Guardian'ın tasarımcısının en beğendiği Türk gazeteleri

Remziye Karakuş'un röportajı

Dünyanın önde gelen sanat yönetmenlerinden biri  Mark Porter...Gazeteler, dergiler, web siteleri ve mobil uygulamalar için geniş yelpazede tasarımlar gerçekleştiriyor. En ünlü gazetelerin, sitelerin görsel kimliği bir bakıma ona emanet... Tasarımlarıyla onlara yol gösteriyor... Zaman Gazetesi'nin düzenlediği  +1 T Tasarım Günleri için Türkiye'de bulunan  Porter'la, mesleğinin inceliklerini, internet siteleri ve gazetelerin tasarımı ve medyadaki dijital süreci konuştuk:

Öncelikle şunu sormak istiyorum bir internet sitesi nasıl tasarlanmalı, tasarım nasıl olursa okuyucunun ilgisini cezbedebilir?

Gerek basılı tasarımda olsun gerek IPad'da olsun tasarım yapmak daha kolay ama internet  siteleri için aynı şeyi söyleyemiyorum. İnternet sitesi bir şablondur, bu şablonun içine sadece bilgi aktarabilirsiniz. Bu açıdan bakıldığında aslında grafik işinden çok bir mühendislik işi olduğunu görebilirsiniz. Sitenin okuyucuda yaratacağı etkileşim çok önemli bu anlamda. Siteler estetikle sınırlanıyor. Teknolojik olarak zaten bir sınırlama söz konusu.. Site en hızlı şekilde nasıl yüklenecek? Nasıl bir yönlendirme olacak? Bunlar siteleri sınırlayan bazı öğelerdir. Kullanılan şey her ne olursa olsun yapılan şey bir hikayeyi anlatmaktır. Mümkün olduğunca uyumlu resim kullanılmalı.Başlıklarda karakter kullanımına dikkat edilmeli. Mümkün olduğunca okunması rahat  ve okunabilir bir haber sitesi olmalı.

Türkiye'de internet gazeteciliğini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu  soruya cevap vermem zor biraz. Türkçeyi konuşmadığım için Türkiye'deki internet sitelerine aşina değilim. Burda bazı gazetelere bakma fırsatım oldu. Tasarım açısından basılı gazeteleri yargılamak daha kolaydır. İnternet sitesine bakıp bir değerlendirme yapmak biraz  zor.

Baktığınız gazetelerin içinde tasarımını en çok beğendiğiniz, dikkatinizi çeken bir gazete oldu mu?

Türkçe konuşmasam bile gazeteyi elime alıp baktığım zaman tasarımı olsun, sayfaların düzenlenişi olsun,  haberlerin sunuluşundaki hiyerarşik düzenleme olsun, Zaman Gazetesi'nin oldukça güzel ve okunabilir bir tasarıma sahip uluslararası tasarım kriterlerine uyduğunu söyleyebilirim. Türkiye'de ve dünyada bazı gazetelerde fazla bilgiye yer veriliyor. Bu tür gazetelerin okunması oldukça zor. Aynı zamanda çok göz yorucu olabiliyorlar. Ben bu tür gazeteler yerine uluslararası standartlara sahip gazeteleri tercih ediyorum.

Bir haberin okutulmasında fotoğraf mı daha etkilidir  yoksa, haberin başlığı mı?

Editoryal tasarımda böyle bir tercih yapamam. Zaten editoryal tasarımın amacı ikisinin arasında bir uyum sağlamaktır. Yani kelimlerin ve resimlerin birlikte varolabildiği bir ortam yaratmaktır. Bu bağlamda yazı da, editing de, tasarım da bir arada var olmalı. Biri diğerinden önemlidir diyemem.

Medya sektöründe bir kimlik olıuşturmada tasarımın rolü nedir?

Medyada görsel kimlik yaratmak gazete için olsun dergi için olsun önemli bir süreç. Herhangi bir şirkette olduğu gibi... Örneğin BMW'yi düşünelim. Arabanın tipi, rengi, hatırlanabilir logosunun olması gerektiği gibi aynı teknik kurallar yayıncılık için de geçerli. Bir de buna ilaveten bir tasarım felsefesi oluşturmak gerekir. Metinlerde tutarlılık ve standardın yakalanması gerekir. Metin ve fotoğraflar arasında bir kombinasyonun olmalı.

Tasarımda fonsiyonelliğin önemi nedir?

Bence fonksiyellik tasarımın özü... Tasarımın etkili ve seçkin bir şekilde kullanılabilmesi için bence tasarım herşeydir. Bir tasarım yaparken düşünülecek en son şey güzelliktir. Önce o tasarımın fonsiyonunu yerine getirip getirmediğini düşünmek gerekir.

Türkiye'deki gazetelerde  bu anlamında bir eksiklik görüyor musunuz?

Bazı gazetelerin okunmasının çok kolay. Bazıları da çok fazla element içeriyor. Radikal ve Zaman gibi gazeteler  tasarım açısından okunması kolay gazeteler... Hürriyet ve Milliyet gibi gazetelere baktığımızda çok fazla haber ve çok fazla unsur var. Bu da okumayı zorlaştırır.

Ipad, tablet, akıllı telefon gibi  mobil cihazlar medyayı ekonomik anlamda nasıl etkiler ?

Bu dijital sürecin medya üzerinde dünya çapında olumsuz etkileri var tabiki. Özellikle yayımcıları ekonomik anlamda olumsuz etkileyecek bir süreç...İnsanlar artık ellerinde tutabilecekleri telefon, Ipad ve tabletlerle habere ulaşmayı tercih ediyor. Bu süreç durmadan devam edecek. Ucuz baskı kağıdına basılan günlük gazeteler yok olacak. Baskılar tabiki devam edecek çünkü insanların ellerinde basılı bir materyal bulundurma ihtiacı devam edecek. Ama daha kaliteli ve daha hacimli bir şekilde devam edecek.

İnternet siteleri ve gazetelerin Ipad ve tabletler gibi mobil cihazlar için özel bir tasarımı olmalı mı?

Genel olarak bu tür cihazlarda çok şey yapmamız mümkün. Gazetelerde uzun bir metin okumak yada büyük bir resme bakmak mümkün olabilir. Ancak bu gazeteler üzerinde herhangi bir uygulama yapılamaz. Öte taraftan internet sitelerine baktığımızda hızlı güncellenir, bir şeyler paylaşılabilir, ancak uzun makaleler okumak için veya yüksek çözünürlükte bir fotoğrafa bakmak için ideal değildir. Aynı şey akıllı telefonlar için de geçerli. Ipad'in güzel yanı bu iki işlemi bir arada yapıyor olmasıdır. Ve daha bir çok özellilere sahip olduğu için bunun için daha çok enerji harcanması gerektiğine inanıyorum.

Son olarak, bir şey tasarladığınızda öncelikle neyden ilham alıyorsunuz. Başarınızın kaynağı nedir?

İlham her yerden gelebilir. Bir dergiden, sanattan, müzikten gelebilir... Önemli olan elinizdeki projenin gerekliliğine inanarak o ilhamın kullanılmasıdır. Yani mesele o projenin gerekliğinin ne olduğunun bilinmesidir. Ben genellikle tasarımlarımda işin sanatsal boyutundan ziyade daha çok mantıksal olmaya ve teknik davranmaya çalışıyorum.

Remziye.Karakus@haber7.com

Twitter.com/kkarakuss