IP TV'yle ilgili bilmeniz gerekenler

Dördüncükuvvetmedya Editörü Ertuğrul Acar'ın yazısı:

TELEVİZYON YÖNETİCİLERİ IP TV'YE HAZIR MI?

Son birkaç yıldır Türkiye'de, televizyon yayın teknolojisini kökten değiştiricek hazırlıklar ve  çalışmalar yapılıyor. Türk Telekom başta olmak üzere teknoloji şirketleri rakiplerinden geri kalmamak, internet altyapısının sunduğu yeni imkanları değerlendirmek adına büyük yatırımlar yapmaya başladı. RTÜK başta olmak üzere yayıncılıkla ilgili resmi kurumlar da çalışmalarında son aşamaye geldi.. Peki ya televizyonlar...

Konuyu daha iyi kavrayabilmek için IP TV'yle ilgili temel bilgilere göz atmak gerekiyor...

IP TV NEDİR?

IP TV, televizyon yayınlarının kablo TV, uydu veya havadan hedef kitleye iletimi yerine internet geniş bant altyapısı kullanılarak gerçekleştirilen yayın sistemidir.

Yayıncılar açısından bakıldığında IP TV, bir TV ekranı vasıtasıyla sayısal televizyon kanallarını  evdeki kullanıcıya dağıtmak için yeni bir platformdur. Bazı durumlarda mevcut uydu kablo ve karasal sistemler ile etkin bir rekabetçi olma potansiyeline rağmen IP TV bu tür sistemler için bir tamamlayıcı platform olarak görülmektedir.

IP TV’DE İÇERİK NASIL OLACAK?

Son yıllarda Internet üzerinden eriştiğimiz içerikler normal TV alışkanlığının değişmesine sebep olmuş ve izleyicilerin aktif duruma geçmesini sağladı. Internet çağı insanı eski tarz yayıncılığı terk ederek yeni alışkanlıklar edinmeye  başladı.

IPTV’nin bu yeni TV dünyasında nasıl konumlanacağına ve nasıl fırsatlar oluşturacağına yakından bakmak gerekiyor. IPTV’nin gerçek anlamda diğer yayıncılık yöntemlerine alternatif olabilmesi için gerekli olan en önemli araçlardan birisi de “içerik”tir. İçerik, IPTV’nin temelidir.

IP TV ile içerik sağlayıcılar, yayıncılar, yapımcılar ve reklâmcılar için doğrudan geri besleme de mümkün olacaktır. İzleyicilerin beğeni ve taleplerini tahmin ederek değil, doğrudan ölçerek anlayabilmek yayıncılık alanında devrimsel bir değişim ve gelişimin önünü açabilecektir.

IP TV KULLANICIYA NE GİBİ TEKNOLOJİK İMKANLAR SUNACAK?  

* Birçok içerik özelliklerine göre yapılandırılabilen sınırsız kanal kapasitesi sunabilmesi…
* Yüksek Görüntü kalitesi (HD) ve yüksek çözünürlüklü görüntülerin iletimi için en uygun alternatiflerden bir tanesinin IPTV olması…
* Arşivdeki binlerce seçenek arasında istediğiniz film, dizi, belgesel ya da müzik yayını seçimi…
* Yayını kontrol etme (Durdurma – ileri geri sarma)
* İstenilen içeriği kayıt edebilme (Aynı anda birden çok yayın kaydedebilme)
* Geçmişe yönelik programların izlenebilmesi
* Yayının kapsama alanı içerisinde özel içerik sağlanabilmesi ve bölgesel olarak özelleştirilebilmesi
* Anında alışveriş, oyun gibi internette kullanılan interaktif fonksiyonların kullanılması
* Ses, e posta gibi etkileşimli hizmetlerin bir arada sunulabilmesi
* Şebeke tabanlı kişisel görüntü kaydı özelliği sağlayabilmesi
* Taşınabilirlik özelliğinin olması

IP TV VE ITV ARASINDAKİ  FARKLAR?

İnternet üzerinden yapılan televizyon yayınlarıyla IP TV genellikle birbirine karıştırılır. Oysa ikisi tamamen birbirinden farklı kanallardır. Hem teknolojik altyapı hem de sunduğu imkanlar bakımından…

IP TV, en basit şekliyle televizyon yayınlarının geleneksel şekilde kablo TV, uydu veya havadan hedef kitleye iletimi yerine internet teknolojileri kullanılarak genişbant altyapısı üzerinden gerçekleştirilen yayın sistemidir. Yayın özel yönetilen bir ağ üzerinden yapılır ve servis kalitesi garanti edilir.

