Talat Enveroviç Çetin: Yeni dünya düzeni kuruluyor

Talat Enveroviç Çetin, Rusya Milli Güvenlik Akademisi”nde Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı aynı zamanda Türk Akımı'nın isim babası. Türk - Rus ilişkilerinde çok önemli bir isim. İki devlet nazarında ilişkilerin üst düzeye çıkması için gecesini gündüze katıyor. Türkiye'ye geldiği kısa sürede kendisiyle bir röportaj gerçekleştirdik. Özellikle tarihi Erdoğan - Putin görüşmesini, 15 Temmuz FETÖ'cü darbe girişimini, Putin'in ve Rus halkının tutumlarını sordum. 

"RUSYA'DA BÜYÜK SEVİNÇLE KARŞILANDI"

Türkiye’yi de Rusya’yı da çok iyi bilen isimlerden birisiniz. Öncelikle şunu söyleyeceğim.  Tarihi buluşma gerçekleşti. Bu gerçekleşme Rusya kanadında nasıl karşılandı? Bu görüşmeyi Putin nezdinde ileriye dönük nasıl görüyorsunuz?

Kanal 7’de katıldığım bir programda Eylül ayındaki görüşmenin çok geç olduğunu, mutlaka bunun öne alınması gerektiğini ve öne alınacağını söylemiştim. Aslında planlanan Temmuz sonuydu fakat Türkiye’deki hain darbe girişiminden sonra 9 Ağustos’a alındı. Rusya açısından bakıldığında, bu fevkalade büyük sevinçle ve memnuniyetle karşılandı. Bugün Avrupa’dan ve Türkiye’den baktığımız çerçevede de Türkiye, Rusya’da hatta ‘Türkiye’ demiyor ‘Türkiye ve Erdoğan Rusya’da güç gösterisinde bulundu’ gibi bir tepkiyle karşılandı.

TÜRK - RUS İLİŞKİLERİ ÜST DÜZEYE ÇIKARILMALI

Uçak krizinden önceki ortak düzeydeki stratejik, ekonomik ve siyasi birlikteliği devam ettirecekleri Putin ve Erdoğan’ın söylediği ortak ana fikirdi. Bu görünürde böyle fakat Türkiye’nin yüzünü Avrasya’ya dönmesini istemeyen Batı ve ABD’nin tutumunu nasıl karşılıyorsunuz? Bunun getirisi hem Rusya’ya hem de Türkiye’ye nasıl olur?

Son 15 yıldır en yüksek seviyeye çıkan Rus - Türk ilişkilerinde en önemli ilişki kolu ekonomikti. İlişkilerin 40 milyarlara doğru yükselmesi bunun da 2023’lere her iki devlet başkanının da isteğiyle ve hedefiyle 100 milyar dolarlara hedeflenmesi çok normaldi ve bu olabilir bir rakamdı. Tam bu hedefe hızla yürürken birden Batı’nın ve ABD’nin önce Ukrayna’dan başlayıp karışıklık çıkarması sonra Kırım’ın bağlanmasını bahane edip ambargolar koyması ama dost Türkiye’nin bu ambargolara karışmayıp ki bu bir nevi Batı’yı karşısına almaktı Türkiye için bu bir riskti. Bu riski göze alıp dostluğunu gösterdi. Bu 100 milyara doğru emin adımlarla yürürken üçüncü planı ortaya koyup uçağı düşürdüler. Türkiye kendi iradesiyle düşürmedi uçağı. Eskiden Rus Türk ilişkisi ekonomikti bu bir hataydı. Şimdi yeni kurulan ilişkide ekonomik, stratejik, askeri ve en önemlisi terörle mücadele işbirliği ilişkisidir.

"BU DURUM BATI'YI ÜRKÜTTÜ"

Türkiye’nin Şanghay'da gözlemci statüsüne yükselmesi ilerde böyle bir koridor açılmasıyla beraber bu grup dünya nüfusunun %40’nı barındıran bir topluluk olacak, bu Batı ve ABD cephelerini keskinleştirir mi? Batı’yı ürkütmez mi?

