ABD Başkanlık seçimlerinde sona yaklaşılıyor. 5 Kasım'da son bulacak seçim öncesinde son anketler paylaşılmaya devam ediliyor. Ulusal anketlerde, Demokrat Parti adayı Kamala Harris, adaylığını duyurduğu Temmuz'un sonundan bu yana Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump'ın önünde. Ancak ulusal anketler seçim sonuçlarını tahmin etmek için yeterli bir veri sunmuyor.

2016 "SALINCAK EYALETLERİN" ÖNEMİNİ GÖSTEREN GÜZEL BİR ÖRNEK

Anketlere göre, Harris ve Trump arasındaki oy farkı, özellikle kritik eyaletlerde oldukça düşük. Oyların son derece yakın olduğu böyle zamanlarda da kimin kazanacağına ilişkin tahminde bulunmak zor. Bu özellikle ABD'deki 2016 seçimlerinde ve 2020 seçimlerinde yaşandı. Özellikle 2016 seçimlerinde aday Hillary Clinton ülke genelinde yapılan anketlerin neredeyse tamamında yarışı önde götürüyordu. Hatta seçimde de rakibi Trump'tan 3 milyon fazla oy aldı ancak ABD'deki iki aşamalı seçim sistemi nedeniyle Clinton, Seçici Kurul'da yeterli delege sayısına ulaşamadı ve başkan olarak seçilemedi. Bu sistemde, 50 eyalete nüfusuna oranla seçiciler atanıyor. Ülke genelinde toplam 538 seçici kurul oyundan 270'ini toplayan aday seçimi kazanıyor.

Eyaletlerin çoğu neredeyse her seçimde aynı partiye oy verdiği için de seçimi kimin kazanacağını kritik eyaletler diğer adıyla "salıncak eyaletler (swing states)" olarak bilinen farkın çok ama çok az olduğu bölgeler belirliyor.

PEKİ BU SALINCAK EYALETLER HANGİSİ VE KİM ÖNDE?

Salıncak eyaletlerde özellikle yedisi öne çıkıyor. Bunlar; Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Kuzey Karolina, Wisconsin ve aralarındaki nüfusu en yüksek olan eyalet Pensilvanya.

Tüm bu eyaletlerde başkan adaylarının oy farkı yüzde 1 ila 2 civarında. Son verilere göre ise, Trump bu yedi eyaletin beşinde önde. Önde olduğu eyaletlerden biri de Pensilvanya.

Bu eyaletler ülkedeki toplam 538 delegenin 93'üne sahip. Biden, 2020'de bu eyaletlerin altısını kazanmıştı.

Kısacası "salıncak eyaletleri kazanan seçimi de kazanır" dersek yanlış bir tespitte bulunmuş olmayız.

ŞİMDİ BU EYALETLERE TEK TEK BAKALIM:

PENSİLVANYA (19 DELEGE)

Pensilvanya 2024 seçiminin en kritik eyaleti konumunda. 2020'de Biden burayı sadece 82 bin 166 oy farkla kazandı. Eyalet 19 delegesiyle salıncak eyaletler arasında en yüksek delege sayısına sahip. 2016'da Trump'ın, 2020'de Biden'ın kazanması eyaletin önemini gösteriyor.

Özellikle Pittsburgh ve Philadelphia kentlerinde ekonomik konular ön planda. Trump'ın buralarda 2016'daki performansını yakalaması zor görünüyor. Ancak Harris'in de işçi sınıfı seçmenlere ulaşması gerekiyor. Kısaca, Pensilvanya'da Trump önde görünse de kimin kazanacağı hala kestirilemiyor.

KUZEY KAROLİNA (16 DELEGE)

Kuzey Karolina, 2024'ün en sürpriz salıncak eyaleti olabilir. Son üç seçimde 4 puandan az fark ortaya çıktı ki 2020'de fark sadece yüzde 1,3'tü. Demokratlar 2008'den beri bu eyalette kazanamadı. Yine de Trump'ın buradaki üstünlüğü, diğer salıncak eyaletler Arizona ve Georgia'dan daha az görünüyor.