IP TV’de yayın almak için Set Top Box adı verilen cihazın bulunması şarttır. Yayın internet bağlantısından değil, aynı kablodan ancak farklı bir arabirimden akıtılır. IP TV standardından HD yayınlar rahatlıkla yapılabilmektedir.

İnternet TV’de hizmet kalitesi pek önemli değildir. Olan en iyi görüntü beklentisi vardır.  İnternet TV’den yayın almak için internet bağlantısının olması gerekmektedir. İnternete açık bir server üzerinden görüntü aktarılır ve kalite serverın ve internet bağlantısının bağlantı kalitesiyle birebir ilişkilidir.

DÜNYADA IP TV...

IPTV mantığıyla çalışan ilk yayın 1994 tarihinde ABC (American Broadcasting Company) tarafından Cu-SeeMe adlı video konferans yazılımı yardımıyla yapıldı. İlk önemli yatırım ise İngiltere'de hizmet veren Kingston Communications firması tarafından yapılmış ve 1999 yılında ADSL altyapısı kullanılarak IP TV teknolojisi ile hizmet verilmiştir. Bu süreçte ABD'nin en büyük telekomünikasyon sağlayıcısı olan AT&T'nin IPTV üzerindeki ilgisi yoğunlaşmış ve 2006 yılında genişbant internet altyapısı kullanarak 11 kentte 300'ün üzerinde kanalla hizmet vermeye başlamış...

2007 yılında dünyada 13.5 milyon olan IPTV aboneliklerinin 2011 yılına kadar yıllık yüzde 40′lık bir artışla 72.6 milyon kullanıcıya ulaşması öngörülen IPTV pazarında, en aktif ve en büyük bölge Kuzey Avrupadır. IPTV konusunda en yaygın müşteri kitlesine ulaşmış ülke ise Fransa’dır.

Fransa, çoğu Avrupa ülkesinde olduğu gibi uydu yayıncılığını uzun yıllardır yapmaktadır, ancak büyük şehirler ve özellikle Paris için büyük bir sorun vardır: Bu bölgelerde şehirlerin tarihi dokusunu bozmamak için belediyeler çatılara çanak anten kurulmasına izin vermemektedirler, dolayısıyla buralara kaliteli sayısal TV yayınlarını ulaştırmak için iki alternatif bulunmaktadır: Kablo TV ve IPTV…

TÜRKİYE'DE IP TV ÇALIŞMALARI NE DURUMDA?

Türkiye’de Türk Telekom IP TV teknolojisiyle yakından ilgileniyor ve şu anda elinde IP TV konusuna en büyük yatırımı yapan kuruluş olarak göze çarpıyor.

Türkiye’nin en büyük internet altyapısını sahip Türk Telekom’un bir kuruluşu olan TTNET bünyesinde IP TV Koordinatörlüğü kurulmuş durumda. Ayrıca Türk Telekom IP TV testlerini yaklaşık 1 yıldır sürdürüyor ve televizyon kuruluşlarıyla görüşüyor… Halihazırda 100’e yakın kanalla test yayınlarını sürdürüyor…

IP TV dünyada her ne kadar 2000’li yılların başında gelişmeye başlasa da Türkiye’de özellikle 2007 yılından sonra bu alanda girişimlerin olduğunu görmekteyiz. IP TV’yle ilgili 2007 yılından beri çalışmalar yapılmakta, yatırımlar planlanmakta ve  konferanslar düzenlenmektedir.

TTNet IP TV projesi kapsamında test yayınlarına ise 2009 yılının mart ayında başladı ve hala devam ediyor...

Türkiye'de IPTV ile ilgilenen diğer şirketlerin durumu ise şu şekilde…

Doğan Grubu’nun internet şirketi Smile ADSL, şirketin ilgilendiği alanlardan birinin de genişbant internet altyapısı olduğunu açıkladı. Ayrıca D-Smart adlı Digital Platforma da sahip olan Doğan Grubu IP TV’yi yakından takip ediyor…

Medyada önemli bir ağırlığı  olan Çukurova Grubu’nun da IP TV konusunda önemli yatırımcılardan biri olacağını söyleyebiliriz. Hem medya alanında hem teknoloji alanında yatırımları olan grup Superonline aracılığıyla altyapı çalışmalarını 2007 yılından beri sürdürüyor.  Ayrıca Türkiye’nin en büyük digital platformu olan Digitürk, Lig TV maçlarını internet üzerinden izleyiciye ulaştırıyor…

Şu anda 2.5 milyon abonesi olan Digitürk’ün dağıtımı şu anda sadece uydu cihazları aracığıyla… Ancak IP TV’nin uydu alıcısından daha fazla imkan tanıması Digitürk gibi digital kanalların IP TV’nin bütün imkanlarından sonuna kadar yararlanacağının göstergesi…

IP TV’NİN GELECEĞİ NASIL OLACAK?

