İlgi çekici olan, Alevilik konusunda bilgileri az olanların yalnızca Sünniler olmayışı; Alevi olduklarını söyleyenler arasında bile bilgisizlikten yakınanlar var.

Vaktiyle yaşadığım bazı ilgi çekici olayları aktarmakta fayda var.

1986 yılı, bir yayınevinin işleri ile uğraştığım günler; kitap bastırdığımız matbaada çalışan gençlerden birisi yanıma gelerek bir şey sormak istediğini söylüyor.

Sorusu ‘Alevilik nedir?’ şeklinde. Şaşırıyor ve ‘neden böyle bir soru sormak ihtiyacı hissettiğini’ öğrenmek istiyorum; ‘askere gideceğim de ondan’ dediğinde, iyice şaşırıyorum.

‘Askere gideceksin ve Aleviliğin ne olduğunu öğrenmek istiyorsun, alakasını anlayamadım’ dediğimi zaman, ‘ağabey, ben Aleviyim’ diyor… Moda tabirle, azıcık dumur oluyorum.

‘Tamam’ diyorum, ‘Alevisin ve askere gideceksin, benden Aleviliğin ne olduğunu öğrenmek istiyorsun. Ancak Alevi olan sensin, dolayısıyla senin bana anlatman gerekmez mi?’diyorum gence. Konuşmamız şöyle sürüyor:

‘Ağabey, bize askere gidene kadar bir şey anlatmazlar ve kim ne anlatırsa anlatsın inanmamamız gerektiğini, asker dönüşü her şeyin anlatılacağını söylerler. İşte bu sebepten, seni kendime yakın gördüğüm için sormak istedim.’

‘Sen uyanık bir gençsin, askerliğini yapıp dönmüş tanıdıklarına sorman daha iyi olmaz mı?’

‘Haklısın ama anladığım kadarıyla onlara da anlattıkları bir şey yok.’

Bir başkası:

Yıl 1992, Bir grup gazeteci Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nün tahsis ettiği İngilizce kursuna devam ediyoruz. Çalıştığı yayın organında sıklıkla inançsızlığına vurgu yapma ihtiyacı hisseden birisi, sınıfta yanıma geliyor ve oldukça dramatik bir sesle, ‘hocam, ben Aleviyim!’ diyor… ‘İyi’ diyor, kitap okumaya devam ediyorum. Nedense tekrarlıyor: “Hocam anlamadın galiba, ben Aleviyim diyorum!..” O zaman, muhtemelen çok daha değişik bir tepki bekleyen arkadaşın fena halde şaşırdığını anlıyorum…

Alevilikten ne anladığını ve ekranda kendisinden ‘kafir’ olarak bahsetmeyi seven birisi olarak, Müslümanların en büyük isimlerinden Hz. Ali’ye (r.a.) bağlılıktan nasıl bahsedebildiğini soruyorum o zaman… Cevap yok…

Madem başladık, bir tane daha:

2009 yılı, bir program vesilesiyle Suriye’deyiz. Türkiye’deki önemli Alevi dedelerinden birisinin asistanı iken ayrılmış bir arkadaş şunları söylüyor: “Kafam karışmıştı… Allah(cc)’a inanıyoruz, kitabımız Kur’an-ı Kerim, Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav)… Ancak abdest, namaz, oruç… yok. Neden böyle dediğimde ‘orayı karıştırma’ cevabını aldım ve ayrıldım…

CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün’ün , "Alevilik başka bir dindir! İbadeti cem, ibadet yeri de cemevidir!" şeklindeki sözleri üzerine başlayan tartışmalar sürüyor.

Şu veya bu şekilde bu tartışmaların yapılması iyiye işaret. Bulunduğumuz coğrafyanın bir gerçeği olan Aleviliğin tam olarak ne olduğu,  kendisini Alevi olarak tanımlayanlar açısından bile ciddi bir soru.

Türkiye sathında bulunan Aleviler, herhangi bir Sünni’den ayırt edilemeyecek olanından başlayıp, Hüseyin Aygün gibi düşünenine kadar birbirinden çok farklı fikir ve kanaatlere sahip öbeklerden oluşuyor gibi.

Sünnileştirme çabaları gibi bazı konulardaki şikayetleri ve cemevlerinin ibadethane kabul edilmesi talepleri ortak olsa da, Alevilik denildiğinde ne anlaşılması gerektiği hususunda ortak bir cevapları yok. Bu bir tanımlama meselesi ve bunu yapması gerekenler de, tabii olarak Aleviler.

Kendilerini onları temsil makamında imiş gibi takdim edenlerce dile getirilen şikayet ve taleplerin, Alevileri ne kadar yansıttığı ciddi bir tartışma konusu.

Alevilerin şimdiye kadar kapalı bir toplum olarak hayatlarını sürdürmüş olmaları ile alakalı olan bu durumun, yakın ve orta vadede değişeceği söylenebilir. Çünkü artık cemevleri  var ve bu kuruluşlar gerek kendi aralarında ve gerekse toplumun büyük bir kesimi tarafından sorulan sorulara cevap bulmak vazifesi ile karşı karşıya.

Sevilay Yükselir’in sorduğu sorulardan başlanabilir mesela:

“Konuşmalıyız artık. Yüzleşmeliyiz... / Özellikle de Alevilerin arif ve akil adamları karşı karşıya gelip tartışmalı bu süreçte... / Aleviliğin geleceği için bunu yapmak zorundalar. Tarihi sorumluluktur bu.

Benim bile kafamı karıştıran, "Neden camiye gitmiyoruz? Niye oruç tutmuyoruz? Neden namaz kılmıyoruz?" sorularının karşılığı verilmeli somut gerekçelerle.” (Sabah, 13.07.2012)

Ekrem Kızıltaş - Haber 7

ekremkiziltas@gmail.com