Çocuklar için 10 kitap

Çocuklarımız bizim en değerli varlıklarımız. Bu gerçek, dünyanın her yerinde her anne baba için aynıdır. Elimizden gelse çocuklarımıza dünyayı sunarız. Onların iyi yetişmiş birer birey olmaları en büyük hayalimiz ve amacımız. Çocuklarımızın eğitimi ve öğretimiyle ilgili yapacağımız her şey, onlar için yapacağımız diğer her şeyden daha kıymetlidir. Bazı ebeveynler çocuklarına bırakacakları maddi varlıklar üzerinde daha çok kaygılıdırlar. Daha çok miras bırakmak, onlar için çocuklarının eğitimli birer insan olmasından önce gelir. Fakat zaman onlara yanıldıklarını ispatlayacak süprizler sunar.

Yukarıda bahsi geçen ebeveynlerin dışında birçok ebeveyn de tam aksine çocuklarının kültürlü ve eğitimli olmalarını önemser. Bu ebeveynler çocukları için birer şanstır. Çocukların sadece ellerinden tutmak yetmez. Onların iyi birer insan olmaları, hayatı iyi bir şekilde yaşamaları hususunda yol göstermek istiyorsak yapacağımız en büyük iyilik onlara iyi bir eğitim imkanı yanında kitap okuma alışkanlığı kazandırmak olmalıdır. Eğer çocuğunuza okuma alışkanlığı, kitap sevgisi aşılayabildiyseniz, siz ona hayatının en büyük iyiliğini yapmışsınız demektir.

BÜYÜKLER DE OKUMALI

Çocuğunuza okuma alışkanlığını nasıl kazandırabilirsiniz? Maalesef bu benim yanıtlayabileceğim bir soru değil. Bu sorunun cevabını konunun uzmanlarından öğrenebilirsiniz. Ben size sadece bu alışkanlığı kazandırma yolunda çocuğunuza neler okutabileceğinizi seçme hususunda yardımcı olabilirim. Sizin için başlangıç olarak 10 eser seçtim. Dileğim; seçtiğim eserler içinde sizin de okumadığınız eserler varsa eğer bir an önce okumanız. Hatta okuduğunuz eserleri bile tekrar okuyarak, çocuğunuzla okuduğunuz kitaplar hakkında konuşmanız. İnanın onların okuduğu eserlerle ilgili görüşlerini duymanız, size çocuğunuzu tanımak ve anlamakla ilgili çok önemli ipuçları verecektir.

Çocuk edebiyatından eserler tavsiye ederken genelde insanlar “bu kitap hangi yaş aralığı için uygundur” sorusunun cevabını görmek isterler. Belirli bir yaş aralığına belirli bir kitap listesi sunmanın son derece yanlış olduğunu düşündüğüm için bu sorunun cevabını veremeyeceğim. Bu sebeple benim tavsiye ettiğim eserlerin hepsini okuma yazmayı öğrenmiş herkesin okuyabileceğini baştan belirtmek isterim.

Tavsiye listemdeki ilk eserin son sırada yer alan esere bir üstünlüğü olduğu varsayılmasın. Sadece kitabın bende bıraktığı etkinin dozuna göre bir sıralama yaptığım söylenebilir belki. Ama buna da emin değilim doğrusu. En iyisi sıralamaya takılmayın siz. Şöyle listeye bir göz atın ve içinizin ısındığı ilk eserden başlayın okumaya. Sizler de, çocuğunuz da daha sonra kendi sıralamanızı yapacaksınızdır mutlaka, hatta yapmalısınız da. Şimdiden iyi okumalar diliyorum.

YERLİ KAHRAMAN

Listeme genç yazarımız Melih Tuğtağ'ın “Sessiz Sakinin Gürültülü Maceraları” isimli kitap serisiyle başlamak istiyorum. Tuğtağ'ın Sessiz Sakin'i yazmasına sebep olan durum, kendi deyimiyle günümüz çocuklarının yabancı kaynaklı kahramanları baş tacı etmelerini görmesi olmuş. Oldukça üşengeç, tamamen bizden biri olan, bizim gibi düşünen konuşan, yaşayan, sevimli bir kahraman tasarlamış yazar. O yazmış, Çağrı Cebeci de resimlemiş. Sessiz Sakinin Maceraları'nı okurken o kadar da sessiz olmadığını fark edecek, bana mı benziyor ne diye düşüneceksiniz belki de. Yazarın sizin anılarınızı yazma ihtimali de var bir de tabii ki.

KELİMELERİN GÜCÜ

İkinci eserimiz Bunun Adı Findel. Kitabın yazarı Andrew Clement Amerikalı bir yazar. İlk çocuk kitabı “Bunun Adı Findel”dir ve bu kitapla büyük bir başarı yakalamıştır. Kitabın kahramanı Nick'ten dilbilgisi öğretmeni sözcüklerin kaynaklarına dair bir rapor istemesiyle başlayan bir hikaye örgüsüdür bu. Hikayenin sonunda kelimelerin kökenini siz de sorgulayacaksınız. Kelimelerin gücünün nerelere kadar ulaşabileceğini göstermesi açısından nadide bir kitap.

SADECE ÇİZGİLER

Üçüncü kitaba gelince o bir sessiz kitap; The Red Book (Kırmızı Kitap yani). Ama Türkçeye çevrilmemiş. Gerek te yok zaten çünkü içinde tek bir kelime bile yok. Kitabın Yazarı, daha doğru bir ifadeyle çizeri Barbara Lehman. Kitap sözcükler olmadan da oluyormuş dedirtecek cinsten. Ben bu dalda daha fazla eserin olması gerektiği kanaatine vardım bu kitabı görünce, bakalım sizler benimle aynı düşünce de olacak mısınız?

