Pekin Deklarasyonu'na dair tüm bilinenler
Çin hükümetinin daveti üzerine başkent Pekin'de toplanan Filistinli 14 ulusal grup, iki gün süren toplantıların sonunda bugün bir bildiri yayımladı.
El Fetih, Hamas, İslami Cihat, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi ve Filistin Kurtuluş Demokratik Cephesi'nin de aralarında bulunduğu 14 örgüt, "kapsamlı bir ulusal birliğe" ulaşma ve geçici uzlaşı hükümeti kurma konusunda anlaşma niyetinde mutabakata vardıklarını duyurdu:
"Ulusal gruplar, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) çatısı altındaki tüm Filistin güçlerini ve gruplarını içeren kapsamlı bir Filistin ulusal birliğine ulaşma ve Birleşmiş Milletler kararlarına ve 194 sayılı karara uygun olarak, başkenti Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulması, geri dönüş hakkını garanti altına alınması esaslarına bağlılık konusunda anlaştı."
Bildiride, tarafların Geçici Birleşik Liderlik Çerçevesi'nin yürürlüğe sokulması, siyasi kararlar alırken bundan sistematik şekilde faydalanılması, bildiri hükümlerinin eksiksiz uygulanması için kolektif bir mekanizma kurulması ve bunun uygulanması için de bir takvim belirlenmesi konusunda anlaştığı vurgulandı.
Gazze'nin yeniden inşasını yürütme ve kabul edilen seçim yasasına uygun mümkün olan en kısa sürede genel seçimleri düzenleme niyetine yer verildi.
Kabul edilen seçim yasasına uygun yeni Ulusal Komisyon'un oluşturulması için atılan adımlara işaret edildi.
Birleşmiş Milletler (BM) kararlarına uygun olarak başkenti Kudüs olan bağımsız bir Filistin Devleti kurma ve Batı Şeria, Kudüs ve Gazze dahil olmak üzere Filistin topraklarının bütünlüğünün korunması kararı alınan bildiride, BM öncülüğünde, bölgesel ve uluslararası katılımla bir konferansa ihtiyaç duyulduğu aktarıldı.
FKÖ çatısı altında olmayan Hamas'ın Ulusal İlişkiler Ofisi Başkanı Hüsam Bedran bildirinin en önemli noktasını, "Gazze ve Batı Şeria'da Filistin halkını yönetecek, yeniden inşa faaliyetlerini denetleyecek ve seçim koşullarını hazırlayacak bir Filistin ulusal mutabakat hükümetinin kurulması" olarak gördüklerini belirtti.
Bildirinin oluşmasında gösterdiği "büyük çabadan" ötürü Çin'e teşekkür eden Bedran, ABD'nin Filistinli gruplar arasındaki anlaşmaya karşı çıktığını vurguladı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, bildiride Filistinli tüm grupların fikir birliğine dayalı ve mevcut Filistin temel yasasına uygun geçici ulusal uzlaşı hükümeti kurma niyetinin vurgulandığını ifade etti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, zirveyi "Filistin'in özgürleşmesi davası için tarihi bir an" diye nitelerken savaş sonrasında Gazze'yi yönetecek geçici ulusal uzlaşı hükümetine dair konsensüsün sağlanmasının önemini vurguladı:
"Çin, Filistinli grupların iç uzlaşı temelinde ulusal birliği ve bağımsız Filistin devletini erken bir tarihte hayata geçirmelerini içtenlikle ümit ediyor."
Vang Yi, Pekin'in "kapsamlı, kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkesi" ve iki devletli çözüme ulaşmak için geniş kapsamlı bir "uluslararası barış konferansı" düzenlenmesini desteklediğini de sözlerine ekledi.
Çin devlet medyasının Pekin Deklarasyonu diye adlandırdığı bildiri, Asya devi adına bir diplomasi başarısı oldu. Ortadoğu'da ABD yerine Çin'in etkili olması, geçen yıl da İran-Suudi Arabistan yakınlaşmasında dikkat çekmişti. Pekin, Rusya-Ukrayna savaşının bitmesi için de çaba sarfediyor.
Ancak bu gelişmeyi işleyen ABD'nin Washington Post gazetesi, Filistin'deki örgütler arasındaki yarılmanın bu kadar rahat çözülemeyeceği yorumunu yapıyor.
Gazeteye konuşan uzmanlar, 2007'de Hamas'ın Gazze'nin kontrolünü ele geçirerek Filistin topraklarında El Fetih'le birlikte farklı yönetimler kurduğunu hatırlattı. O dönemden beri başlatılan girişimlerin hiçbirinin iyi sonuçlanmadığı da anımsatıldı.
İsrail'in Gazze'nin yönetimini Filistinli aktörlere ne kadar bırakacağı da bir başka önemli soru işareti.