Pazartesi gecesi yaptığımız "Olmasa olmaz mı?" programının konusu askeri yargı idi.

Askeri Yargıtay Onursal üyesi Ali Fahir Kayacan, emekli Başsavcı Reşat Petek ve Yard. Doç. Dr Vahap Coşkun ile birlikte konuyu enine boyuna tartıştık.

Konuklarıma sorduğum soru özetle şuydu: Adli yargıdan ayrı olarak askeri bir yargıya neden ihtiyaç var? Askeri yargı olmasa olmaz mı? Her kurumun kendi içinde, kendi özel durumundan kaynaklanan özel ihtiyaçlar, özel kurallar, özel yasaklar olabilir. Ama bunlar için mahkeme kurulmaz; sadece özel bazı yönetmelikler, özel disiplin kuralları, bunları uygulayan disiplin kurulları olabilir ve nitekim var da... Peki, bunun dışında neden bir asker bir suç işlediği zaman, aynı suçu işleyen bir sivilden başka bir mahkemede yargılanır?

Soruyu gündeme getirmemin nedeni şu ana kadar verilen cevapların beni hiçbir şekilde tatmin etmemesiydi.

Bilindiği gibi, askeri yargının savunucuları genellikle bu "ihtiyacı" birkaç şekilde gerekçelendiriyorlar.

Birincisi, milli savunma görevinin bütün diğer görevlerden daha kritik olduğu iddiası. Buna bağlı olarak, orduda disiplinin önemi ve işlenen suçların derhal cezalandırılmasının hayati önem taşıdığı, oysa adli yargının işleyişinin yavaş olduğu söyleniyor. Ayrıca, askeri suçların değerlendirilmesinin özel uzmanlık gerektirdiği de ileri sürülüyor.

Ne var ki ileri sürülen bu gerekçelerin hiçbiri yeteri kadar ikna edici değil. Çünkü hepimiz biliyoruz ki ekonomik kriz ya da salgın hastalık gibi olağanüstü haller savaş halinden çok daha sık başımıza gelen felaketler. Ülke ekonomisini altüst eden büyük bir ekonomik krizde üst düzey bir ekonomi bürokratının işlediği suç ya da bir salgın hastalık halkı kasıp kavururken bir ilaç karaborsacısının işlediği suç, savaş halindeyken bir komutanın işlediği suçtan daha az tahribat yaratmaz. Ama Merkez Bankası Başkanı'nı İktisat Mahkemesi'nde, ilaç karaborsacısını Sağlık Mahkemesi'nde yargılamak aklımıza gelmiyor da subayı Askeri Mahkeme'de yargılıyoruz. Ayrıca adli yargının yavaş işlemesi, yani geç gelen adalet bütün vatandaşların sorunudur. Bu sorunu sadece askerler açısından halletmek yerine bütün vatandaşlar açısından halletmenin yolları aranmalıdır.

 Köşe yazısının tamamını okumak için bu linki kullanabilirsiniz