Bugünü tarihin kayıtlarından okumak sözü herhalde bugünlerde yeniden anlam kazanıyor. Ne kadar uzak durmak istesemde Ergenekon meselesi gelip önümüze çıkıyor. Şüphesiz devlet içindeki gizli örgütlenmelerin tarihi devlet olgusu kadar eski. Lakin bugünlerde yaşadığımız iç örgütlenmenin deşifresi meselesi bazı konular bakımından hayli değişik durumlar arz ediyor.

Padişahları “hal” edilmiş, ayaklanmalar ve eylemlerle ülkede iç karışıklıklar çıkartılmış bir geçmişimiz var. Devlet gücüne sahip olmak adına yapılan bu adımların bir süre sonra koca devletin tarih sayfasından silinmesine neden olacağını herhalde kimse düşünemedi. Şahsi ikbal peşinde koşarak kendi saltanatlarını kurma peşindeki bu  isimleri tarih hiçte hayırla hatırlamıyor.

***

Gazetelerde her gün Ergenekon yapılanmasına dair haberler okuyoruz, şemalar, krokiler, silahlar ve eylem günlükleri… Her biri başlı başına skandal bilgiler.
Olayı daha iyi tanımlamak için tarihimizde çok hatıra ve olay var. Lakin çok değil, 144 yıl öncesinden bir örnekle olaya bir açı kazandıralım.
Evet, devletin gücüne hakim olmak isteyen bir takım grup, cemaat, elit ve sermaye kesimi her zaman olmuştur. 1865 yılında da öyle…
O gün adına “Yeni Osmanlılar” denilen bir örgütlenme kuruluyor. Örgüt yapısı, çalışma sistemi aslında klasik masonik bir kopye. Ama dahası şu ki bu örgüt bir zaman sonra Sadrazamlara suikast planlayan, Padişah’ı tahttan indirme planlarının yapıldığı bir mekanizmaya dönüşüyor. İşte deşifresi de tamda bu zamanda oluyor. Deşifre edense örgütün felsefesini yazan Ayetullah Bey oluyor…

***

Bugünlerde elimden düşüremediğim Ebuzziya Tevfik’in “Yeni Osmanlılar” kitabı işte bu örgütü anlatıyor. Çalışma sistemi, üye yapısı, üyelerinin sıfatları her şey Ergenekon örgütlenmesiyle paralellik arz ediyor.
 
Mesela Tevfik örgütün hücre yapısını anlatırken; “Her altı kişiye bir yedinci kişi “baş” olarak ayrılmış, böylece her baş’ın altı üyeye hükmetmesi kararlaştırılmıştı. Kaç yeni “altı” teşekkül ederse onlara yeni bir “baş” bulunacak ve ancak “başlar” birbirini tanıyıp birbiriyle temas edebilecekti. Bu bir çeşit hücre faaliyetiydi...” Diyor.

Kendiside örgütün 105 numaralı ferdi olduğu için Ebuzziya Tevfik, “Üyelerden her birisi kendi numarasını bildiği gibi, kendisininkinden önceki numaraların kime ait olduğunu da tabiatıyla biliyordu. Böyleliyle her altı kişi, kendisinden başka, başkanıyla birlikte öteki altı arkadaşını tanıyor fakat diğer altılardan hiç birisini tanımıyordu…”

Ebuzziya Tevfik yıllar sonra yazdığı eserinde kendisinin de bu örgüte üyeliğini anlatarak, nasıl bir yol haritası çizdiklerini, birinci adamın nasıl seçildiğini ve bilgilerin nasıl bir titizlik içinde bir diğerine anlatıldığını uzun uzun anlatıyor. Konuya çok meraklı olanlar kitabı temin edip okuyabilir.

1865 yılının Haziran ayında kurulan bu örgüt’ün amacı Osmanlı Devletinin idaresine el koymaktır. Okudukça hayretlere düşeceğiniz örgütlenme biçiminden haberleşme biçimine karşınıza devrin şartlarının çok ötesinde bir yapılanma olduğunu göreceksiniz.
Burada iki noktayı çok önemsiyorum. Bunlardan birincisi; Ebuzziya Tevfik’in de üzerinde durduğu bir nokta olan gizli örgütlenmedeki üyelerin sıfatlarıdır.

Bakın, o yıllarda “Yeni Osmanlılar” örgütüne kimler gizli üye olmuş.