Eyalette işçi sınıfı beyaz seçmenlerin tercihi Trump'ı şimdiye kadar korudu. Trump, üniversite mezunu olmayan seçmenlerde 2020'de 100 bin oy elde etti. Fakat bölgede eğitimli seçmen oranı gün geçtikçe artıyor. NC State, UNC-Chapel Hill, Duke ve Wake Forest gibi prestijli üniversitelerin varlığı "Research Triangle" bölgesinde Demokratlara avantaj sağlıyor. Genç seçmenler ve beyaz yakalı profesyoneller Harris için önemli bir destek kaynağı. Harris'in zaferi için şehir merkezlerinde ve üniversite bölgelerinde yüksek katılım şart. Harris'in kırsal bölgelerdeki kayıpları sınırlaması gerekiyor. Trump ise, kırsal ve işçi sınıfı bölgelerde 2020'ye göre daha iyi performans göstermeli. Eyalette Nash ve New Hanover bölgeleri 2020'de Trump'tan Biden'a döndü. Scotland ise, tersi bir yol seçti. Eyaletin tamamında Harris eğitimli seçmenlerdeki avantajı korumak, Trump ise işçi sınıfındaki desteği artırmak zorunda.

GEORGIA (16 DELEGE)

Georgia, 2020'de 30 yıl sonra ilk kez Demokratlara oy verdi. Biden sadece 11 bin 779 oy fazlasıyla kazandı. "Trump aleyhine seçime müdahale" iddiaları ve eyalet savcılığının soruşturması hala gündemde. Eyaletin nüfusunun üçte biri Afro-Amerikan, bu ülkedeki en yüksek oranlardan biri.

Anketler Trump'ın eyaletteki siyahi seçmenlerde yüzde 40'a varan destek bulabileceğini gösteriyor. Bu oran gerçekleşirse Georgia'da dengeler değişebilir. Ancak Harris'in ilk siyahi kadın başkan adayı olması da önemli bir faktör. Atlanta'daki genç ve eğitimli seçmenler, özellikle siyahi seçmenler kritik önem taşıyor. Georgia'nın demografik yapısı da hızla değişiyor. Eğitimli beyaz seçmenler ve azınlıklar Demokratlara avantaj sağlıyor. Trump'ın 2020'deki ufak farkla kaybını telafi etmesi için ya siyahi seçmenlerde büyük ilerleme kaydetmesi ya da kırsal bölgelerdeki desteğini daha da artırması gerekiyor.

MICHIGAN (15 DELEGE)

Michigan'da Detroit ve Wayne County seçimin kaderini belirliyor. Biden, 2020'de eyaleti yüzde 2,78 farkla kazandı. Wayne County'de 332 bin oy farkı yakaladı ancak bu Obama'nın 2012'deki 382 bin farkının gerisinde kaldı. Wayne County, nüfusunun yüzde 38'i siyahi ve ülkenin en büyük Arap kökenli nüfusuna (100 binden fazla) sahip. Gazze'deki durum sebebiyle Harris'in burada zorluk yaşama ihtimali bulunuyor. Trump, son Michigan mitinginde, eyaletteki Müslüman kanaat liderlerini mitingde ağırlayıp sahneye çıkartarak Müslümanların oylarını almak için göz kırptı.

Detroit'teki katılım oranı, banliyölerdeki eğilimin devamı, işçi sınıfı beyaz seçmenlerin tercihi ve Arap-Amerikan toplumunun tutumu Michigan'da 2024 için kritik faktörler. Harris'in Oakland gibi banliyölerdeki trendi sürdürmesi, Detroit'te güçlü destek bulması gerekiyor. Trump ise, Macomb benzeri işçi bölgelerinde eski gücüne ulaşmayı hedefliyor.

ARIZONA (11 DELEGE)

Arizona'da 1940'lardan bu yana Demokratlar sadece iki kez kazandı. 2012'de Cumhuriyetçi Romney 200 bin oy farkla kazanmışken, 2020'de Biden eyaleti 10 bin 457 oy fazlası ile aldı. Demokratların zaferi büyük ölçüde Phoenix merkezli Maricopa County'deki dönüşümle geldi.

