Et fiyatlarını Büyükşehir Yasası vurdu

Hakan GÖKSEL'in haberi

Büyükşehir yasasının çıkması ile köyler mahalleye dönüşünce; şehre yakın köylerde hayvancılık yapan çiftçiler yasakla karşı karşıya kaldı. Yaklaşık 3 yıldır yürürlükte olan yasanın et fiyatlarını artırdığı iddia ediliyor.  

Meclis’te 12 Kasım 2012 yılında kabul edilen, 6360 sayılı “On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 13 il, büyükşehir statüsü kazandı. Sınırları genişleyen şehirlerin içerisinde kalan köyler mahalleye dönüştü.

Kanunun birinci maddesinin 3. Bendinde 13 ile bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırıldı, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldı.

Bu sınırlar içerisinde hayvancılık yapan, çiftçiler iki büyük sorunla yüzleşiyor. Mevcut hayvancılıkla uğraşanlar faaliyetlerini sonlandırmak zorunda kalırken, yeni işletmelere ruhsat verilemiyor. Getirilen sınırlamaların maliyetleri artırdığı için et fiyatlarını olumsuz etkilediği de iddialar arasında yer alıyor.

Hayvancılık faaliyetlerine ilişkin izinler ve ruhsat İçişleri Bakanlığı tarafından verildiği için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı konuda söz sahibi olamıyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı uhdesinde devlet destekleri ve AB hibeleri var. Çiftçilere mazot, gübre, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık destekleri veriliyor. Hayvan hastalıkları, yem bitkileri gibi birçok destek ve hibe mevcut. Çifçtileri İl Müdürlüklerine başvuru yaptıklarında yüzde 50-65’i faizsiz destek temin edebiliyor.

Mahalle sınırları içerisinde kalan mevcut hayvancılık işletmelerinin taşınması için herhangi bir bakanlık desteği yok.

Mahalleye dönen köylerdeki çiftçilere ruhsat verilmiyor. Büyükşehir Yasası’nın kent yaşamını ön plana çıkarken kırsal yaşamı arka plana atması eleştiri konusu olmuştu. Et fiyatlarına yansıması ise tüm toplumu ilgilendiren bir konu oldu.

Türkiye’de yıllık kişi başına kırmızı et tüketimi 13 kg iken, Amerika’da 31 kg, AB ortalaması 20 kilo.

Türkiye kırmızı ve beyaz et tüketimi ortalaması 25,3 kg iken İran'ın 36,3 kg, Bulgaristan 53 kg, Azerbaycan 32 kg, Ermenistan 32 kg, Ukrayna 48 kg, İsrail 96 kg. Mısır bile Arap Baharı ve darbeye rağmen  25,8 kg tüketiyor.

İçişleri Bakanlığı’na bağlı belediyeler şimdilik büyükşehir sınırları içerisinde kalan işletmelere müsamahalı davranıyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkililerinden edinilen bilgiye göre, mahallelerde hayvancılık yapmaya engel bir durum yok. Ancak rahatsızlık veya şikayet varsa yasal uygulamalar yapılıyor. Su kaynaklarına yakın olmayan ve ÇED raporu istemeyen yatırım projelerine izin verildiği ifade ediliyor.

Ama hayvancılık ile uğraşanlar aynı fikirde değil. Onlar, daha önceden köy olan ve yasayla büyükşehir sınırları içerisine giren mahalleye dönen yerleşim yerlerinde besicilik yapan işletmelerin şikayet üzerine kapanma korkusu yaşadığını belirtiyorlar. Şikayet olursa kümes tavuğunu yetiştirmek bile mümkün olmayacak.

Kırsal kalkınmanın ve yatırımların önünü tıkayan yasanın yeniden düzenlenmesi gerektiğine inanıyorlar.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın bu işletmelerin kırsala taşınması ile ilgili herhangi bir teşviği bulunmuyor. Hayvancılık ile uğraşan kesime Ziraat Bankası kredileri var ama onlar da taşınma sürecini kapsamıyor.  

Büyük işletmelerin yanı sıra tek geçim kaynağı birkaç hayvanı olan köylü de zor duruma düştü. 

Yasa çıkalı 3 sene oldu etkileri şimdilerde daha belirgin hissedilmeye başladı. Teşvik, destek ve hibelere rağmen et fiyatları artmaya devam ediyor. Düzeltilmezse vatandaş "pahalı ete" , ülke "ithal ete" devam edecek. 

Hakan.Goksel@haber7.com