Gencebay: Bizim sılamız öbür taraf

Şamil Kucur'un röportajı

Sezen Aksu'dan Tarkan'a, Volkan Konak'tan Rafet El Roman'a 32 ünlü isim, 'Orhan Gencebay ile Bir Ömür' adlı albümde büyük ustanın eserlerini yorumladı.

Sanatta dolu dolu 60 yılın ardından Orhan Gencebay şarkılarının günümüzün en ünlü 32 sanatçısı tarafından yorumlanması sizin için ne ifade ediyor?

60 yıl... İnsan hayatında uzun bir zaman. Ancak yaratılış ve hayatın bütünlüğünde baktığınız zaman, 60 yıl çok da uzun bir süre değil. Ancak, Yaradan'ın yarattığı bir kul olarak baktığınızda, özellikle bir müzik adamı için bu zaman dilimi oldukça önemli. Öncelikle her zaman beni destekleyen ve yanımda olan eşim Sevim Emre Hanıma, oğlum Altan Gencebay'a teşekkür ediyorum. Diğer yandan bir sanatçı, bir müzik adamı için bu özel ve çok anlamlı albüme sesleri ile sazları ile destek veren bütün kardeşlerime teşekkür ediyorum. Aşk ve meşk ile geçen yaşamımızı bize lutfeden Yaradanımıza da şükrediyoruz.

Gencebay'a göre, insan, toprağıyla ve toplumla nasıl bir bağ kurabilmeli ki hayatla barışık olabilsin?

'Bu vatanın çatısı yaşam kadar kutsaldır/Yaradanım yaratmış dünya anavatandır' demiştim ben. Bu dörtlük bana göre, birçok değeri kapsayan bir dörtlüktür. Biz doğduğumuz zaman nereye geliyoruz? Dünyaya geliyoruz. Gözümüzü dünyaya açıyoruz. Doğduğumuzda bedensiz aşkımızla, henüz bedenleşmemiş aşklarımızla ama aşkın, sevginin bütünlüğü içerisinde doğmuşuz. Henüz kimliğini kazanmamışız, ilerde kazanacağız. Her değeri tanıdığımızda, onu severek aşkı bedenleştiriyoruz. Yaradan bizi dünyaya getiriyor; sonra öğreniyoruz, bizim doğduğumuz toprakların bizim vatanımız olduğunu; ama dünyaya gelişimiz aslında gurbete çıkmaktır. Bizim sılamız öbür taraf. Bizim gurbetimiz burası, burası bizim gurbet yerimiz. Biz hepimiz misafiriz.

Bir zaman şey demiştim, 'Sen kiracı ben kiracı dünya kiralık/Sen beni sev ben de seni her şey bir anlık'... Bu duyguyu unutmamamız lazım. Saygıyla, sevgiyle, bilgiyle yaşamamız lazım. Benim her zaman tavsiyem bu oldu herkese. Bizim Yunus Emre, Mevlana Celaleddin-i Rumî, Hacı Bektaş-ı Veli gibi büyük velilerimiz, pirlerimiz var. Bu pirlerimizin, bu büyük gönül dostlarımızın sözlerini, tavsiyelerini okumak, o tecrübeleri paylaşmak, topluma anlatmak lazım ki, insanlar faydalansın, anlasın ve hayatına da yansıtsın.

Türk müziğinin devamıyım

Eserleriniz geçmişten beri 'arabesk' olarak adlandırıldı ve icra tarzınızla çokça tartışılan müziğiniz uzun dönem yasaklandı. Bunun nedeni neydi?

Önyargı ve şartlanmışlık diyebiliriz. Bir zamanlar bunun acısını en çok çekenlerden biriydim. 'Türk müziğini geliştirmek lazım' diye ortaya atılan biriydim. Ama daha en başından reddedildim. Çok kişi şunu söylüyordu: Var olanı olduğu gibi bırak, dokunma, karışma! Ama biz zaten bozmaya gelmedik ki. Biz geliştirmeye geldik. Çalışmalarımı kıskandılar. Başarıydı çünkü, büyük bir başarıydı. Halkımızın büyük ilgi göstermesi bazı kimseleri daha da kıskandırdı. Benciliklerinden dolayı bana çamur atmak istediler. Şimdi, çamuru da yaptığım müziği aşağılamak için, sözüm ona 'arabesk' yaftasını koydular. Osmanlı'nın muhteşem bir sistemi vardır. Türk Sanat Müziği dediğimiz müziğin muhteşem bir sistemi vardır. Analizi yapılması gerekir. Osmanlı, Müslüman idi ama bütün bu havzada olan milletlerin hepsinin izlerini taşıyan bir sistem oluşturdu. Biz bu sistemi gereği gibi kullanmalıyız. Ben araştırmacıyım ve Türk müziğinin devamıyım. İyi bir solukla ve yeni teknikleri, özgürce kullanan ve belli tabuları da yıkmaya çalışan bir adamım.

Orhan Baba'ya vefa

Türkiye'nin en ünlü sanatçılarından 32 isim, Orhan Gencebay'a ait 33 eseri seslendirdi. 2 CD'den oluşan 'Orhan Gencebay ile Bir Ömür' albümünde Ajda Pekkan, Athena, Berkay, Candan Erçetin, Demet Akalın, Deniz Seki, Duman, Ebru Gündeş, Emel Sayın, Emre Aydın, Hande Yener, İzel, Kutsi, maNga, Mustafa Ceceli, Mustafa Sandal, Nilüfer, Nükhet Duru, Özcan Deniz, Rafet El Roman, Seksendört, Serdar Ortaç, Sezen Aksu, Sibel Can, Şevval Sam, Tarkan, Volkan Konak, Yaşar, Yıldız Tilbe, Yıldız Usmanova, Zara ve Zerrin Özer yorumlarıyla yer alarak bir anlamda 'Orhan Baba'ya vefa örneği gösterdi.

YENİ ŞAFAK