90 yıl, insanlar açısından oldukça uzun, milletler söz konusu olduğunda kısa bir süre. 90 yıl rejimler açısından değerlendirildiğinde, ciddi fikirler verebilecek kadar uzun sayılabilir herhalde.

Bu ülkede yaşayan insanlar olarak, bazılarımızın aklına, ‘90 yaşına giren Türkiye Cumhuriyeti; demokrasi açısından ve bunun yanında ekonomik, sosyal alanlarda bugünkü halinden çok daha farklı bir noktada olabilir miydi?' sorusu geliyordur muhakkak.

2013'ten geriye doğru bakıp; şu şöyle olsaydı, bu böyle olsaydı… şeklinde başlayan cümleler kurmanın pek de sağlıklı olmayacağı açık. Ancak yine de,  bazı şeylerin neden olamadığını değerlendirmekte fayda var.

Nereden nereye geldiğimizle alakalı olarak, İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) "90 Yılda Türkiye Ekonomisi" isimli rapordan faydalanabiliriz. 

Rapora göre; nüfusumuz 90 yılda 13 milyondan 75 milyona yükselirken, GSMH'mız 26 milyar liradan 1 trilyon 416 milyara ve bu arada kişi başına milli gelirimiz de 2 bin 75 liradan 19 bin liraya çıkmış. 1923'te ülke genelinde 33 bin 58 işyeri varken, günümüzde bu sayı yaklaşık 2 milyon 600 bin.  Toplam işçi sayısı da 76 bin imiş 1923'te, bugün bu sayı 11 milyon 532 bin.

90 yıl önce öğretmen sayımız 12 bin 437 iken, bugün 871 bin 405'e; öğrenci sayımız ise 359 binden yaklaşık 20 milyona yükselmiş. O zamanlar 5 bin 62 okul varken, bugünkü okul sayısı yaklaşık 44 bin. Bu arada okur yazar oranı da yüzde 19.2'den yüzde 94'e ulaşmış.

Bunların ve başka rakamların da yer aldığı raporda yapılan değerlendirmelerin kaba özeti şöyle: "Fakir tarım ülkesi Türkiye, Cumhuriyet ile 90 yılda yokluk içinden 74 milyonluk sanayileşmiş bir ülkeye dönüştü. Geçen yıllarda büyüdü, yaşam süresi uzadı, okuryazar oldu, gelir ve harcaması arttı ama bir türlü zenginleşemedi. Özellikle 90 yıl boyunca önlenemeyen dış borç yükü etkisi ve birbirini izleyen ekonomik ve siyasi krizler ülkede büyümeyi sınırlandırdı."

İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan'ın yaptığı değerlendirmeye göre, Türkiye'nin orta gelir grubundan sıyrılarak zenginler kulübüne girebilmesi mümkün. Arıkan, şöyle diyor: "Önümüzdeki 20-30 yıllık süreçte dünyada yaşanacak yeni büyüme dalgasında, çevresel ‘sürdürülebilirliği' esas alan teknolojilerin, insanların yaşamını değiştirecek makineler arası iletişimi sağlayacak ağ teknolojilerinin, nanoteknoloji ve biyoteknolojinin etkili olacağı yönünde güçlü işaretler bulunuyor. Bu teknolojilerde söz sahibi olabilirsek Türkiye'nin orta gelir grubundan sıyrılarak zenginler kulübüne girebilmesi mümkün."

Esas soru ise galiba şu: Vaktiyle kendi uçağını, arabasını, motorunu yapabilen ya da yapabileceğini ortaya koyan bu ülke; ‘biz teknolojiden anlamayız, şeftali yetiştirmek neyimize yetmiyor' zihniyetine sahip olanların dümen suyuna giren yöneticiler sebebiyle sanayileşme trenini kaçırmamış olsaydı, bugün ne durumda olurdu acaba?..

Tarihimiz, ülkemizin sanayileşme hamlelerinin, sureta bizden gözüken birileri tarafından nasıl engellendiğinin hikayeleri açısından oldukça zengin.

Suyun başını tutmuş birilerinin, ülkenin kendi ayakları üzerinde durabilmesine imkan hazırlayabilecek sanayileşme girişimlerine mani olabilmek için yaptıkları ve çok vatanperver geçinen birilerinin bunlara nasıl çanak tuttukları, uzun ve ibretli bir konu.

Bunlardan bazıları uğraştıkları ithalat işinin devamının derdindeydi belki; ama çoğunun esas meselesi, ülkemizin sanayileşmesine mani olmaktı ve bunda başarılı da oldular maalesef.

Umarız, kaybedilen mesafelerin hızla kapatılması sayesinde, Cumhuriyet'in 100. yılında, ülkemizin çok daha iyi yerlerde olduğunu görebilme imkanına kavuşuruz.

Demokrasi yanında ekonomik ve sosyal hayatımızı da baskı altına alarak, gelişmemizi engellemek isteyenlerin -sesleri tam kısılamamış olsa da-, etkilerinin kalmadığı ve bu sebeple çıldırmak üzere oldukları bir dönemde yaşıyoruz şükür.

Ekrem Kızıltaş - Haber7

ekremkiziltas@gmail.com