Senegal'in tarihi el sanatları pazarı: Soumbedioune

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla turizm gelirlerini büyük ölçüde kaybeden Senegal'de, geçimini hediyelik eşya satarak sağlayan esnaf, aylardır turist bekliyor. Kovid-19 salgını tüm dünya ekonomilerini sarssa da turizmden gelir elde eden ülkelerde bu sarsıntının etkisi daha fazla hissedildi.

Geçen yıl 1,7 milyon turist ağırlayan Senegal'de bu yıl sektördeki gelir kaybı Kovid-19 nedeniyle 540 milyon dolara ulaştı.  Ülke ekonomisi için balıkçılıktan sonra ikinci döviz kaynağı olarak bilinen turizm, 100 bin kişiye istihdam sağlıyor. Marttan temmuza kadar tüm dünyaya sınırlarını kapatan Senegal, mütekabiliyet esasına dayanarak hala Avrupa Birliği'nden turist kabul etmiyor. Turizmdeki kayıp en çok otelcilik sektörünü vursa da hediyelik eşya satan küçük esnaf da aylardır neredeyse hiç satış yapamadığını söylüyor.

GELİR TURİSTLERE BAĞLI

AA muhabiri başkent Dakar'da bulunan tarihi Soumbedioune el sanatları pazarında, esnafa Kovid-19 dönemini nasıl geçirdiklerini sordu. İlk kez 1966'da düzenlenen Siyahi Sanatlar Festivali (FESMAN) kapsamında hizmete açılan Soumbedioune, o günden beri ülkelerine Afrika'dan hatıra götürmek isteyen turistlerin uğrak yeri olarak biliniyor.

Yaklaşık 300 dükkanın bulunduğu pazarda, ahşap el sanatlarından Afrika'nın geleneksel kumaşlarına kadar birçok hediyelik eşya alıcı bekliyor. Açıldığı günden bu yana neredeyse yılın her dönemi turist ağırlayan pazar, tarihinin en kötü döneminden geçiyor. Birçok dükkan kepenk kapatırken, açık olanlar ise sadece günü geçirmek için pazara geldiklerini belirtiyor. Hasırdan malzemeler ve geleneksel kumaştan dikilmiş kıyafetler satan 60 yaşındaki Bineta Dnour, 1986'dan bu yana pazarda çalıştığını ancak hiç böyle bir dönem yaşamadığını söyledi.

Dnour, evde kalmamak için pazara geldiğini ancak eve eli boş döndüğünü dile getirerek, "Balık ve meyve sebze pazarları bizim kadar etkilenmedi çünkü yerel halk da oralara gidiyor ama bizim gelirimiz sadece turistlere bağlı. Peki turist gelmezse biz ne yapacağız." dedi.

HİÇBİR ŞEY KAZANMADAN EVE DÖNÜYORUZ

Kendi işlediği ahşap objeler satan Abdalla Sen de 1975'ten beri bu işi yaptığını ve pazara daima çok turist geldiğini kaydetti.  Sen, "Son 7 aydır akşama kadar bomboş oturuyoruz. Turist yok. Yerel halk da buraya gelmiyor. Hiçbir şey kazanmadan da evimize dönüyoruz." diye konuştu.  Ahşap oymacılıkla uğraşan bir diğer satıcı 59 yaşındaki Ibra Sow da 1985'ten bu yana pazarda çalıştığını dile getirdi. Sow, "Turist uğramasa da yine de her gün geliyorum. Eski günlere döneceğimize inanıyorum. Başka da çarem yok çünkü bu iş dışında başka bir şey bilmiyorum." ifadelerini kullandı.

AYDA BAZEN 1,8 DOLAR KAZANIYOR

Başka bir dükkan sahibi 29 yaşındaki Süleyman Fadeh de "Ayda bazen 1000 CFA (1,8 dolar) kazandığımız oluyor ama burası dışında da gidecek yerimiz yok." dedi. Çizdiği resimleri satan 40 yaşındaki Pape Ndiaye da ev kirasını ödeyemediğini hatta tablolarını dükkana getirmek için bazen yol parası bile bulamadığını vurguladı. Pazarın en yaşlılarından 70 yaşındaki Gade Thiam da pazara artık günü geçirmek için geldiklerinin altını çizerek, 7 aydır neredeyse hiç satış yapamamaktan şikayet etti.

Bağımsızlık Meydanı'nda 70'li yıllarda düzenlenen bir hediyelik eşya fuarında çekilmiş gençlik fotoğrafını gösteren Thiam, "O günleri düşününce şu an düştüğümüz duruma hayret ediyorum. Herkesin ailesi çoluğu çocuğu var. Eve elimiz bomboş gidiyoruz." diye konuştu.