlar onun bir kadın olduğunu anlayamıyordu.

ILGAZ SONUNDA ONAYLADI 

Bu fikre başlangıçta şüpheyle yaklaşan Ilgaz'ın kaygıları da, Ustan'ı izlemesiyle bir anda silindi. Usta oyuncu, o günü şöyle anlatıyor: "Oyunu oynadım, sahneden indim. 'Rıfat Bey sizinle görüşmek istiyor' diye haber geldi. Mütevazı ve alçak gönüllü hoş bir adamdı Rıfat Bey, elimi iki elinin arasına aldı ve 'Suzan Hanım biliyorsunuz değil mi, ben önce veto ettim sizin oynamanızı, kadın oyuncu oynayacak bu rolü dediklerinde 'Hayır ben bu rolü bir hanım oynasın diye yazmadım' dedim. Şimdi vetomu geri alıyorum ve inanıyorum ki siz harika bir Şaban olacaksınız' dedi."

FİLM İÇİN DE ONU SEÇTİ 

Yıllar sonra, 'Hababam Sınıfı'nın sinemaya aktarılması düşüncesi doğduğunda, Rıfat Ilgaz filmi yine aynı kadroyla çekmek istemişti. Fakat İnek Şaban'ı Ustan'ın canlandıracağı film, sansür kuruluna takıldı. O dönemin çalkantılarından dert yanan Ustan, bu durumun şevklerini kırdığını söyleyerek, sözlerine şöyle devam ediyor: "Biz harika bir ekiptik ve muazzam ilgi gördük. Aynı kadroyla film çekilseydi belki bambaşka olurdu. 'Hababam Sınıfı'nı defalarca izledim, çok da beğendim. Ancak bizim Hababam bir başkaydı."

(HABER7) Derleme - Nusret Odabaş