Geçen hafta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Trump’ın sürpriz bir telefon görüşmesi gerçekleşti.

Konuşmanın içeriği, kim tarafından istendiği ve daha bir sürü şey gündeme gelmedi bile. Tüm basın organları dolayısı ile halk bu konuşmanın özü yerine odada teferruat gibi duran bir detaya takıldı kaldı;

Çanakkale Fatihi 57. Piyade Alayı Sancağı.

Hemen hemen tüm basın organlarında, haber sitelerinde bu sancaktan ilham alarak şunlar yazıldı, söylendi;

“Aslında reis, Trump ile yaptığı bu telefon görüşmesi esnasında pencere kenarına Çanakkale Cephesinde düşmana yol vermemek için en tepedeki komutanından en alttaki askerine kadar tüm fertlerinin şehit olduğu 57. Piyade “Şehitler” Alayı sancağını koyarak, başta Abd olmak üzere tüm dünyaya şu mesajı verdi;

Nasıl ki atalarımız son birliğine, son neferine, son damla kanına kadar mücadele ederek düşmana aman ve geçit vermediyse biz de onlar gibi son an ve son damla kana kadar mücadele edeceğiz”

Şimdi bu mesaj ana hatları itibari ile çok güzel ve duygularımıza hitap edecek kadar özel. Ama, ortada bir problem var. hem de kocaman bir problem;

57: Alay Çanakkale’de yok olmadı ve 57. Alay’ın tüm askerleri şehit olmadı. Efendim hikayeyi kısaca anlatayım;

57. Alay, Çanakkale Savaşı’nın başlangıcı olan Anzak Çıkarmasını durdurmak için 15 Nisan 1915 sabahı harekete geçen efsaneleşmiş bir alaydır.

19. Piyade Tümenine bağlı üç alaydan biri olan 57. Alay, 1 Şubat 1915’de Tekirdağ’ın Yarkışla mevkiinde kurulmuştur. Bu şanlı birliğin kahraman kumandanı Yarbay Hüseyin Avni Bey’dir.

57. Alay, 23 Şubat 1915’te Çanakkale’ye doğru yola çıkmış ve 25 Şubat 1915’te Eceabat’a gelmiştir. 19. Piyade Tümeni’nin bağlı olduğu 5. Ordu Komutanlığı'nın Enver Paşa tarafından kurulmasının ardından 57. Alay, yedek kuvvet olarak 26 Mart 1915’te Bigali Köyü’ne geçti.

Bu tarihten 24 Nisan 1915 tarihine kadar 57. Alay, Yarbay Mustafa Kemal ve Binbaşı Hüseyin Avni Bey tarafından Bigalı Köyü’nde sürekli eğitime tabi tutuldu.

57. Alay, Bigalı Köyü’ndeki eğitim ve tatbikatlarını sürdürdüğü sırada 5. Ordu tarafından yeri değiştirilmek istendi fakat düşman kuvvetlere çıkartmaların yapılacağı noktaya en yakın yerlerden biri olmasından dolayı Mustafa Kemal, 57. Alayın Bigalı Köyü’nde kalmasında ısrarcı oldu ve bunda da başarı sağladı. Böylece 57. Alay, Bigalı Köyü’nde kalmıştır.

25 Nisan 1915 Pazar sabahı, Mustafa Kemal, kendisine herhangi bir emir gelmiş olmamasına rağmen düşman çıkartmasını haber alır almaz kişisel inisiyatifiyle Conkbayırı’na doğru hareket etti. Conkbayırı’na hareket eden 3 taburu ve bir dağ bataryasını oluşturan yaklaşık 3000 subay ve askeriyle 57. Alay, bizzat Mustafa Kemal’in yönetiminde kendisinden çok daha büyük bir düşman gücüne karşı saldırıya geçmiştir.

57. Alay, çatışmalarda mevcudunun üçte ikisini kaybetmiş, savaşın ortasında takviye edilmiştir. 13 Ağustos 1915'te 57. Alay komutanı olan Hüseyin Avni Bey, karargâha düşen bir top mermisiyle şehitlik mertebesine ulaşmıştır.

Hüseyin Avni Bey’in yerine atanan Binbaşı Hayri Bey, alayı Keşan bölgesinde konuşlandırmış ve alay, eksikleri giderildikten sonra 19. Tümenle birlikte 15. Kolordu bünyesinde Galiçya Cephesi’ne gönderilmiştir.

57. Alay, Galiçya Cephesi’nde büyük yararlılıklar göstermiş, alayın mevcudunun çok

büyük bir kısmı buradaki çatışmalarda kaybedilmiştir. Mevcudu çok azalan ve sadece 1100

kişi kalan 57. Alay, cephe gerisine alınarak eksikleri giderildikten sayıca arttırıldıktan sonra yeniden cepheye alınmıştır fakat Rusya’da patlak veren Bolşevik Devrimi’nin ardından Galiçya Cephesi’ndeki savaş sona ermiştir. 15. Kolordu ise bu sefer Sina ve Filistin Cephesi’ne yollanmıştır.

57.  Alay burada da çok faydalı olmasına rağmen İngilizler tarafından çembere alındığı için mevcudu iki gün içerisinde sadece 260’a düşmüştür. Megiddo Muharebesi sırasında ise 57. Alayın kalan mevcut esir edilmiştir.  

Bu kahramanların anısına o günden beri Türk ordusunda 57. Alay bulunmamaktadır. 57. Alay, dünya üzerinde en çok madalya sahibi olan alay olduğu için dünyanın en kahraman alayı olarak nitelendirilmektedir.

Yani Çanakkele Savaşı’nda tamamının şehit olduğu zannedilen 57. Alay, Çanakkale’nin ardından Galiçya’ya sonra da Sina ve Filistin Cephesine gönderilmiştir.