TÜRKÇE ÖĞRENMENİN EĞLENCELİ YOLU

Dördüncü kitabımız “Bi Keresinde” Fatih Turanalp tarafından yazılmış sevimli bir eser. Kitapta mecazlar ve deyimler henüz soyut düşünme çağında olmayan çocukların bakış açısıyla, onların algılayış biçimine uygun olarak dile getiriliyor; kurguların temelinde mecaz anlam, yan anlam, eş seslilik üzerine kurulu söz oyunları bulunuyor. 25 öyküden oluşan “Bi keresinde” Sevgi İçigen tarafından resimlendirilmiş. Kitabı elinize alınca kurgu kadar resimler de dikkatinizi çekecek. Bi keresinde'yi okuduğunuzda “bi keresinde” diye başlayarak anlatabileceğiniz ne çok hikayenizin olduğunu fark edeceksiniz.

BÜYÜK İŞLER PEŞİNDE

Beşinci eserimiz “Bitmeyecek Öykü”, Alman yazar Michael Ende'nin bol ödüllü bir kitabı. Adı üstünde bitmeyen, mütemadiyen devam eden bir öykü. Bastian Balthasar Bux kitabımızın başkahramanı. Küçük bir çocuk ama büyük işler peşinde. İçinde sevgi eksikliğinden oluşan kocaman bir boşluk var ve bu boşluğu yine dolduracak olan şey sevgi olduğunu bilmeden bu boşluğu dolduracak şeyi arayan Balthsahar'ın çok özel maceralarını anlatan bir kitap Bitmeyecek Öykü.

KARA BALIK'IN MACERALARI

Altıncı kitabımız bir çoğumuzun bildiği bir kitap, Doğu'dan bir kitap; Küçük Kara Balık. Kitabın yazarı Samed Behrengi, İranlı bir yazar. Bir devrimci. Doğal olarak çocuk kitapları da olsa devrimci ruhuyla yazılmış. Küçük Kara Balık kitabı, zaman zaman “tehlikeli” katagorisine sokulmuş, sıra dışı bir eserdir. Samed Behrengi'nin kendisini anlattığını düşünmüştüm ilk okuduğumda. Bazı kitapların birkaç kez okunması gerektiği hususunda sizlerin de bana hak verdiğinizi düşünüyorum. Eminim birçok kişinin birkaç kez okuduğu kitapları mutlaka vardır. Belki Behrengi, bu eserde Şah rejimine olan karşıtlığını işlemeye çalışmış olabilir, ama bana göre, bu herhangi bir fikre (“ideoloji” kelimesini kullanmak istemedim, daha geniş bir durumu kastediyorum çünkü) inanmış herhangi bir nefer kitabıdır.

CANAVARA KULAK VER

Sıra geldi yedinci kitaba. Canavarın Çağrısı, son zamanların en çok konuşulan eserleri arasında. Kitabın en büyük özelliği, taslağının efsane yazar Siobhan Dowd'a ait olması ama yazarın ölümü sebebiyle eseri özgün fikre sadık kalarak Patrick Ness'in tamamlamasıdır. On üç yaşındaki Conor için gerçek, korkuyla örülmüş koskoca bir duvar ve bu engeli aşabilmesinin tek yolu cesaretten geçiyor. Conor'un hayatına giren bir canavar bu cesareti ona verecek tek canlı. Kitabın filmi de bulunuyor.

OLAĞANÜSTÜ OLAYLAR

Sekizinci kitabımız “Televizyona Düşen Çocuk Gip”, Gianni Rodari'nin sevilen eserlerinden biri. Yazar Rodari olunca eserin sevilmemesini düşünmek biraz zor tabii ki. Kendisine kısaca Gip denilen Giampiero Binda adında, televizyona çok düşkün bir çocuğun televizyonun içine çekilmesiyle başlayan olağanüstü olaylar zincirinden oluşan kitap, Rodari'nin ülkesi İtalya'da olduğu kadar Türkiye'de de sevilen eserler arasına girmiştir. Televizyona çok düşkünseniz bu kitabı okuduktan sonra belki kendinizi koltuğunuza kelepçelemek ihtiyacı hissedebilirsiniz.

ÇEVRECİ BİR HİKAYE

Dokuzuncu eserimiz “Vapurları Seven Çocuk” bir Behiç Ak kitabı. Behiç Ak ülkemizin en sevilen çocuk edebiyatı yazarlarından biridir. Behiç Ak çizimlerini de kendi yaptığı eserlerle tanınıyor. Eserleri hem konuları itibarıyla hem de çizimlerindeki özgünlük itibarıyla çocuklar için yazılmış diğer birçok eserden ayrılmaktadır. Beton yığınına dönüşen İstanbul, çevre duyarsızlığı, yanlış yapılanma ancak bu kadar güzel ve gerçekçi anlatılabilirdi. Kentsel değişim ve yitirilen değerler üzerine bir çocuğun dünyasına hitap etmeyi başaran bir eser.

MARTININ CESARETİ

Sonuncu değil onuncu kitabımız da klasikler arasına girmeyi başarmış, boyutu küçük ama kendisi büyük bir kitap: Martı. Richard Bach bu eseri yazarken bu kadar ilgi göreceğini ve neredeyse tüm dünya dillerine çevrileceğini düşünmemiştir belki de. Kitap kendisine çizilen sınırları kabul etmekte zorlanan Martı Jonathan'ın varoluş mücadelesini anlatır. O diğer martılardan farklıdır, karnını doyurmaktan başka dertleri vardır. Her zaman olduğu gibi farklıysan dışlanırsın, ama genellikle de farklı yaratanlar farklı olanlardır. “Martı” bir fark yaratma öyküsüdür. Hayallerinin peşinden gitme cesareti olanların öyküsü.