Dünyada benzeri olmayan 'galeri mezar' Mardin'de sergileniyor

Mardin'deki 3 katlı Dara Antik Kenti'nde sergilenen ve dünyada benzerine rastlanmayan ölenlerin 2 katta toplu defnedildiği 1500 yıllık galeri mezar, ziyaretçi akınına uğruyor.

Dara Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı ve Kafkas Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Metin, toplu mezarı diğer antik dönem mezarlarından farklı kılan, insanlara ait kemik parçalarının bir arada bulunması olduğunu söyledi.

Mardin'e 30 kilometre uzaklıkta bulunan Dara Mahallesi’nde yer alan ve tarihte Yukarı Mezopotamya'nın en önemli yerleşim yerlerinden Dara Antik Kenti'nde, 2010 yılında yapılan kazı çalışmalarında dünyada eşi benzer olmayan 1500 yıllık toplu mezar bulundu. Yüzlerce kemik ve kafatasının bulunduğu alanın girişinde Hazreti İsa'ya ve ortodoksluk inancına ait semboller bulunuyor. Yerli ve yabancı turistlerin rahat ve uygun koşullarda ziyaret edebilmesi için girişi cam cephe ile kapatılarak, ziyaretçiler için yürüyüş platformu oluşturulan çift katlı yapıdaki insan kemikleri için çeşitli görüşler ortaya atıldı.

M.S. 6'ncı yüzyılda oluşturulan bu alanın Hristiyanlık inancında yeniden diriliş ayinleri için Romalılar tarafından inşa edilen toplu bir mezarlık alanı olduğu görüşü var. Dara Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı ve Kafkas Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Metin, kemiklerle ilgili olarak en makul görüşlerin, o dönem sandukalarda bulunan kemik parçalarının daha sonra gömü yapılmasıyla birlikte aşağı kısma aktarılması veya 530 yılındaki Pers-Sasani savaşında ölen askerleri buraya toplu olarak gömülmüş olması şeklinde olduğunu söyledi.

DÜNYADA EŞİ BENZERİ OLMAYAN BİR YAPIYA SAHİP

İnsana ait kemiklerin bulunduğu galeri mezarla ilgili görüşlerin bilimsel çalışmalarla desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Metin, "Galeri mezarı olarak adlandırılan yer en çok ziyaretçi çeken alanlardan birisidir. İmparator Anastasyus garnizon kenti olarak buraya karar kıldıktan sonra bu alanlar ilk önce kentin sur duvarları ve kamusal yapıları için taş ocağı olarak kullanılmış. Burada geniş bir alan oluşturulduktan sonraki evrede belli bölümlerde mezar yapıları kullanılmış. Bu mezar yapıları farklı niteliktedir. Arkasolium mezarlar, basit sanduka mezarlar ve en dipte dünyada eşi benzeri olmayan bir galeri mezar yapısına sahip. Bu alan Dara'yı diğer tüm antik kentlerden ayıran galeri mezar olarak adlandırılan yapıdır. Mezarın giriş kısmında Hazreti İsa'nın yani Ortodoks inancına ait çeşitli betimler bulunmaktadır. İç kısımda ise çift katlı bir yapı mevcut. Üst katında çeşitli sanduka tipinde ölü yatakları bulunmaktadır. Bu mezarlarda Hıristiyanlık inancına göre bir dizim yoktur. Yani mezarlarda herhangi bir yön yoktur. Bu mezarı diğer tüm antik dönem mezarlarında farklı kılan yanı en alt kısımda bulunan ve gelişi güzel bir şekilde olan yüzlerce insana ait kemik parçasının bir arada bulunmasıdır. Bununla ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. En makul görüş bu mezarların o dönem sandukalarda bulunan kemik parçalarının daha sonra gömü yapılmasıyla birlikte aşağı kısma aktarılmasıdır veya 530 yılında Pers-Sasani savaşlarında ölen askerlerin buraya toplu olarak gömülmüş olması şeklinde yorumlar var" dedi.

İstanbul'da oturan ve tatil için Mardin'e gelen Fatih Aslan, "İnsanlar eskiden burayı bilmiyordu. Biz de bir arkadaş tavsiyesiyle buraya geldik. İnsanlara buraya gelmelerini tavsiye ediyoruz" diye konuştu.