Rüyaların gizemli kapıları aralanmaya başladı

Rüyalar, gündelik hayatımızın zorluklarıyla ve anılarımızla başa çıkmamızda bize yardımcı oluyor. Bu herkesçe kabul gören bir tez gibi dursa da bu konu hakkında bilim adamlarının elinde bir kanıt yoktu, bugüne kadar. Yeni bulgular ışığında, rüyalarımız “hack”lenerek hızlı öğrenmenin, hafızayı güçlendirmenin ve duygusal iyileşmenin önü açılabilir.

Swansea Üniversitesi'nden Mark Blagrove ve arkadaşları, günlük hayatta maruz kaldığımız olayların duygusal yoğunluğunun rüyalarımızı ve rüya anındaki beyin dalgalarını etkilediğini tespit ettiler. Ekip, gönüllü yirmi öğrenciye on gün boyunca, gün içerisinde yaşadıkları tüm olayları, başlarına gelen üzücü ya da sevindirici gelişmeleri yoğunluk dereceleriyle birlikte günlüklerine not etmelerini söylediler. Onuncu gün sonunda uykularında izlemeye alınan öğrenciler, rüya gördükleri REM (Rapid Eye Movement) uykusu evresinde uyandırıldı ve şayet rüya görüyorlarsa not etmeleri istendi. Bağlı oldukları EEG cihazıyla da beyin dalgaları takip edildi.

Araştırmacılar, öğrencilerin rüyalarını son on gün içinde yaşadıkları olaylar karşılaştırdı. Teta olarak adlandırılan beyin dalgalarının frekansı normal şartlarda REM uykusunda 4 hertz ile 7 hertz arasında değişiklik gösteriyor. Blagrove’un ekibi, teta dalgalarının yoğunluğunun gün içerisinde yaşanan olay sayısına bağlı olarak arttığını tespit etmiş. 

Araştırmacılar ayrıca, yaşanan olayların duygu yoğunluğu ne kadar yüksekse rüyada yer almasının o denli olası olduğunu görmüşler. Bilim adamları bu bulguları, “yaşanan duygu yoğunluğu ne kadar çoksa, beyin o denli çok rüya görerek bu yoğunlukla başa çıkmaya çalışıyor” şeklinde yorumluyor. Montreal Rüya ve Kâbus Laboratuvarı’ndan Tore Nielsen sonuçları orijinal olarak nitelerken, bu çalışmayla etkili ve noninvazif yöntemlerle rüya mekanizmasını ve fonksiyonlarını anlayabileceğimizi söylüyor.

Beyin dalgalarını manipüle etmek

Eğer rüyalarımız, gündelik olayların duygusal etkisini yatıştırmak için bir tür gecelik terapi gibi davranıyorsa, bu süreci iyileştirmek için uyumakta olan beynimizi manipüle edebiliriz. Belgrove, “Daha uzun REM uykusuna ve bu esnada daha yoğun teta dalgasına sahip kişilerin anılarını daha iyi pekiştirebildiğini biliyoruz. Şayet teta dalgalarını yapay olarak arttırabilirsek, daha uyanık rüya deneyimleriyle öğrenmemizi hızlandırabiliriz.” diyor.

Bu tezi denemek isteyen Belgrove ve ekibi, ses dalgalarıyla teta dalga boylarını etkilemeyi ve sonuçlarını gözlemlemeyi hedefliyor. Bu deney, rüya görmenin etkinliğini artırabilir hatta kendi hayallerimizi manipüle etmemize izin verebilir. Travmatik olaylara maruz kalmış kişiler için de yeni bir tedavi yöntemi olabilir. Nielsen, uykudaki teta dalgalarını artıran tekniklerin, hafızamızı güçlendirmeye de katkı sağlayabileceğini belirtiyor.