UNESCO Dünya Mirası Daimi Listesi'ne aday kuş cenneti: Kızılırmak

Samsun'da, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nde, Türkiye'de var olan 486 kuş türünün 359'u yaşıyor. Daimi listeye aday, 56 bin hektarlık deltanın korunması için bölgede özel çaba harcanırken, denetimler de üst seviyede tutuluyor.

Samsun'da yer alan, Türkiye'nin en önemli sulak alanlarının başında gelen, 56 bin hektarlık Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, 13 Nisan 2016'da Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alındı. Daimi listeye alınması yönünde çalışma yürütülen Kızılırmak Deltası için hazırlanan rapor, UNESCO'ya sunuldu. Dışişleri Bakanlığı, dosyadaki bazı eksikler nedeniyle başvuruyu geri çekti. Dosyanın yeniden hazırlanması için Samsun Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde ilgili kurumlarca yeniden çalışma başlatıldı. 359 kuş türünün yaşadığı Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin korunmasına yönelik yapılan çalışmalar artırıldı. Başvurunun kabul edilmesiyle Türkiye'den bu listeye giren ilk doğal miras olacak Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, sadece ülke çapında değil tüm dünyanın tanıdığı bir alan haline gelecek.

'KESİN KORUNACAK HASSAS ALAN' İLAN EDİLDİ

Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, son olarak Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle 'kesin korunacak hassas alan' ilan edilen 21 yerden biri oldu. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, dünyada nesli tükenme tehlikesi altındaki türleri barındırıyor. Alanda, şu ana kadar tespit edilen kuş türlerinden 18'inin nesli tükenme tehdidi altında olduğu, 21'inin ise nesli tehlike altına girmeye yakın türler arasında yer aldığı belirtildi.

ÜST DÜZEY KORUMA STATÜSÜNE KAVUŞACAK

Türkiye'nin en önemli sulak alanlarının başında gelen ve 359 kuş türünün bulunduğu, 56 bin hektarlık Samsun Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin UNESCO Dünya Mirası Daimi Listesi'ne alınması ile delta, yürütülen koruma faaliyetleri açısından en üst düzeyde uluslararası koruma statüsüne kavuşacak. Bu durum, koruma faaliyetlerinin etkinliğini artırırken, deltanın gelecek nesillere aktarılmasına önemli katkı verecek. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nin araç ve yaya girişine de sınırlama getirildi.

TÜRKİYE'DE EN FAZLA KUŞ TÜRÜNÜN GÖRÜLDÜĞÜ ALAN

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırmalar Merkezi görevlisi Doç. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, Kızılırmak Deltası'nın Türkiye'de var olan 486 kuş türünün 359 tanesine ev sahipliği yaptığını belirterek, "Kızılmak Deltası sadece kuş varlığı ve çeşidi açısından önemli değil zengin ekosistemi açısından da çok özel bir alan. Birçok habitatlar iç içe geçmiş durumda burada bulunuyor. O yüzden de çok farklı karakterdeki canlıları orada görebiliyoruz. Kuşlar insanlara çok yakın olduğu için ve insanlarda kuşları çok merak ettiği için daha çok kuşları ile ön planda olan bir delta. Türkiye'de en fazla kuş türünün görüldüğü alan Kızılırmak Deltası. 4 mevsim biz bu kuşları burada görebiliyoruz. Deltanın çok farklı ekolojik özellikleri nedeniyle alanın kuşlar için beslenme, barın ve yumurtlama alanı olduğunu söyleyebiliriz" dedi.

KORUNAN ALANDA SU KUŞU SAYISI ARTIYOR

Bu tür alanların korunmasının çok önemli olduğunu söyleyen Doç. Dr. Yavuz, "Aslında çok yakın bir zamanda yayınlanan makalede de belirttiğimiz üzere yaptığımız bir çalışmada da ortaya çıktı ki korunan alanlardaki su kuşu varlığı ile korunmayan alanlardaki su kuşu varlığı açısından çok büyük farklılıklar var. Korunan alanlarda daha fazla su kuşu olduğunu gördük. Dolayısıyla korumanını su kuşu sayısını doğrudan etkilediğini söyleyebiliriz" diye konuştu.

359 KUŞ TÜRÜ YAŞIYOR

Samsun'da, 359 kuş türünün yaşadığı, 56 bin hektarlık Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin korunması için bölge Temmuz 2018'de araç girişine kapatıldı. 5 bin 174 hektarlık kısmı Yaban Hayatı Geliştirme Alanı olan ve Uluslararası Ramsar Sözleşmesi kapsamında koruma altında bulunan deltada irili ufaklı 20 göl ile büyük bataklık ve sazlık alanlar yer alıyor. Avrupa Kuş Alanları Envanteri'ndeki en önemli 4 kriterden 3'üne sahip olan Kızılırmak Deltası, göç sırasında Karadeniz'i doğrudan aşan kuş türleri için yaşamsal önem taşıyor. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin Dünya Mirası Daimi Listesi'ne alınması ile bölgenin daha etkin korunması amaçlanıyor.