ABD ve Çin uzayda faciadan döndü! Sadece 200 metre kalmıştı!

• Uzaydaki uydular, günlük hayatı kolaylaştıran birçok hizmetin temelini oluştururken, yaşanan son olay potansiyel bir uzay faciasını gözler önüne serdi.
• Elon Musk'ın şirketi SpaceX'e ait Starlink uyduları ile Çinli rakip CAS Space'in uydularının çarpışmasına sadece 200 metre kaldı.
• Uzmanlar, olası bir çarpışmada ortaya çıkacak enkazın, yeni kazalara yol açabileceği konusunda uyarıyor.

SpaceX, kendi uydularının başka bir uzay uydusuyla kıl payı çarpışmaktan kurtulduğunu bildirdi. Şirketten yapılan açıklamaya göre, Starlink uyduları, geçen hafta fırlatılan dokuz CAS Space uydusuna yörüngede yalnızca 200 metre mesafeye kadar yaklaştı.

Bu gelişme, SpaceX'in Starlink mühendisliğinden sorumlu başkan yardımcısı Michael Nicholls'un, uydu işletmecileri arasındaki koordinasyon eksikliğinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirmesinin ardından kamuoyuna yansıdı.

Nicholls, işletmecilerin yörünge verilerini paylaşmadığında uzayda tehlikeli derecede yakın geçişlerin yaşanabileceğini ifade etti.

Günlük yaşamda akıllı telefon GPS'i, hava tahmini ve finansal sistemler gibi birçok hizmete destek veren uydular, hayatî bir işlev görüyor. Dünya yörüngesinin her geçen gün daha kalabalık bir hale gelmesi, bu tür olayların daha iyi bir uydu yönetimi gerekliliğini ortaya koyuyor.

ABD merkezli kar amacı gütmeyen Space Foundation'ın verilerine göre, 2023 yılında yaklaşık 2.800 uydunun fırlatılmasıyla bir rekor kırıldı. SpaceX, Starlink programı aracılığıyla bu fırlatmaların önemli bir bölümünü gerçekleştirdi. Dünya Ekonomik Forumu'nun 2024 raporuna göre, alçak Dünya yörüngesindeki uydu sayısının önümüzdeki on yıl içinde yüzde 190 artması bekleniyor.

CAS SPACE'TEN YANIT GELDİ

CAS Space, yaşanan olaya Nicholls'a yanıt vererek, sorumluluğu reddetti ve aynı zamanda daha sıkı işbirliği çağrısı yaptı. Şirketin X platformundaki paylaşımında, "Tüm CAS Space fırlatmaları, bilinen uydular ve enkazla çarpışmaları önlemek için yer tabanlı uzay farkındalık sistemi kullanılarak fırlatma pencerelerini seçer. Bu zorunlu bir prosedürdür" ifadeleri yer aldı.

CAS Space, açıklamasının devamında şunları belirtti: "Doğrulanırsa, bu olay faydalı yük ayrımından neredeyse 48 saat sonra gerçekleşti; o zamana kadar fırlatma görevi çoktan tamamlanmıştı. CAS Space, ilerlemek için uydu işletmecileriyle koordinasyon sağlayacak. Bu, iki Yeni Uzay ekosistemi arasındaki işbirliklerinin yeniden tesis edilmesini gerektiriyor."

UZAYDA ENKAZ UYARISI

Uzmanlar, uzay araçları arasında meydana gelebilecek bir çarpışmanın, yörüngeye tehlikeli parçalar saçan büyük miktarda enkaz yaratabileceği konusunda uyarıyor. Bu uzay çöpü, daha fazla çarpışma riskini artırıyor ve hem mevcut uydular hem de gelecekteki uzay görevleri için tehdit oluşturuyor.

Uzmanlar ayrıca, NASA'dan bir bilim insanı tarafından ortaya atılan "Kessler Sendromu" olasılığına da dikkat çekiyor.

Bu senaryoya göre, uzay enkazı kritik bir seviyeye ulaştığında, çarpışmalar zincirleme bir reaksiyonu tetikleyerek daha fazla enkaz yaratır ve yörüngenin bazı bölgelerini kullanılamaz hale getirebilir.