Güneydoğu Anadolu’da bir ilk! 19 yaşındaki genç Mardin'de fındık üretmeye başladı

Lise öğretimini bitirdikten sonra okulu bırakma kararı alan 19 yaşındaki Bünyamin Abiş, ticarete atılma hayalini gerçekleştirmeyi hedefliyor. Ticarete atılmayı hedefleyen Abiş, Mazıdağı’nda tarihte bir ilki gerçekleştirerek fındık üretmeye başladı. Adapazarı’ndan akrabalarından aldığı iki çubuk fındık fidanı ile başlayan Abiş, birkaç yıl içerisinde fidanların sayısını 115'e çıkartarak, bu yıl ağaçlarından 65 kilogram fındık elde etti. Bu yıl yaklaşık 20 adet fidanı meyve veren Abiş, Mazıdağı’nda fındık fidanı dağıtarak, 'ilçede fındık yetişmez’ yanılgısını değiştirmeyi hedefleyip, vatandaşları fındık üretimine teşvik ediyor.

115 FİDANDAN 65 KİLOGRAM FINDIK ELDE ETTİ

Babasının Adapazarı’nda bulunan akrabalarının yanından iki fidan getirdiğini ve onlarla başladığını söyleyen Abiş, fidanlarını ektiğini ve ilk başta verim alamadığını ifade etti. Abiş, ”İki buçuk sene sonra neden bu fındık burada olmuyor dedim ve ondan sonra birtakım araştırmalar yaptım. Buranın hem toprak hem de alanın nem oranını ölçtüm. Karadeniz’deki Trabzon, Giresun, Ordu’nun nem oranını öğrendim. Karadeniz’de fındık üretilen yerlerin ortalama nem oranı 10,9 iken, buranın nem oranı 9,8’di. Ben, buranın nem oranı açığını nasıl kapatabilirim şeklinde kafa yorduğumda toprak nemini su ile ayarlayabilirim diye düşündüm. Daha sonra nem oranını ölçmeye başladım, bu süreçte de fındıklar büyümeye başladı. Fidan boyu kısa iken, 5 metreye kadar çıktı. Kendime ana bölüm hazırladım. Çoğalan fidanları ekmeye başladım, şu anda yaklaşık 115 tane fidanım var. Ekim süreci 7 buçuk sene devam etti, daha sonra fidanımız tuttu. Şu anda işi öğrendiğimden dolayı iki buçuk senedir ektiğim fidanlardan tutturabiliyorum. Şu anda sayı olarak 15-20 arasında fidanım tutuyor. Bu sene yaklaşık olarak 65 kilogram fındık verimi aldım. Fındıklar, tombul fındıklardır ve şu anda iki çeşit fındık üretebiliyorum. Nasıl ki bir ağaçta dişi-erkek olmadan polenleme olmuyorsa fındık üretilmiyor. Sağ bahçe ile sol bahçeye erkek, orta bahçeye ise dişileri ektim ve bu şekilde polenleme durumu meydana geldi. Mevcut 115 fidanımızın 20’si tutuyor. Fidanlarımızın büyük kısmının senesi bitmedi” dedi.

"BURADA FINDIK ÜRETİLMEZ YANILGISINI DEĞİŞTİRMEK İSTİYORUM"

Mazıdağı’nda fındık üretilmez yanılgısını değiştirmek istediğini aktaran Abiş, “Mazıdağı mevsim olarak kışın kuru ve sert geçtiğinden dolayı fındık fidanı kurur  deniliyor. Ama fındık soğuğu sever. Karadeniz’de fındık yetişen illerde sıklıkla yağmur yağdığı için nem oranı kendiliğinden ayarlanıyor, ancak bizim buranın nem oranı Karadeniz’de fındık üretilen illerdeki nem oranının 5’te 1’i. Bu nedenle Mazıdağı’nın kuru soğuğu fındıkların yetişmesini olumsuz etkilemiyor. Sulama anlamında ise yaz aylarında çok su istiyor. Toprağı elimize aldığımızda çiğköfte sıkar gibi sıkıldığında bütün olarak duruyorsa nemi tamamdır, toprağın nemi elinize aldığınızda elinize çamur yapışıyorsa fazladır. Fazla nem de zararlıdır. 2 günde bir, 3 günde bir aralıklarla yaklaşık olarak 10 ton su ile suluyoruz” diye konuştu.

"MERAK EDİP GELENLER 'FINDIK BURADA DA YETİŞİYORMUŞ' DİYOR"

Fındık üretimini teşvik etmek amacıyla Mazıdağı ilçesinde fındık ekmek isteyenlere fidan dağıttığını belirten Abiş, “Ancak fidan verdiğimiz kişiler, üretim anlamında başaramadılar. Bazılarının ise oldu ancak tutmadı. Nasıl ki bir insan aklı ve saygısıyla öne çıkıyorsa, bir ağaç da bakımı ile öne çıkar ve kendini belli eder. Bu bakımı da doğru bir şekilde yapıyorsanız fındık oluşur, tutmaya başlar. Ağaçlara doğru bir şekilde bakım yapılmazsa kolay kolay üretim olmaz ve fındık alamazsınız. Merak edip arayan ve buraya gelerek bakanlar oluyor. Geliyorlar, bakıyorlar ve ‘Fındık burada da yetişiyormuş ‘ şaşkınlığına kapılıyorlar ve insanların algıları bir anda değişiyor" şeklinde konuştu. 

"BURAYI FINDIK ŞEHRİ YAPABİLİRİZ"

Bütün Mazıdağı halkını fındık ekmeye davet eden Abiş, “Fındık ekimini doğru bir bakımla yaparsak Mazıdağı’nı da fındık şehri yapabiliriz, ki olduğunu gördük ve verimini alıyoruz" dedi.

Fındıklarının kalitelerini bilmediklerini ifade eden Abiş, tarım mühendislerinin kendilerini yönlendirmelerini isteyerek, “Fındıklarımızın kalite olarak ne kadar iyi, kötü olduğunu halen bilemiyoruz. Tamam yetişti, verim verdi ama kalitesini anatomik şekilde bilemiyoruz. Onun için de tarım mühendislerimizden fındıklarımızın değerlendirilmesini ve ‘Burada başka hangi çeşit fındıklar yetiştirilebilir’ şeklinde yönlendirme yapılmasını istiyoruz. Son olarak bütün Mazıdağı halkını fındık üretimine davet ediyoruz” dedi.