Egzersiz, diyabet tedavisinin temel taşı

Anadolu Sağlık Merkezi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Akı, diyabet global bir sağlık sorunu olarak gündemdeki yerini korumaya devam ederken, diyabetten korunma ve kan şekeri kontrolünün de bir o kadar önem kazandığını belirtti.

Bunu sağlayabilmek için, yaşam tarzı ve beslenmedeki değişikliklerin yanında egzersizin ayrı bir yeri bulunduğunu ifade eden Akı, egzersizi zorunlu olmaktan çıkarıp, keyifli bir aktivite haline getirerek gündelik yaşamın içine yerleştirmenin mümkün olduğunu bildirdi.

Hafif egzersizlerin kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olduğuna, fazla kilo, kan basıncı ve kan yağlarının azalmasına katkıda bulunduğuna ve böylelikle kalp krizi ile inme riskini azalttığına dikkati çeken Prof. Dr. Akı, diyabet hastalarına şu önerilerde bulundu:

''Egzersiz, diyabet tedavisinin temel taşlarından biridir ve özellikle diyabet hastalarının gün içinde aktif yaşamaları önemlidir. Diyabet hastaları arabaya binmek yerine olabildiğince yürümeli, asansör kullanmak yerine bir engelleri yoksa merdiven inip, çıkmalı, bahçede çalışmalı ve evde temizlik yapmalı. Düzenli egzersiz konusunda ise diyabet hastaları özellikle aerobik, kuvvetlendirme ve germe olmak üzere üç tip egzersizi uygulamalı.

Diyabetliler için en iyi hareket, aerobik gibi düşük şiddetli egzersizlerdir. Bu egzersizleri yaparken soluk alıp vermek hızlanır ve derinleşir, kalp daha güçlü ve hızlı atmaya başlar. Bu tip egzersizlerin başında yürüyüş, dans, bisiklet ve yüzme gelir. Bunların haftada en az 5 gün ve 20-45 dakika arası yapılmasında fayda vardır. Düşük şiddetten başlanıp, gerekli süreler iki partide tamamlanabilir. Egzersiz araları ise iki günden fazla açılmamalıdır.''

Ağırlık egzersizlerinin, herhangi bir spor salonunda veya evde ağırlıklarla ve elastik bantlarla yapılabileceği gibi market alışverişlerini eve taşıyarak da yapılabileceğini belirten Akı, ağırlık egzersizi yaparken, tüm büyük kas gruplarını içerecek şekilde (bacak, kol ve gövde) haftada 3 gün, günde 3 set ve 8-10 tekrar olarak yapılmasının yararlı olacağını ancak ileri düzeyde diyabete bağlı göz tutulumu varsa yorucu ağırlık egzersizi yapmaktan kaçınılması gerektiğini vurguladı.

Asıl egzersize başlamadan önce 5-10 dakika daha düşük tempolu bir egzersiz ve sonrasında da yine 5-10 dakika germe egzersizi yapılması gerektiğini anlatan Akı, bunun bir yandan yaralanmaları azaltırken öte yandan esnekliğin korunmasına ve artmasına olanak sağlayacağını belirtti.

Egzersize başlamadan önce mutlaka hekime danışılması gerektiğini aktaran Akı, şu bilgileri verdi:

''Uygun bir ayakkabı giyin. Egzersiz sırasında ayağınızda kızarıklık ve sıvı toplanması olursa mutlaka hekime başvurun. Egzersize yeni başlıyorsanız düşük şiddette başlayın ve ekstra ağırlık kullanmayın. Kalple ilgili sorununuz varsa spor yaparken tek başınıza olmaktan kaçının. Ayaklarda duyu kaybı varsa düşük tempolu koşu yapmaktan kaçının, yürüme, bisiklete binme, yüzmeyi tercih edin. Egzersiz kan şekerini düşürebileceği için eğer insülin ve kan şekerini düşüren ilaçlar alıyorsanız, egzersiz yaparken ve sonrasında da hipoglisemiye (soğuk terleme, baş ağrısı, kalp çarpıntısı, bilinç bulanıklığı, yorgunluk) karşı dikkatli olun. Spor yaparken yanınızda mutlaka peynirli krakerler, meyve suyu veya şeker bulundurun.

İnsülin kullanıyorsanız, tip 1 diyabete sahipseniz ve şekeriniz ani iniş çıkış yapıyorsa, mutlaka egzersiz öncesi, egzersiz sırasında ve sonrasında kan şekerinizi kontrol edin. Arzulanan düzeye gelmeden egzersiz yapmayın. Yeni bir egzersize başlayacak, uzun süreli egzersiz yapacak ya da egzersizi artıracaksanız mutlaka 30 dakikada bir kan şekerinizi kontrol edin. Diyabetli olduğunuzu belirten bir belgeyi mutlaka yanınızda taşıyın. Sıvı kaybını engellemek için egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında bolca sıvı tüketin. İnsülin kullanıyorsanız, egzersize katılan kol ve bacak yerine karın ve kalçanızdan enjeksiyon yapın.''

AA