Daha önce çok yazıldı, söylendi, ama zararı yok biz de söyleyelim. Cumhuriyet tek başına hiçbir şey ifade etmez. Bugün yönetim biçimi Cumhuriyet olan sayısız ülke var. Örnek mi istiyorsun? Hemen yanıbaşımızdaki İran… Az yukarıdaki Azerbaycan. Biraz uzağa git, Çin. Peki bu ülkelerde demokrasi var mı? Yok. Çünkü tek parti ya da zümre ülkeyi istediği gibi yönetiyor. Halka bir şey sorma gereği duymuyor.

Ama Avrupa’nın birçok yerinde yönetim biçimi krallık olan çok ülke var. İngiltere, Danimarka, İsveç. Listeyi böyle uzatabiliriz. Peki bu ülkelerde demokrasi var mı? Hem de nasıl.

Tezat gibi görünen bu iki örnekten yola çıkarsak Cumhuriyet’in tek başına bir şey ifade etmeği ortada. Eğer demokrasi yoksa ülkenizin hiçbir önemi olmaz ve gelişme de olmaz. Bizde her şeyi Cumhuriyet’e bağlayan, iyi olan her şeyin Cumhuriyet’le başladığını iddia edenler var. Yanılıyorlar.

Demokrasi olmadan Cumhuriyet hiçbir işe yaramıyor. Öyle olsa İran çok kalkınmış bir ülke olurdu. Bizde 1930’lar böyleydi. Tek parti iktidarı ülkeyi kafasına göre idare ediyordu. Ama bu ülkeye tek bir çivi çakmadıkları için, ekonomi berbat olduğu için, halkın hiçbir sorununu çözmedikleri için çok partili hayata geçince perişan oldular. Sonra da bütün kabahati halka yüklediler.

Bugünlerde Tunus ve Mısır’da meydana gelen olayları bu gözle incelemek gerekir. Tunus bir cumhuriyet ve iktidarda olan Zeynel Abidin bin Ali laik bir kişiydi. Laikliği aynen bizdeki statükocular gibi yorumladığı için Tunus’u tek adam gibi yönetiyordu. Demokrasiye zerre inanmıyordu. 1990 ila 2001 yılları arasında Tunus ekonomisi iyi olduğu için halk ona pek isyan etmiyordu. Ancak 2001’den sonra azalan turist sayısı ve ekonomide doğru dürüst dikiş tutturamaması bin Ali’nin sonu için bazı ipuçları veriyordu. Ama bin Ali’nin sonunu hazırlayan esas olay laikliğe getirdiği sert ve ölçüsüz yorum ile dini özgürlükleri kısıtlamasıydı. Ne kadar tanıdık değil mi? 1930’lar Türkiyesi’ne ne kadar da benziyor.

Mısır’daki durum biraz daha farklı. Mısır 80 milyonluk bir ülke. Demokrasi yok. Mübarek olmayan Hüsnü uzun yıllardır tek başına ülkeyi idare ediyor. Tunus’tan farklı olarak Mübarek’in arkasında ABD var. İsrail’in güvenliği için en kritik ülke Mısır. Mısır’da İslami yanı güçlü bir yönetim İsrail’i çok zor durumda bırakabilir. Elbette Mısır’da demokrasi olması herkesin yararına, ama Müslüman Kardeşler’in iktidara gelebilme ihtimali bile Batıyı çok korkutuyor. Ayrıca 40 milyon nüfusun 30 yaşın altında olduğu Mısır’da bu kadar genç için iş yaratmak çok zor bir durum. Karnı aç insanı bir yere kadar susturabilirsiniz. Sonrası çok zordur.

Eğer bir ülkede demokrasi yoksa o ülke ekonomik olarak da kalkınamaz. Bunun bir istisnası ülkenizdeki doğal kaynakların tahmin edilemeyecek kadar çok olmasıdır. Suudi Arabistan gibi… Çeşitliliğin, farklı görüşlerin olduğun yerde iyi fikirler yeşerir.

Cumhuriyetçi olmanın tek başına hiçbir anlamı, önemi yoktur. Halkı yönetime dahil etmek gerekir. Gelişme böyle sağlanır. Girdiği hiçbir seçimi kazanamayan ve hep boynu bükük ayrılan CHP’nin bunu anlaması lazım.

Öyle halkı sokağa çağırmakla olmaz bu iş. Önemli olan halkın içinden gelerek sokağa çıkması. Kaldı ki bugün Türkiye’de bazı şeyler yolunda gidiyor. Darbelere destek veren cuntacı bir partinin en azından halktan bir şey umması sevindirici bir gelişme. Bakarsınız şaka maka seçim de kazanırlar.

Cem Küçük - Haber 7
Facebook.com/cemkucuk1 - Twitter.com/cemkucuk55