Ahmet Anapalı
Ahmet Anapalı
HABER7 YAZARI

Hükümdara Bile Dik Duran Bir İlim Adamı; Molla Gürani

GİRİŞ 11.11.2017 GÜNCELLEME 13.11.2017 YAZARLAR

Fatih Devri denildiğinde ilk akla gelen isimlerden biri de şüphesiz hocası Molla Gürani'dir.

 Akşemseddin hemen akla geliyor olsa dahi, Fatih'in şehzadeliğindeki asıl hocası Molla Gürani olmuştur. Akşemseddin'in Fatih ile tanışması ikinci saltanatında ancak 1451'den sonra olduğu bilinmektedir.

Molla Gürani, aslen Irak Kürtlerinden olmakla beraber ilim tahsil etmek için önce Bağdat daha sonra da Mısır'a gitmiş ve uzun süre Mısır'da islami ilimler özellikle de hadis konusunda tahsil görmüştür. Molla Yegan'ın Mısır'a gitmesi sırasında kendisini tanımış bilgisine hayran olmuş ve Edirne'ye 2. Murad'ın yanına gelmeye ikna etmiştir.

2. Murad da, Molla Gürani'nin bilgisine hayran olunca ona bir ricada bulundu. Molla Gürani Şafi mezhebinden idi. Hanefi mezhebini kabul etmesini rica etti. Zira İslami ilimlerde böylesi bilgili olan bir kişiyi her daim yanında bulundurmak istedi. Hanedanın takip ettiği mezhepte Sünni- Hanefi mezhebi olduğu için muhtemelen böyle bir teklifte bulunmuş olmalıdır.

Molla Gürani'nin Fatih ile tanışması ise, o daha Edirne'de ve sancağa çıkmadığı süre içerisinde gerçekleşti. Şehzade Mehmed'in okumaya başlama yaşı gelmiş olmasına rağmen dersler aksatıyor tembellik yapıyordu. 2. Murad'a yakın olan ulema Molla Gürani'yi hocası olması için tavsiye ettiler.

Zira Molla Gürani, uzun boylu heybetli ve sert tabiatlı bir kişi olmakla beraber taviz vermez birisi olarak kendisini tanıtmıştı. 2. Murad da Molla Gürani'nin Şehzade Mehmed'e ders vermesine ikna oldu. Ancak Molla Gürani de 2. Murad'da eğer şehzade sözünü dinlemezse onu dövmek için izin istedi. 2. Murad da Molla Gürani'ye eti senin kemiği benim deyip her türlü tasarruf için izin verdi.

Şehzade Mehmed, Molla Gürani'yi elinde sopa ile görünce onunla ne yapacaksın diye sordu. Molla Gürani'de eğer dersi iyi dinlemezse Şehzade dahi olsa kendisini döveceğini söyledi. Şehzade Mehmed bunu duyunca güldü. Bu, Şehzade Mehmed'in Molla Gürani'nin karşısında son gülüşü oldu. Zira Molla Gürani bunun üzerine elindeki sopa ile şehzade Mehmed'i öyle bir dövdü ki; Mehmed o günden sonra bir daha dersleri aksatmadı.

Şehzade Mehmed, 1451'de ikinci defa padişah olunca ölümü 1481'e kadar hocası Molla Gürani ile inişli çıkışlı ilişkileri oldu. Molla Gürani, Fatih'in en zor zamanlar geçirdiği İstanbul'un fethi arifesinde ve yıllarında en büyük desteği verdi. Çoğunlukta olan ulema, Şehrin fethine sıcak bakmamasına rağmen Molla Gürani, şehrin fethedilmesi için manevi olarak her türlü desteği verdi.  

Molla Gürani ve Fatih'in arası Karamani Mehmed Paşa'nın vezir olması ile açıldı ve veziriazam olduğu 1477 tarihinden sonra bu ilişki artık kopma noktasına geldi. Çünkü, Nişancı olan Karamani Mehmed Paşa ile Fatih Sultan Mehmed bu tarihten itibaren meşhur Kanunnameyi hazırlamaya başladılar.

Karamani Mehmed Paşa, zaten vezirliği döneminde Fatih'e verdiği tavsiyeler ile vakıf ve mülkleri devlet hazinesine geçirtmiş ve bu şekilde savaşları finanse etmişti. Şimdi de Kanunname hazırlanıyordu ve bu da daha çok Nişancının uzmanlık alanı olan örfi hukuka dayalı idi. Buna rağmen Kazasker olan Molla Gürani, muhtemelen önce vakıf ve mülkleri devlet hazinesine aktarmadan dolayı tepki göstermiş ve hazırlanacak olan Kanunname de örfi ve şer’i lik ön planda olsun istemişti.

Fatih ve Karamani Mehmed Paşa, bir plan yaptılar ve Molla Gürani'yi saraydan uzaklaştırdılar. Fatih, Molla Gürani'ye Bursa'daki vakıfların bozulduğunu ve düzeltilmesi gerek olduğunu söyledi. Molla Gürani, Bursa'daki vakıfları düzeltebileceğini söyledi. Fatih'i beklediği cevapta bu idi. Bunun üzerine Fatih, Molla Gürani'yi Bursa'ya gönderdi ve işlerin uzun süreceği bahanesi ile onu Bursa kadısı yaptı.

Daha sonra ikinci aşamaya geçtiler. Fatih, Molla Gürani'nin yapmayacağını bile bile ona vakıflarla ilgili İslam’a ters bir ferman gönderdi. Molla Gürani, bu fermanı okuyunca son derece öfkelendi. Fermanı yırttı ve ulağı da çok fena dövdü. Bu durum Fatih ve Karamani Mehmed Paşa'nın olmasını istediği bir durum idi. Zira bundan sonra Fatih ve Molla Gürani'nin arası eskisi gibi olmadı ve sarayda da Molla Gürani'nin nüfuzu kırılmış oldu.

İşte bu efsane ve sultana bile dik olan güzel insan Molla Gürani’nin mezarı nerede biliyor musunuz; Fatih Fındıkzade otobüs durağının yanındaki bir tepede ve sizleri bekliyor.

            

YORUMLAR 4
  • Ozzy 5 yıl önce Şikayet Et
    Aksaraya giden herkes önünden geçiyor mübarek'in. Selam vermeden geçmemek lazım.
    Cevapla
  • AlaattinTutkun 6 yıl önce Şikayet Et
    tarihi galipler yazar.
    Cevapla
  • Mehmet Yerli 6 yıl önce Şikayet Et
    EyvAllah, öğrendikçe kahroluyoruz, öğrenmesek mi?
    Cevapla
  • ozkayalar 6 yıl önce Şikayet Et
    sagolasın. geçmişimizi aydınlatıyorsun.geçmişi olmıyanın gelecegide olmaz.
    Cevapla