Batı’yı ürkütmelidir. Batı bunu yeterince sezmiş ve korkmuştur. Özellikle Sayın Erdoğan’ın Moskova ziyaretlerinde ‘bizi de Şanghay işbirliği örgütüne alın’ talebiyle onların heyecanlanmasını sağlamıştır. Kazakistan’ın değerli Devlet Başkanı Nazarbayev’de Şanghay işbirliği örgütünün önemli isimlerindendir. Türkiye’nin Şanghay işbirliği örgütünde olması gerektiğini söylemiştir. 

RUS HALKI TÜRK MİLLETİNİ KENDİNDEN GÖRÜYOR

Türkiye’de bu görüşme sevinçle karşılandı. Rus halkı bu görüşmeyi nasıl karşıladı?

Rus halkı da Türkiye gibi sevinçle karşıladı. Rus halkı bu iki ülkenin küskünlüğünü ve kırgınlığını anlayamamıştı. Bu işin içinde başka bir iş olduğunu, Türklerin böyle bir millet olmadığını, Rus halkının nüfusunun büyük çoğunluğu Türk milletini tanıyor.  Türkiye’ye gidip gelişler yabancı ülkeye gidip gelmeler gibi değil, misafirliğe, dost ülkeye geliyor gibidir. Dolayısıyla tanığı ülkenin insanları bunu yapmazdı. Kimse bunu ciddiye almamıştı ve gerçeğin ortaya çıkacağını söylemişlerdi. Oyun bozuldu. Liderler halkının istediklerini yapmış oldu.

ERDOĞAN HAVALİMANINA İNDİĞİNDE RUS HALKI COŞKUYLA KARŞILADI

Rusya’da darbe nasıl karşılandı? Türk milletinin sokağa çıkması devlet ve halk nezdinde nasıl vuku buldu?

Bu haberler geldiğinde Rusya’daki yakın dostlarım aradı "Neler oluyor biz bunları duyduk ne kadar doğru?" dediler. Cumhurbaşkanını telefonla bağlandığının halkı sokaklara darbeye karşı direnmeye davet ettiğini söyledim. Rus televizyon haber kanalları da beni aradı. Onlara ‘Türkler tankın üstünde’ dedim. O gece Kremlin uyumadı, sabaha kadar Türkiye’yi takip etti. İlk saatlerde de kadim dost Putin, kadim dost Erdoğan’a destek telefonu açtı. Bu tarihi andı. İlk desteği o verdi ve darbeye karşı olduğunu söyledi. Rus halkı Erdoğan’ı havalimanında görünce büyük heyecan ve sevinçle karşıladı. Rus halkı Türk halkı gibi kahramanları sever. Sayın Erdoğan, Kahraman Türk Başkomutanı olarak Rus halkının gönlünü fethetti.

YENİ DÜNYA DÜZENİ KURULUYOR

Yeni bir dünya düzeni kuruluyor. Putin - Erdoğan bunun miladı diyebilir miyiz?

Tarihi zirve asıl büyük zirvelerin başlangıcıydı. Olacak olan görüşmelerin ön görüşmesiydi. Bundan sonra yeni dünya düzeni bekliyoruz. Artık dünyada hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktır.

Bunun kırılması 15 Temmuz diyebilir miyiz?

Kesinlikle diyebiliriz. Bizim yoğun çabalarımızla Batı’nın Amerika’nın iki ülkeyi birbirine düşürme planı suya düşmüştür. Bunun hemen ardından Sovyetler Birliği vatandaşlarına yaptırılan hain havalimanı saldırısı olmuştur. Bu olayda dahi bu kadar ağır kayıplar verilmesine rağmen Putin, ‘Türkiye güvenli ülkedir, Türkiye’ye gidebilirsiniz’ demiştir ve Türkiye’ye destek vermiştir.

Serkan Üstüner - Haber7