Yüksek Seçim Kurulu, Sandık Kurulları'nda görev alanların türbanlı olamayacağı kararını verdi.
Bu karara göre, örneğin, CHP'ye üye olan çarşaflı veya türbanlı bir hanım, Sandık Kurulu'nda görev yapamayacak.
Yüksek Seçim Kurulu'na göre, türbanlı biri siyasi partilere üye olabilir ama Sandık Kurulu'nda görev yapamaz, bu hakkını kullanamaz.

Niçin?

Anlaşıldığı kadarıyla Yüksek Seçim Kurulu, Sandık Kurulu'nu 'Kamusal Alan' olarak tarif ediyor.
Bir anlamda, Sandık Kurulu üyelerini kendi uzantısı olarak düşünüyor.
Dolayısıyla 'Kılık Kıyafet Yönetmeliği'nin orada da uygulanmasını talep ediyor.

Neresinden baksanız, sorunlu bir akıl yürütme biçimi.
Çünkü Siyasi Parti temsilcileri, sandıklar başında, bir günlüğüne bile olsa, 'Devletin Memuru' sıfatıyla bulunmuyor.
Bilakis, tarafsız bir 'devlet memuru' niteliğiyle değil; taraflı bir 'parti temsilcisi' olarak bulunuyor.
Bu akıl yürütmeye göre, yani eğer Sandık Temsilcileri o sandıkların başında, Kamusal Alan'ın birer memuru, birer devlet görevlisi gibi bulunacaksa, partilerinin çıkarlarını savunmaları da problemli oluyor.

Çünkü devlet adına görev yapan biri, bir partinin çıkarlarını kollamakla memur olamaz, aynı zamanda.
Demek ki, Sandık Temsilcileri, o sandıkların başında 'devletin memuru' olarak değil, seçimin işleyişine müşahade eden 'siyasal temsilciler' olarak bulunuyor.

Meseleye burasından baktığımız zaman, 'Kılık Kıyafet Yönetmeliği'ne uyması gerekenlerin kesinlikle Yüksek Seçim Kurulu memurları olduğu, ancak sandık müşahitlerinin memurların tabi olduğu yasaya uydurulmaya çalışılmasında bir teorik sorun bulunduğunu görüyoruz.

Soruyu şöyle de sorabiliriz:
Diyelim ki, Başbakan'ın veya Cumhurbaşkanı'nın hanımı 'Sandık Müşahidi' olmaya karar verdi.
Onlardan ne talep edeceksiniz?
Başlarını açmalarını mı? Yoksa peruk takmalarını mı?

Sanırım sorun, Kamusal Alan tarifinin iyi yapılmamasından kaynaklanıyor.
Pek çok insan Kamusal Alan'ı 'resmi daire' veya 'resmi iş' olarak algılıyor.
Örneğin bir devlet dairesine giren herkesin kılık kıyafet yönetmeliğine uyması...
Veya resmi bir işi takip eden herkesin memurlar gibi giyinmesi bekleniyor.

Ancak...
Soruyu şöyle sormamız gerekir:
Örneğin bir mahkemedeki sanık, tanık veya müşteki 'Kamusal Alan'da mıdır?

Onun da, örneğin katibin uymak zorunda olduğu Kılık Kıyafet kurallarına uymak zorunluluğu var mıdır?
Sanıyorum yoktur ve bu örnek bize 'Kamusal Alan'ın coğrafi bir alan olmadığını, bir zihinsel kurgu olduğunu ve devlet hizmetinde bulunanları bu alan kapsamında varsaydığımızı gösteriyor.

Dolayısıyla...
Yüksek Seçim Kurulu'nun Sandık Müşahitleri'ne ilişkin kararının çok tartışmalı bir karar olacağı kesindir.
Orada yalnızca Yüksek Seçim Kurulu memurlarının 'Kamusal Alan'da bulunduğu öne sürülebilir.
Tesettürlü hanımlara, 'oy verebilirsin ama, verdiğin oyun doğru sayılıp sayılmadığına müşahade edemezsin,' mi diyeceğiz?

Atılgan Bayar - Akşam
atilgan.bayar@aksam.com.tr