Stres neden olur? Stres vücuda neler yapar? Stres hangi hastalıklara neden olur?

Hastalık olarak kabul edilmeyen ancak ciddi bir sağlık sorunu olan stres, toplumun yüzde 80'inde görülür. İleri evresinde ise kronik hale gelebilir. Olumsuz olaylara karşı vücudun baş edemeyerek yaşadığı sağlık durumununa stres denir. Sinirli ve endişeli hallerle başlayarak daha ileri zamanlarda tamamen sosyal hayatta kopartmaya devam eder. Stres, sindirim, sinir ve bağışıklık sistemlerini olumsuz etkilediğinden beraberinde de hastalıklara yol açar. Pisikyatri uzmanları stresin günümüzde artık göstermesinin en büyük nedeninin; yoğun iş hayatı, yaşam koşullarının zorlaşması, sağlık sorunlarındaki artış, sınavlar ve başka hastalıkları olduğunu belirtir. Yapılan testeler sonucu kişinin sürekli endişelenmesi ve olaylara karşı duygu değişimleri yaşamasının bir süre sonra mükemmeliyetçi olmasına neden olduğu ortaya çıkarıldı. Bunun ardı sıra da kişinin endişeli halindeki artışı kronikleşmeye başlar. Kronik hale gelmeye başlayan bu durum baştan çıkılmaz hale gelir. Hem kişinin hem de çevresindekilerin ruhsal yıpranmasına yol açar. 

KAÇ ÇEŞİT STRES VARDIR?

- Stresin bu çeşidi en fazla görünendir. Genellikle sınav dönemlerinde görülür. Küçük ataklarla görülen bu stres önceleri başarıyı etkilese de artması sonucunda zararlı hale gelir. Akut stresi genellikle kısa sürer.

- Akut stresin sürekli hale gelmesi durumunda görülen episodik akut stres, işleri yolunda tam gitmeyenlerde görülür. Üst üste terslik yaşayan kişiler; öfkeli, endişeli ve kaba görünürler. İnsan ilişkilerinde kötü olmalarının yanı sıra kalp hastalıklarına da zemin hazırlar.

- Çocuk travmalarını atlatamayan kişilerin uzun süreli yaşadıkları stresin sürekli hale gelmesine kronik stres denir. Kronik stresin en kötü tarafı da hastaların bu sağlık sorununu alışkanlık haline getirmesidir. Bu durum ilerledikçe intihar, ani kalp krizi, felç ve sindirim bozuklukları görülür. 

STRESİN HANGİ HASTALIKLARA NEDEN OLUR?

- Vücut hücrelerinin fonksiyonlarını olumsuz etkilediğinden birçok hastalıklara neden olabilir. Bunlardan biri de cilt hastalıklarıdır. Özellikle egzama gibi yaygın olan cilt hastalığı stres sonrası yaşanır.

- Bir diğer yaygın görülen hastalık ise sindirim hastalıklarıdır. Gastrit, ülser ve mide ağrısı bunların başında gelir. Aniden yaşanan stres midenin işlevselliğini bozar. Kusma ve yeme bozukluğu gibi sağlık sorunlarına zemin hazırlar. Stres geçse bile yerini mide hastalıklarına bırakabilir. 

- Kabızlık ya da ishal gibi iki uçlu bağırsak problemi de stres sonrası görülür. Nedeni ise aşırı stres sinir hücrelerini sonrası da bağırsak florasını bozar. Bu da bağırsaklarda besinlerin yeteri miktarda öğütülmemesine yol açar.

- Sinir hücrelerinin bozulması aynı zamanda beyinin işlevini de bozar. Özellikle konsantreyi artıran beyinin ön lopunu etkileyen bu sinir hücreleri, unutkanlık ve bunamaya neden olur.

- Bu evrede vücut yeterli miktarda vitamin ve mineral alamayınca kemik ağrıları da yaşar. Çünkü vücudun gün içinde en fazla kalsiyum ve C vitaminine ihtiyaç duyar. Ancak stresli kişi yeme bozukluğu yaşadığından yeterli besinler tüketmez.

- Stresin neden olduğu bir diğer sorun ise uyku problemidir Aşırı stres altındaki kişi sürekli düşüncelere daldığından doğru bir şekilde uyuyamaz. Bazı zamanlarda ise uykuya daldıktan sonra uyanmakta zorlanır.

STRES VÜCUDA NELER YAPAR?

- Hasta sürekli öfkeli, kaygılı, endişeli ve ağlamaklı olması en fazla gözlere zarar verir. Aşırı ağlamak gözlerdeki sinirleri zayıflatır. Korneayı inceltir görme kaybına zemin hazırlar. 

- Aşırı düşünme ve kafaya takma sosyal ortamda ani duygu değişimlerine neden olur. Özellikle yoğun iş temposu kişinin sağlıklı düşünmesini önler. Sosyal çevreyi olumsuz etkilememek için içine atan kişi bunalıma girer ya aşırı yemek yer ya da hiş yemek yemez. Bu da kilo problemlerine neden olur.

- Stres altındaki kişiler genellikle hızla terler. Ciltleri soluklaşır. Herhangi bir yere sığınmak ister. Bu yüzden çok fazla konuşmazlar. 

- Yemek yemeleri düzensizleşir. Aniden aşırı yemek yerler ardından kusarlar. Ya da hiç yemek yemezler virüslere karşı bağışıklıkları zayıflar.

- Kemik ağrılarında artış görülür. Genellikle boyun, sırt ve diz ağrısı yaşanır. Bu sağlık sorunların herhangi bir neden olmamasına rağmen yaşanır.

STRESLE BAŞ ETMENİN YOLLARI NELERDİR?

Stres ruhsal bir sağlık durumu olduğundan bir psikolog gözetiminde tedavi edilmeli ancak kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Bunun için genellikle uzmanlar tavsiyelerde bulunur.

- Yaşanan olumsuz duyguları birileriyle paylaşmalı

- Mutlu olunacak işleri öncelikli hale getirmeli

- Düzenli olarak nefes alış verişi yapma ve egzersizlerle vücut rahatlatılmalı

- Bulunduğun ortama uyum sağlamalı ya da bulunduğun ortamı değiştirmeli 

- Uykuyu düzenlemek için gerekli besinler alınmalı

- Ayrıca vitamin ve minerallerde de tüketilerek vücut stresten uzaklaştırılmaya çalışılır.