Arizona'da göç ve sınır güvenliği en önemli seçim konusu. Harris'in Biden yönetimindeki sınır krizinden sorumlu tutulması dezavantaj yaratıyor. Trump, sınır politikalarını ve "tarihin en büyük sınır dışı operasyonunu" vaat ediyor. Eyaletteki demografik değişim de devam ediyor. Maricopa'da eğitimli seçmenler artıyor. Ancak Hispanik seçmenlerin sağa yani Trump'a kayma eğilimi dengeleri değiştirebilir. Trump'ın 2024'te Arizona'da diğer salıncak eyaletlere göre daha güçlü göründüğü belirtiliyor. Harris'in kazanması için Maricopa'daki trendi sürdürmesi ve Pima'daki farkı koruması şart. Trump'ın ise ya Maricopa'daki kanamayı durdurması ya da kırsal bölgelerde çok daha fazla oy alması gerekiyor. Sınır krizi ve ekonomik konular seçmenlerin tercihinde belirleyici olacak.

WISCONSIN (10 DELEGE)

Wisconsin son iki başkanlık seçiminde bir puandan az farkla kazanıldı. 2016'da Trump 23 bin oyla, 2020'de Biden 21 bin oy fazlasıyla seçimi aldı. Eyalet, diğer salıncak eyaletlerden farklı olarak daha beyaz ve kırsal bir seçmen profiline sahip. Ancak Demokratlar bu eyaletin kırsalında diğer eyaletlere göre daha rekabetçi.

Trump, Milwaukee mitinginde "Wisconsin'i kazanırsak her şeyi kazanırız." dedi. Cumhuriyetçiler, Ulusal Kongrelerini Milwaukee'de düzenledi. Harris de aynı şehirde partisinin resmi adaylık nominasyonunu kabul etti. Biden, 2020'de şehir merkezlerinde önceki seçimlere göre ilerleme kaydetti ve kırsal bölgelerdeki kayıpları sınırladı. Trump kırsal alanlarda sadece mütevazı başarılar elde edebildi. Eyalet çapında en büyük değişim Madison ve Green Bay bölgelerinde yaşandı. Wisconsin'de seçimi kazanmak için Harris'in WOW banliyölerinde 2020'ye göre daha iyi performans göstermesi, Madison'daki avantajı sürdürmesi ve Milwaukee'de güçlü destek bulması gerekiyor. Trump ise, Milwaukee çevresindeki kayıpları sınırlamak ve kırsal bölgelerde çok daha fazla oy almak zorunda.

NEVADA (6 DELEGE)

Nevada'da son dört başkanlık seçimini Demokratlar kazandı. Fakat oy farkı giderek daralıyor. 2008'deki çift haneli fark, 2016 ve 2020'de yüzde 2,4'e kadar düştü. Her iki seçimde de Trump 50 binden az oyla kaybetti. İşçi sınıfı ve Hispanik seçmenlerdeki siyasi tercih değişikliği eyaleti gerçek bir savaş alanına çevirdi.

Latin seçmenler önemli bir faktör burada. Her iki aday da bu demografiyi kazanmak için mücadele ediyor. Trump'ın işçi sınıfı Latin seçmenlerde ilerleme kaydetmesi beklenirken, Harris daha genç ve çeşitli seçmen kitlesine hitap etmeyi hedefliyor. Anketler bir zamanlar Biden'a büyük fark gösteren Nevada'da şimdi Harris-Trump yarışının neredeyse başa baş gittiğini gösteriyor. Harris'in aday olmasıyla genç ve çeşitli seçmenlerde beklenen bu avantaj anketlere yansımadı. Trump bahşiş gelirlerinin vergilendirilmemesi önerisini getirdi. Harris de benzer bir politika benimsedi. Las Vegas'taki hizmet sektörü çalışanlarının oyları için kıyasıya mücadele yaşanıyor. Harris'in zaferi için Clark County'de çift haneli fark yakalaması ve Washoe'daki trendi sürdürmesi gerekiyor. Trump ise, Las Vegas'taki işçi sınıfı oylarında ilerleme kaydederek önceki dönemdeki küçük farkı tersine çevirmeyi hedefliyor. Nevada'nın 6 delegesi diğer salıncak eyaletlere göre az görünebilir ancak başa baş bir seçimde belirleyici olabilir.