IPTV yayınının kullanıcıya ulaşabilmesi için gerekli bant genişliğini sağlayan DSL aboneleri arttıkça, IP TV uygulamaları da paralel olarak yaygınlaşıyor. 2007 yılında dünyada 13.5 milyon olan IPTV aboneliklerinin 2011 yılına kadar yıllık yüzde 40′lık bir artışla 72.6 milyon kullanıcıya ulaşması öngörülen IPTV pazarında, en aktif ve en büyük bölge Kuzey Avrupa. IPTV konusunda en yaygın müşteri kitlesine ulaşmış ülke ise Fransa’dır.

Geleneksel TV yayınlarının aksine IP TV teknolojisi istenilen programın istenildiği zaman izlenmesini mümkün kılmakta, bu da günümüzün yoğun iş ve yaşam temposu içerisinde kullanıcıların planlarını TV yayınlarının akışına göre değil kendi programlarına göre yapmalarına imkân tanımaktadır. Talebe bağlı görüntü (Video on Demand) gittikçe popüler bir kavram haline gelmekte ve IP TV teknolojisi de bu hizmet için en iyi altyapıyı sunmaktadır.

Rakamlarla IP TV Beklentileri şöyle:

- IP TV abone sayısı dünya genelinde 2009 yılı sonu itibariyle  68 milyon civarındadır...

- Hizmet gelirlerinin 2009 yılı sonunda 4 milyar Amerikan dolarına ulaştığı belirtilmektedir.

- IP TV teçhizat satışı, 2005 yılında 370 milyon Amerikan Doları, 2009 yılında 6.8 milyar Amerikan doları olarak gerçekleşmiştir.

TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ BOŞ DURMUYOR...

Televizyon teknolojilerindeki yenilikler son yıllarda büyük bir ivme kazandı. Özellikle LCD TV satışlarındaki patlama kullanıcıların kaliteli görüntüye önem verdiğinin en önemli göstergesi... Analog yayınların yetersizliği, Uydu yayınlarının kaliteli görüntü iletimini sınırlı tutması, olumsuz hava koşullarında yayınların kesilmesi, HD yayınların izlemenin yüksek maliyeti, kablolu TV'nin imkanlarının sınırlı olması IP TV'yi diğer iletim kanallarının önüne geçirecek unsunlar olarak dikkat çekiyor..

YASAL ALTYAPI BİTMEK ÜZERE...

Başta RTÜK ve BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) IP TV'nin yasal altyapısını oluşturmak için yaklaşık 1 yıldır çalışmaktaydı. Artık  son aşamaya geldi ve RTÜK'ün hazırladığı yeni kanun taslağı Bakanlar Kurulu'na sunuldu. Maliye Bakanlığı'nın da IP TV yayınlarıyla ilgili nasıl bir vergilendirme prosedürü izleyeceği netleşmeye başladı... Yakın bir gelecekte bütün ayrıntılar kamuoyuna yansımış olacak...

IP TV TELEVİZYON YÖNETİCİLERİNİN KABUSU OLABİLİR...

Dünyada gittikçe yaygınlaşan IP TV'yle ilgili özellikle teknoloji şirketleri büyük yatırımlar yapıyor. Sektörün önemli oyuncuları yatırım planlarını IP TV merkezli yaparken, sektörün önemli yatırımcıları bir araya gelerek IP TV Derneği adı altında kurumsal bir yapı oluşturmuş durumda...

Ancak televizyon kanallarının yöneticilerinin IP TV'yle ilgili yapılan çalışmalara 'İlgi gösteriyor' diyemeyiz...   Çoğu yöneticinin IP TV'nin ne anlama geldiğini  bilip bilmedikleri bir sır... Bu konuyla ilgili ne bir çalışmaya katıldıklarını ne de bir açıklama yaptıkları duyulmuş değil...

"Altyapı hazırlansın ondan sonra bakarız" düşüncesi önümüzdeki dönemde televizyon yöneticilerinin en büyük mesleki kabusu olabilir...

İşi Türk Telekom'a havale ederek işin içinden sıyrılamazlar...

Ertuğrul Acar / DKM