Tüketicilere bankalara karşı hak arama yöntemi!

Radyo 7'de  Eda Özdemir Çelebi'nin hazırlayıp sunduğu 'yla Gün Ortası programının  stüdyo konuğu Tüketiciler Birliği Genel Sekreteri Mehmet İmrek oldu. İmrek, bankaların verdikleri hizmetlerden aldıkları komisyon masraf ve kesintiler hakkında soruları yanıtladı.

Defalarca yargı konusu olmasına rağmen bankalar neden komisyon ve masraf kesintisi almaya devam ediyor ?

Bankalar kendi hukukunu uyguladığından, bu hukuk geçersizdir.Var olan bir hukuk sistemi vardır.Kanunda ücretlerin alınamayacağına  dair hüküm gayet açıktır. Ancak buna rağmen bankalar bunu çiğnemek için azami özen gösteriyor. Gerek hesap işletim ücretleri konusunda olsun,gerekse kredi kartları aidatları konusunda ve diğer bankacılık hizmetlerinde de komisyonlar alınıyor. Bankalar tüketicinin bilincinin de gelişmediğinin farkında ve bunu hesap ekstrelerine yansıtıyor.Böylelikle bu durum onlara kar olarak geri dönüyor.

Tüketiciler sözleşmeleri okumadığından " dosya masrafı alınır"hükmünü görmüyor.Bu konuyla ilgili neler ifade edeceksiniz ?

Doğru bir tespit.tüketiciler sözleşmeleri maalesef okumuyor.Okunsa da anlaşılmıyor.Tüketici de işin içinden çıkamıyor.Hatta banka hukukçusu dahi ne yazdığını bilmiyor.Kanunda dosya masrafı diye bir tanım yok.Bankalar,dosya masrafı adı altında alınan rakamları çok abartıyorlar ki; mahkemeden döndü ve yargıtay onadı. Örneğin; Mahkeme,bankadan şunu istiyor.Tüketiciden 1000TL masraf alınmış.Bankadan bunun belgelenmesini isteniyor.Ancak banka 300TL belge gösteriyor,700TL ortada yok.700 TL belgelenmediği için bunun tüketiciye iadesi isteniyor ve yargıtay da bunu onuyor.Bankaların,tüketicilerden dosya masrafı adı altında aldıkları paraların maalesef belgesi ve ispatı yok.

Tüketiciler kendi yasal haklarını biliyorlar mı ?

Tüketici bilincinin gelişmesi için Tüketiciler Birliğinin " Tüketici Okulu" adı altında her ayın son cumartesi günü bir eğitim faaliyeti vardı.Katılım önceleri çoktu fakat,sonrasında azalmalar yaşandı.Tüketiciler Birliği web sitesinde her şey yazılı olarak mevcuttur.Ancak vatandaş bu siteyi kullanmadığı gibi sadece telefonla bilgi almakla yetiniyor.Tüketici bilincinin çok geliştiğini söyleyemeyiz.Tüketiciyi suçlamak istemiyoruz aslında çünkü okuma yazma bilmeyenler de var.Üniversite mezunu olup yada okur yazar insanların teknolojiden yararlanmadan kolaycılığa kaçması üzücü oluyor.

Tüketici hakları mahkemesi başvurularda banka müşterilerine külfet getiriyor mu ?

Daha önceden kanunun lafzı şuydu ; Tüketiciler zayıf taraftır.Ana yasamızın 172.maddesi hükmü gereğince tüketicilerin korunması gerekir.Bu çerçeve de kanun hazırlanmıştı.2010 yılında HMK kararı ile alınan bir karar ile bundan sonra tüketici mahkemelerine yapılan başvurular da peşin avans gideri adı altında bir para alınmaya başlandı.Tabi bu davaların açılmasında bir şekilde önleyici bir şey oldu.Ama hakem heyetleri konusunda aynı durum söz konusu değildir.

Başvurular ne kadar sürede sonlanıyor ?

Hakem heyetlerinde yasal olarak 3 ay içerisinde sonuçlanması gerekiyor.Meblağ 1161 TL altında olan bedellerde.1161 TL üzerinde ki bedellerde hakem heyetine gidilebiliyor.Ama o karar bağlayıcı değil.Kuvvetli delil niteliği taşır.Zaman kaybını önlemek için tüketicilerin,tüketici mahkemesinde dava açması gerekiyor.Tüketici mahkemelerinde 3-4 celse olmadan dava sonuçlanmıyor.Bu da 1 yılı buluyor.

Tüketici hakları mahkemesinden çıkan kararı banka hemen uyguluyor mu ? Yoksa itiraz hakkı var mı ?

Tüketicilerin,mahkemeye gitmeden önce bankaya uyarı yazısı göndermesi gerekir.Alınan bedelin haksız olduğunu ve iade edilmesini talep etmeleri gerekiyor.Bazı bankalar bu uyarı yazısı üzerine derhal parayı hesaba aktarıyor.Yargıya intikal ederse bankanın bir şekilde mahkeme masrafları,tüketici avukat tutarsa av.masrafları ödemek durumunda kalacak.Ekstra para vermek istemedikleri içini iade edenler var.Ancak aksini yapanlar da bulunuyor.Hakem heyeti kararı lehti bitmesine rağmen parayı yatırmayan bankalar da var.Böyle bir durumda,tüketici eğer hakem heyeti kararına 15 gün içerisinde banka itiraz etmemişse karar kesinleşmiştir.İcra yoluna gitmesi gerekir.Bu yolla parasını tahsil edebiliyor.

Kredilerden vatandaşın haberi olmadan işsizlik sigortası ve hayat sigortası yapılıyor.Bu ne derece doğru ?

Kredilerde müracaat ettiğiniz banka 1 iş günü geçtikten sonra banka bilgilendirme formu verir.Yapılacak işlemler,faiz oranı,hayat sigortası,işsizlik sigortası konusunda bilgi formunuz olmalı.Siz onları kabul edersiniz ve sözleşmeyi imzalarsınız.Banka,sizin izniniz olmadan akla hayale gelmeyecek şekilde paralar kesiyor.Bu paraların hepsi haksızdır.Tüketicilerin bunu geri isteme hakkı vardır.Habersiz bir şekilde banka tarafından işsizlik sigortası yapılan kişinin tazminat alma hakkı var.

Tüketici Birlikleri ne tür yönlendirmeler yapıyor ?

Öncelikle hukuki destek veriyoruz.İlgili mercilere başvurularında ücretsiz dilekçe örnekleri veriyoruz.Örnek yargı kararları konusunda da yardımcı oluyoruz.www.tuketiciler.org adresinden güncel bilgilere ulaşabilirler.

Alınan krediler de erken ödeme bedeli var mı ?

Çoğu banka erken ödeme adı altında vatandaştan yeniden ücret alıyor.Bunlar çok yüksek rakamlar.Borcunuzu yeniden yapılandırdığınız taktirde,banka sizden yeniden yapılandırma bedeli alıyor.Bu paradan sizin haberiniz olsa bile alınan para haksız kazançtır.İlgili meciye müracaat etmeden önce,bankaya müracaat edip paranın iadesini talep edebilirsiz.Aksi halde tüketici mahkemesine başvurun...