Diyelim ki, kamu görevlisi olarak çalışıyorsunuz.    Amiriniz size bir emir verdi.
Eğer aldığınız emirde, yönetmeliğe, tüzüğe, yasaya, anayasaya bir aykırılık görmüyorsanız, emri yerine getirirsiniz. Bu sizin görevinizdir.
Aldığınız emirde bir aykırılık görüyorsanız; o zaman inceleme yaparsınız. Emrin yönetmeliğe, tüzüğe, yasaya veya anayasaya aykırılık oluşturduğunu düşünüyorsanız, emri yerine getirmezsiniz.
Aykırılık düşüncesini amirinize söylersiniz.
Eğer amiriniz emrinde ısrar ederse, o zaman, emri yazılı olarak istersiniz ve yerine getirirsiniz.
Bu durumda sizin sorumluluğunuz olmaz, emri veren amir sorumlu olur.
Peki, aldığınız emrin konusu suç oluşturuyorsa?
O zaman o emri yerine getirmezsiniz.
Yazılı emir de alsanız yine yerine getirmemeniz gerekir.
Getirirseniz, sorumluluktan kurtulamazsınız.
Anayasa’nın 137. maddesi böyle diyor.
Eğer amiriniz size bir suç işlemenizi emrediyorsa, yazılı da olsa, bu emir yerine getirilmez.
Anayasa böylece yazılı emre dayansa bile suç işlenemeyeceğini hükme bağlıyor.
Anayasa’nın bu hükmü, son günlerde MİT Yasası’nda yapılan tartışmalar bağlamında önem taşıyor.

Yasa suç ve suçluyu koruyamaz
Anayasa’nın bu maddesinde de açıkça hükme bağlandığı gibi hiçbir yasa, tüzük veya yönetmelik hükmü, suçu ve suçluyu korumaz, koruyamaz. Hiçbir amir de yasaya, anayasaya aykırı emir veremez. Verirse suç işler. Bu emri yerine getiren olursa o da sorumlu olur.
Bu durumda bazı kamu görevlilerinin soruşturulmasının özel bir usule bağlanması, onların suç işleyebilecekleri anlamına gelmez.

Köşe yazısının tamamını okumak için bu linki kulanabilirsiniz

Fikret Bila / Milliyet